De Europese zeeën gaan een onzekere toekomst tegemoet als er niet dringend coherente maatregelen worden genomen

Volgens het EEA-rapport “Marine Messages II” is de huidige toestand van de Europese zeeën over het algemeen slecht. Dat is geen goed nieuws voor de mens, omdat onze levenskwaliteit, bestaanszekerheid en economie daardoor in het geding zijn. Een goede toestand van onze zeeën is van belang voor hun vermogen om onder andere zuurstof, voedsel, een leefbaar klimaat en bepaalde grondstoffen te leveren, maar ook voor recreatie, vrijetijdsbesteding en onze gezondheid.

Het gebruik dat de mens in het verleden en tot op de dag van vandaag van de Europese zeeën – van de Oostzee tot de Middellandse Zee – heeft gemaakt, eist zijn tol, met als gevolg veranderingen in de samenstelling van de mariene soorten en habitats en zelfs in de algehele fysieke en chemische samenstelling van de zeeën. Bij deze complexe problemen komt nog de klimaatverandering, die de gevolgen van de andere dreigingen verergert. De gecombineerde effecten van deze veranderingen dreigen onomkeerbare schade te berokkenen aan de mariene ecosystemen, aldus het EEA-rapport. Volgens het rapport zijn er echter ook tekenen van herstel van het mariene ecosysteem in sommige gebieden. Dit als gevolg van aanzienlijke, vaak decennialange, inspanningen om bepaalde effecten te verminderen, zoals die welke worden veroorzaakt door verontreinigende stoffen, eutrofiëring en overbevissing.

“Onze zeeën en mariene ecosystemen lijden onder langdurige ernstige roofbouw en verwaarlozing. Mogelijkerwijs is binnenkort reeds een point of no return bereikt, maar uit het rapport komt naar voren dat we nog steeds een kans hebben om onze mariene ecosystemen te herstellen als we vastberaden en coherent handelen om op een duurzamere manier gebruik te maken van de zeeën en onze impact op het mariene milieu te verminderen. In deze context geven de nieuwe EU-biodiversiteitsstrategie tot 2030 en andere elementen van de Europese Green Deal hoop dat er met spoed en op coherente wijze actie ondernomen wordt voor bescherming en herstel", aldus Hans Bruyninckx, uitvoerend directeur van het EEA.

Het is onwaarschijnlijk dat de EU-lidstaten tegen 2020 in al hun wateren de in de EU-kaderrichtlijn mariene strategie (KRM), de belangrijkste EU-wetgeving voor de bescherming van het mariene milieu, vastgelegde doelstelling van een “goede milieutoestand” zullen bereiken. Toch zijn er sinds de inwerkingtreding van de richtlijn aanzienlijke vorderingen gemaakt en resultaten geboekt. Deze conclusies worden bevestigd in het eigen rapport van de Europese Commissie, waarin de huidige stand van zaken met betrekking tot de tenuitvoerlegging van deze richtlijn wordt geëvalueerd en dat ook vandaag wordt gepubliceerd. Het rapport van het EEA dient als inbreng voor de evaluatie door de Commissie en stelt oplossingen voor die de EU kunnen helpen het doel van de wetgeving, namelijk schone, gezonde en productieve zeeën, te bereiken, voornamelijk door middel van een op ecosystemen gebaseerd beheer.

Naast gegevensproducten en visualisatie-instrumenten die een overzicht geven van de toestand van het mariene milieu in de EU, worden alle gegevens die door de EU-lidstaten aan de Commissie zijn gerapporteerd voor het eerst openbaar gemaakt op een speciale website over WISE-Marine.