Doe iets voor onze planeet, print deze pagina alleen als dat nodig is. Zelfs een kleine actie kan een enorm verschil maken als miljoenen mensen dat doen!
Door sinds de jaren tachtig beleid en maatregelen vast te stellen en uit te voeren heeft de Europese Unie aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de verbetering van de luchtkwaliteit. Toch blijft luchtverontreiniging het grootste milieurisico voor de gezondheid van Europese burgers. Dit risico wordt nog groter in combinatie met de gevolgen van de klimaatverandering, zoals extreme hitte, waardoor kwetsbare groepen als ouderen en kinderen het hardst worden getroffen.
De luchtkwaliteit in Europa wordt beter. Maar vervuilde lucht tast nog steeds de gezondheid aan en leidt tot vermijdbare sterfgevallen, vooral in steden. Het goede nieuws is dat schonere oplossingen voor vervoer, verwarming, industrie en landbouw kunnen helpen.
Milieuverontreiniging heeft gevolgen voor onze gezondheid en onze kwaliteit van leven. De beoordelingen van het Europees Milieuagentschap hebben duidelijk gemaakt welke gevolgen vervuiling heeft, en welke voordelen een schoner milieu kan hebben. Zo zouden we sommige gevallen van kanker kunnen voorkomen. Met elke maatregel die we nemen om de verontreiniging in Europa tot nul terug te brengen, kunnen we de kwaliteit van ons leven verbeteren.
De Europese Unie heeft het ambitieuze plan opgevat om schadelijke emissies en milieuvervuiling de komende decennia drastisch terug te dringen. Onderdeel daarvan is het onlangs gelanceerde actieplan “Verontreiniging naar nul”, dat erop is gericht lucht-, water- en bodemverontreiniging terug te brengen tot een niveau dat niet langer als schadelijk voor de menselijke gezondheid en het milieu wordt beschouwd. We hebben een gesprek gevoerd met Ian Marnane, EEA-deskundige milieu, gezondheid en welzijn. Hij werkt momenteel aan een verslag van het EEA over nulvervuiling, dat naar verwachting later dit jaar zal worden gepubliceerd.
De lidstaten van de EU zijn in de jaren ’70 begonnen met de coördinatie van het milieubeleid en natuur was het eerste gebied voor Europese actie. Tot op heden vormen de natuurrichtlijnen — de vogelrichtlijn en de habitatrichtlijn, die respectievelijk in 1979 en 1992 zijn aangenomen — de hoeksteen van de inspanningen van de EU om de biodiversiteit te beschermen en in stand te houden.
De Europese natuur heeft te lijden onder de gevolgen van langdurige exploitatie en vervuiling. De natuur biedt ons nog altijd voedsel, kleding, geneesmiddelen, huisvesting, energie en andere hulpbronnen, maar ecosystemen en veel plant- en diersoorten zijn in verval of nemen af en sterven soms zelfs uit. Wat zijn de menselijke activiteiten die de natuur het meest schaden en hoe kunnen we het huidige biodiversiteitsverlies stoppen en ombuigen?
Ons bewustzijn van de natuur is nog nooit zo groot geweest als nu. In de nasleep van de COVID-19-pandemiebeperkingen zijn velen van ons eropuit gegaan naar onze dichtstbijzijnde groene ruimten, op zoek naar pauze en troost — noodzakelijke onderbrekingen van ons lockdownbestaan. Daardoor werden we nogmaals herinnerd aan de essentiële en waardevolle rol die onze natuur speelt voor ons geestelijk en lichamelijk welzijn.
Van veranderingen in soortenhabitats en -gemeenschappen tot de beschikbaarheid van water en bloeiseizoenen, klimaatverandering heeft gevolgen voor ecosystemen en biodiversiteit. We vroegen professor dr. Beate Jessel, voorzitter van de Duitse federale dienst voor natuurbehoud, naar het verband tussen biodiversiteit en klimaatverandering en wat er kan worden gedaan om de veerkracht van de natuur in een veranderend klimaat te vergroten.
De monitoring van wilde dieren en planten en habitats speelt een sleutelrol bij de beoordeling door deskundigen. We spraken met Petr Voříšek, lid van het coördinatieteam van de European Breeding Bird Atlas 2 bij de Tsjechische Vereniging voor Ornithologie, over de manier waarop dergelijke informatie en gegevens op Europese schaal worden samengebracht en over de uitdagingen waarmee vogelpopulaties momenteel worden geconfronteerd.
Europa heeft ambitieuze beleidsdoelstellingen vastgesteld om de natuur in staat te stellen zich te herstellen en te floreren en zo de voordelen van een gezonde natuurlijke wereld voor de samenleving te vergroten. Van beschermde gebieden en groene en blauwe infrastructuur tot herstel, herwildering en het gebruik van op de natuur gebaseerde oplossingen voor klimaatverandering, er moet veel worden gedaan om de achteruitgang van de gezondheid van de natuur om te buigen.
