Hafsvæði Evrópu standa frammi fyrir óvissri framtíð ef ekki er gripið strax til yfirgripsmikilla aðgerða

Núverandi ástand hafsvæða Evrópu er almennt slæmt samkvæmt skýrslu EEA „Sjávarskilaboð II.“. Það eru slæmar fréttir fyrir fólk það hefur áhrif á lífsgæði okkar, lífsafkomu og efnahagskerfi. Ástand hafsvæða ræður getu þeirra til að tryggja, meðal annars, súrefni, matvæli og byggilegt loftslag og tiltekin hráefni auk þess sem þau eru mikilvæg fyrir afþreyingu, tómstundir og heilbrigði okkar.

Sögulega og núverandi notkun hafsvæða — allt frá Eystrasaltinu niður til Miðjarðarhafsins — tekur sinn toll og hefur leitt til breytinga á samsetningu sjávarlífvera og búsvæða auk breytinga á efnislegri og efnafræðilegri samsetningu þeirra í heild. Loftslagsbreytingar bætast svo við þessu flóknu vandamál en þær auka annarra ógna. Sameiginleg áhrif þessara breytingu stefna nú í átt sem getur valdið óafturkræfu tjóni á vistkerfum hafsins, segir í skýrslu EEA. En þó eru merki um bata á sjávarvistkerfum á sumum svæðum vegna verulegra, oft áratugalangra, aðgerða til að draga úr tilteknum áhrifum eins og af völdum mengunarvalda, ofauðgunar og ofveiði, segir í skýrslunni.

„Hafsvæði okkar og sjávarvistkerfi þjást vegna áralangrar ofnýtingar og vanrækslu. Það getur verið að bráðlega verði ekki aftur snúið, en eins og skýrslan staðfestir er enn möguleiki á því að endurreisa sjávarvistkerfi okkar með ákveðnum og yfirgripsmiklum aðgerðum og ef við náum sjálfbæru jafnvægi á milli nýtingar og áhrif á sjávarumhverfið. Í því samhengi hefur stefna Evrópusambandsins um líffræðilegan fjölbreytileika fram til 2030 og aðrir þættir Grænu efnahagsstefnu Evrópu endurnýjað vonir um að nauðsynlegar og yfirgripsmiklar aðgerðir til verndar og endurreisingar séu á næsta leiti,“ sagði Hans Bruynickx, framkvæmdastjóri EEA.

Ólíklegt er að aðildarríki ESB nái markmiðum haftilskipunar ESB (MSFD), helstu löggjafar ESB um verndun hafsins, um „góða umhverfisstöðu“ á öllum hafsvæðum sínum fram til 2020. En þó hefur verulegum árangri verið náð frá gildistöku tilskipunarinnar. Þessar niðurstöður endurspeglast í eigin skýrslu framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, þar sem farið er yfir innleiðingarstöðu tilskipunarinnar, en hún er einnig birt í dag. Skýrsla EEA er hluti af endurskoðun framkvæmdastjórnarinnar og leggur til lausnir sem geta hjálpað Evrópusambandinu við að ná markmið löggjafarinnar um hrein, heilbrigð og frjó hafsvæði, aðallega með vistkerfisbyggðri stjórnun.

Allar innsendar upplýsingar aðildarríkjanna til framkvæmdastjórnarinnar hafa nú verið gerðar opinberar í fyrsta skipti á sérstakri vefsíðu á WISE-Marine, auk gagnapakka og framsetningartóla sem bjóða upp á yfirlit yfir stöðu sjávarumhverfisins í Evrópusambandinu.