All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesGerðu eitthvað fyrir plánetuna okkar, prentaðu einungis þessa síðu ef þú þarft þess. Jafnvel lítil aðgerð getur haft gríðarleg áhrif ef milljónir manna gera hið sama!
Umhverfisstofnun Evrópu hefur einbeitt mikið af kröftum sínum á þessu ári að áhrifum loftslagsbreytinga og hvernig samfélagið getur lagað sig að þeim auk þess að búa sig betur undir þær hættur og hættur sem þær hafa í för með sér fyrir heilsu okkar og velferð. Við settumst niður með þremur sérfræðingum, Ine Vandecasteele, Aleksandra Kazmierczak og Eline Vanuytrecht, sem hafa skoðað sérstaklega hvernig við getum bætt aðlögun okkar og byggt upp viðnámsþrótt í borgum ásamt því að bera kennsl á vaxandi heilsufarsáhættu vegna loftslags, vegna flóða, þurrka og vatnsgæða.
Borgarar víðsvegar um Evrópu eru að fara að kjósa nýtt Evrópuþing og setja stefnuna á ESB næstu fimm árin. Við spurðum Leena Ylä-Mononen, framkvæmdastjóra Umhverfisstofnunar Evrópu (EEA) um mikilvægi þessara kosninga og umhverfis- og loftslagsáskoranir framundan.
Hnignun umhverfisins og loftslagsbreytingar hafa áhrif á okkur öll — heilsu okkar, efnahag og samfélagið. Til að takast á við vaxandi áskoranir og áhrif hefur Evrópa sett metnaðarfullar stefnur og markmið. Yfirlit yfir framfarir sýnir að þörf er á fullri innleiðingu umhverfis- og loftslagsstefnu, viðbótarráðstafana þegar nauðsyn krefur og samþættingar á öðrum stefnusviðum til að hjálpa ESB að ná markmiðum sínum. Nægt fjármagn verður lykillinn að því að opna hraðar framfarir.
Evrópulönd hafa gripið til harkalegra aðgerða til að takmarka áhrif covid-19 á heilbrigði og efnahag Evrópubúa. Slíkar kreppur eiga það til að hafa tafarlaus og alvarleg áhrif á heilu löndin og efnahagskerfin. Í ljósi hugsanlegra áhrifa á mikilvægar atvinnugreinar er gert ráð fyrir því að kórónaveirukreppan muni draga úr áhrifum efnahagslífsins á umhverfi og loftslag. En þó eru meiriháttar og skyndileg áföll með gríðarlegan kostnað fyrir samfélagið alls ekki sú leið sem Evrópusambandið ætlaði sér til að umbreyta efnahag sínum og ná fram hlutleysi í loftslagsmálum fram til ársins 2050. Græn efnahagsstefna Evrópu (e. European Green Deal) og nýleg tillaga um evrópska loftslagslöggjöf krefjast þess í stað óafturkræfrar og stigvaxandi minnkunar á losun og á sama tíma tryggingar fyrir réttlátu breytingaskeiði þar sem stutt er við þá sem breytingarnar hafa áhrif á.
Ursula von der Leyen, nýkjörinn forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, hefur sett fram pólitísk forgangsverkefni samstarfshóps hennar næstu fimm ár. Grænt samkomulag í Evrópu, þar sem útlistaðar eru metnaðarfyllri aðgerðir til að takast á við hættuástand sem snertir loftslag og líffræðilegan fjölbreytileika, er kjarninn í áætlun hennar. Evrópsk stefna hefur lengi tekist á við hnignun umhverfisins og loftslagsbreytingar þar sem sumt hefur tekist vel en annað ekki. Með vaxandi ákalli almennings um aðgerðir, býður þetta nýja stefnutímabil — með nýju framkvæmdaráði Evrópusambandsins og Evrópuþingi — upp á einstakt tækifæri til að hraða grænni og sanngjarnri breytingu í Evrópu.
Loftslagsbreytingar eru ein mikilvægasta áskorun okkar tíma. Áhrif þeirra finnast um allan heim og snerta fólk, náttúru og hagkerfið. Til þess að draga úr loftlagsbreytingum, þurfum við að draga verulega úr losun gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Til þess að hægt sé að yfirfæra þetta heildarmarkmið yfir í áþreifanlegar ráðstafanir þá þarf skilning á margþættu kerfi sem tengir saman útblástur af mismunandi uppruna við landsbundin og svæðisbundin áhrif, stjórnunarhætti á heimsvísu og hugsanlegan ávinning. Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) leitast við að bæta stöðugt þá þekkingu sem nauðsynleg er til að hægt verði að hanna skilvirkar ráðstafanir á jörðu niðri.
Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) birti nýlega árlega skýrslu um Flutninga og umhverfistilkynningakerfi (TERM) sitt, sem í ár einbeitti sér að flugi og siglingum. Geirarnir tveir vaxa hratt sem hefur einnig áhrif á umhverfið, sérstaklega þegar kemur að útblæstri. Við báðum Anke Lükewille, sérfræðing EEA um loftmengun, að útskýra helstu atriði TERM-skýrslu þessa árs.