Kan het waardevol maken van de natuur helpen deze te beschermen of hebben we nieuwe governancemodellen nodig? Hoe houdt handel verband met biodiversiteitsverlies en ongelijkheden? We spraken met James Vause, de hoofdeconoom van het World Conservation Monitoring Centre van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP-WCMC), die heeft bijgedragen aan de evaluatie van Dasgupta over de economische aspecten van biodiversiteit, met name het hoofdstuk over handel en biosfeer.
Het verlies aan biodiversiteit en natuurlijke ecosystemen waarvan we vandaag de dag getuige zijn, is net zo rampzalig als de klimaatverandering. Beide zijn nauw met elkaar verweven, aangezien de klimaatverandering het biodiversiteitsverlies versnelt en gezonde ecosystemen een cruciale bondgenoot zijn in de strijd tegen klimaatverandering.
Luchtverontreiniging, geluidshinder en de gevolgen van klimaatverandering vormen belangrijke risico’s voor de gezondheid en het dagelijks welzijn van de Europese burgers. Wij spraken met Catherine Ganzleben, hoofd van de groep Luchtverontreiniging, milieu en gezondheid, Alberto González, EEA-deskundige op het gebied van luchtkwaliteit, en Eulalia Peris, EEA-deskundige op het gebied van geluidshinder, over wat het EEA doet om de kennis op dit belangrijke werkterrein te verbeteren.
In de milieuwetgeving in de EU staat een eenvoudig maar krachtig idee centraal: het beginsel dat de vervuiler betaalt. Dit beginsel wordt toegepast in de vorm van belastingen, boetes en andere maatregelen, zoals quota voor de uitstoot van verontreinigende stoffen en de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn. We spraken met professor Geert Van Calster over dit beginsel en de voordelen en tekortkomingen ervan.
Afgelopen voorjaar heeft het coronavirus de wereld binnen enkele weken totaal veranderd. Veel van wat we vanzelfsprekend vonden, lag plotseling buiten ons bereik. De pandemie kwam voor de wereld als een verrassing, maar als u het een wetenschapper had gevraagd die zich bezighoudt met infectieziekten, had u te horen gekregen dat een pandemie er al lang aan zat te komen.
De luchtkwaliteit in Europa is de afgelopen decennia aanzienlijk verbeterd, maar verontreinigende stoffen vormen nog steeds een bedreiging voor onze gezondheid en het milieu. Maatregelen om vervuiling te beperken zouden onze kwaliteit van leven verbeteren, geld besparen in de gezondheidszorg, de productiviteit van werknemers doen toenemen en het milieu beschermen.
Er zijn gerichte maatregelen nodig om de meest kwetsbare bevolkingsgroepen van Europa, zoals armen, ouderen en kinderen, beter te beschermen tegen milieugevaren als luchtvervuiling, geluidshinder en extreme temperaturen. Aleksandra Kazmierczak, deskundige van het Europees Milieuagentschap (EEA) op het gebied van klimaatadaptatie, beschrijft de belangrijkste bevindingen uit een nieuw EEA-rapport. Hierin worden de verbanden tussen sociale en demografische ongelijkheden enerzijds en blootstelling aan luchtvervuiling, lawaai en extreme temperaturen anderzijds onderzocht.
Veel mensen denken bij kwik nog steeds aan thermometers en de meesten weten ook wel dat het giftig is. Vanwege die giftigheid wordt kwik in Europa steeds meer verbannen uit producten, maar het is nog steeds in grote hoeveelheden aanwezig in lucht, water, bodem en ecosystemen. Is kwik nog steeds een probleem en wat wordt eraan gedaan? We spraken met Ian Marnane, deskundige bij het EEA op het gebied van duurzaam gebruik van hulpbronnen en industrie.
Europa verzamelt steeds meer gegevens die ons een beter inzicht verschaffen in het milieu. De aardobservatiegegevens die in het kader van het Copernicus-programma van de EU worden verzameld, brengen nieuwe uitdagingen en kansen met zich mee om onze milieukennis te verbeteren. Door actuele Copernicus-gegevens te combineren met onze eigen kennis wil het Europees Milieuagentschap (EEA) beleidsmakers en burgers in Europa beter in staat stellen lokale, nationale en mondiale problemen aan te pakken.
Dankzij wetgeving, technologie en afnemend gebruik van ernstig vervuilende fossiele brandstoffen in veel landen is de luchtkwaliteit in Europa de afgelopen decennia verbeterd. Niettemin ondervinden nog steeds veel mensen, vooral in de steden, hinder van luchtverontreiniging. Door de complexe aard van het probleem vergt de aanpak van luchtverontreiniging gecoördineerde maatregelen op meerdere niveaus. Willen we de burgers hierbij betrekken, dan is het zaak hen tijdig en op toegankelijke wijze te informeren. Onze onlangs gepubliceerde luchtkwaliteitsindex levert hieraan een bijdrage. Een verbetering van de luchtkwaliteit is niet alleen goed voor onze gezondheid maar zou ook kunnen helpen bij de aanpak van klimaatverandering.
For references, please go to https://eea.europa.eu./nl/themes/air/articles/articles_topic or scan the QR code.
PDF generated on 23-12-2024 14:50
Engineered by: EEA-webteam
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Documentacties
Delen met anderen