Evrópusambandið (ESB) hefur skuldbundið sig við þó nokkur loftslags- og orkumarkmið sem miða að því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda, bæta orkuskilvirkni og efla notkun endurnýjanlegra orkugjafa. Hvernig fylgist EEA með framvindu aðildarríkja ESB við að ná þessum markmiðum? Við báðum Melanie Sporer, EEA sérfræðing um mildun loftslagsbreytinga og orku, að útskýra hlutverk stofnunarinnar í þessu verkefni. Hún hefur einnig útskýrt árlega framvindu í nýjustu Leitni og framspár skýrslunni.
Þökk sé löggjöf, tækni og færslu í átt frá mjög mengandi jarðefnaeldsneyti í mörgum löndum hafa loftgæði Evrópu farið batnandi á nýliðnum áratugum. Engu að síður verður fólk enn fyrir neikvæðum áhrifum frá loftmengun, sérstaklega í borgum. Vegna þess hversu flókin baráttan gegn loftmengun er krefst hún samhæfðra aðgerða á mörgum sviðum. Nauðsynlegt er að gefa borgurum tímalega upplýsingar á aðgengilegan hátt til að virkja þá. Nýútgefinn loftgæðavísir okkar gerir nákvæmlega það. Betri loftgæði myndu ekki aðeins bæta heilsu okkar heldur einnig hjálpa til að takast á við loftslagsbreytingar.
Loftslag okkar er að breytast. Við þurfum að draga úr losun gróðurhúsategunda til að takmarka hraða loftslagsbreytinga og á sama tíma, grípa til ráðstafana til að búa okkur undir áhrif þeirra nú og í framtíðinni. Báðar aðgerðirnar krefjast nýrra fjárfestingarhátta sem engin fordæmi eru fyrir. Það var staðfest á loftslagsráðstefnunni í París og nýlega í Marrakesh. Fjármálageirinn getur og mun leika mikilvægt hlutverk í því að styðja Evrópu í því að þróast í loftslagsvænt samfélag með lítilli koltvísýringslosun.
Nútíma samfélag veltur á flutningi á vörum og fólki, en núverrandi samgöngukerfi okkar hafa neikvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið. Við ræddum við Magdalena Jóźwicka, verkefnisstjóra varðandi væntanlega skýrslu um rafbíla, um umhverfisávinning og áskoranir við að nota rafmagn sem valkost við hefðbundið eldsneyti fyrir ökutæki.
Í desember síðastliðnum í París kom heimurinn sér saman um metnaðarfullt markmið: að takmarka hækkun hnattræns meðalhitastigs við mörk sem eru vel undir 2 stigum, samtímis því að stefna að því að takmarka hækkunina við 1,5 stig yfir hitastigi eins og það var fyrir iðnvæðingu. Á leiðtogafundi G20 hópsins fyrr í þessum mánuði tilkynntu Kína og Bandaríkin um formlega skuldbindingu þeirra um að gerast aðilar að Parísarsamningnum. Þarna er um að ræða stórt skref framávið í alþjóðlegri viðleitni við að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og takmarka hnattræna hlýnun. Samt sem áður eru núgildandi skuldbindingar um samdrátt, sem undirritunarlönd hafa gengist undir fram að þessu, ekki fullnægjandi til að ná þessu metnaðarfulla takmarki um lækkun.
Skógar í Evrópu veita okkur mikilvæga þjónustu: hreint loft, hreint vatn, náttúrulegar kolefnisgeymslur, timbur, fæðu og aðrar afurðir. Þeir hýsa margar tegundir og búsvæði. Við ræddum um þær áskoranir sem snúa að skógum í Evrópu við Annemarie Bastrup-Birk, sérfræðing um skóga og náttúru hjá Umhverfisstofnun Evrópu.
Á hverjum vetri ljúka menn upp hliðum Tívolís, hins fornfræga skemmtigarðs í miðborg Kaupmannahafnar, til að marka opinberlega upphaf aðventunnar. Að þessu sinni munu ljósin í Tívoli að öllum líkindum blikna í samanburði við COP 15 – mikilvægustu loftlagsbreytinga-ráðstefnu allra tíma – en þá munu þúsundir stjórnarerindreka, stjórnmálamanna, kaupsýslumanna, umhverfissinna og loftlagssérfræðinga frá öllum heimshornum flykkjast til höfuðborgar Danaveldis.
Svokallað lífeldsneyti (bioenergy) er ekki nýtt fyrirbrigði. Árþúsundum saman hafa menn brennt viði. Í iðnbyltingunni um miðja 18. öld hófu menn að hagnýta svokallað 'jarðefnaeldsneyti', fyrst kol, en síðar var einnig farið að brenna olíu. Nú er hinsvegar svo komið að minna er af jarðefnaeldsneyti í náttúrunni, dýrara að vinna það og sem stendur er þetta mikið pólitískt hitamál.
For references, please go to https://eea.europa.eu./is/themes/climate/articles/articles_topic or scan the QR code.
PDF generated on 23 Nov 2024, 12:07 AM
Engineered by: Vefteymi EEA
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Skjalaaðgerðir
Deila með öðrum