Elektrische auto's: een slimme keus voor het milieu

Het EMA heeft recent een nieuw TERM-rapport (Transport and Environment Reporting Mechanism) uitgebracht. De voornaamste conclusie wat betreft klimaat en luchtkwaliteit, is dat elektrische auto's duidelijk te verkiezen zijn boven benzine en diesel. Volgens sommigen zijn er nog steeds twijfels en onzekerheden over de voordelen van elektrische auto's, maar de wetenschap is hier duidelijk over. Zelfs met de huidige elektriciteitsmix in Europa, waarin steenkool nog steeds een belangrijke rol speelt, zijn er aanzienlijke voordelen en die voordelen zullen steeds groter worden naarmate Europa meer duurzame energie gaat gebruiken.

Dit is ook een van de eerste rapporten waarin de discussie over elektrische auto's vanuit het oogpunt van de circulaire economie bekeken wordt, met veel aandacht voor hergebruik, herproductie en recycling. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het effect van elektrische auto's gedurende hun hele levenscyclus. Het EMA heeft deze kennis verzameld en toegankelijk gemaakt voor een breder publiek. We moeten beter worden in het hergebruiken en recyclen van elektrische auto's en onderdelen ervan om de impact van de productie op het milieu terug te dringen. De afdankfase is bijzonder belangrijk voor elektrische auto's. Ze bevatten veel metalen en andere kritieke grondstoffen waarvan de verwerking enorm veel energie vergt en soms gepaard gaat met giftige stoffen. Als we die uit bestaande auto's kunnen terugwinnen en hergebruiken, scheelt dat enorm. Als wij een compleet onderdeel als een accu voor een andere toepassing kunnen gebruiken, kan dat de totale milieubelasting aanzienlijk verminderen.

In het rapport benadrukken wij een aantal belangrijke inzichten. Ten eerste moeten wij ervoor zorgen dat de elektriciteit die gebruikt wordt om elektrische auto's te maken en te laten rijden uit duurzame bronnen komt. Ons rapport laat zien dat dit de voornaamste factor is wat betreft de impact op het milieu en de volksgezondheid. Ten tweede moeten we zorgen dat de auto's lang meegaan. Het is cruciaal om zoveel mogelijk kilometers uit iedere elektrische auto te halen. Als er maar 70 000 km mee gereden wordt voor ze afgedankt worden, zijn hun milieuprestaties minder goed vergeleken met conventionele auto's, omdat de productie ervan meer energie vergt dan van conventionele auto's. Maar als je er 150 000 km of meer mee rijdt, valt de vergelijking sterk in het voordeel van de elektrische auto uit. Ten slotte moeten we als een elektrische auto gesloopt gaat worden de materialen zoveel mogelijk hergebruiken.

Het is zeer belangrijk om duidelijk te maken dat geen enkele auto ooit 100% schoon kan zijn. Ook elektrische auto's niet. Wat wij zeggen, is dat als je echt een auto nodig hebt, de elektrische auto voor het milieu de betere keuze is. Met het openbaar vervoer naar je werk of gewoon lopen of fietsen is echter altijd nóg beter. Een auto blijft een auto en een ander type auto gaat een probleem als bijvoorbeeld files niet oplossen.

Elektrische motoren zijn gewoon efficiënter dan brandstofmotoren, dat wil zeggen dat meer van de energie die in de accu zit wordt gebruikt voor het rijden. Vooral in de stad verspillen elektrische auto's veel minder energie. Bovendien is er geen uitstoot van vervuilende stoffen zoals stikstofoxiden en fijnstof. Er komen wel deeltjes vrij door remmen en bandenslijtage, maar alles bij elkaar is dat minder dan van benzine- of dieselauto's. Ook zijn elektrische auto's veel stiller, vooral bij lage snelheden.

Wat gezondheid betreft, is de luchtkwaliteit het grootste voordeel. De elektriciteit die door de auto's gebruikt wordt, veroorzaakt nog steeds luchtvervuiling, maar die komt van centrales die de uitstoot beter kunnen beheersen dan in een conventionele auto mogelijk is, en ze bevinden zich meestal niet in dichtbevolkte gebieden.

Veel Europese landen stimuleren het gebruik ervan heel actief, vooral Noorwegen, dat ambitieuze doelen heeft gesteld om een hoger aandeel aan elektrische auto's te bereiken en de oplaadinfrastructuur te verbeteren. Ook Nederland, Engeland en Frankrijk doen veel. De Europese Unie als geheel is samen met de Verenigde Staten en China, een van de grote spelers in de wereld, door veel te investeren veel in elektrische  mobiliteit.[JVA1] 

Veel consumenten maken zich zorgen of er genoeg oplaadpunten op snelwegen of parkeerterreinen zijn, over de belasting van onze stroomnetten en de kosten van elektriciteit. Momenteel zijn er nog maar heel weinig elektrische auto's op de weg. In sommige steden meer dan in andere, maar al met al was zo'n 1,5% van alle nieuwe auto's die in Europa vorig jaar zijn verkocht elektrisch (volledig elektrisch of plug-in-hybriden). Dus de infrastructuur moet verder uitgebreid worden naarmate er meer elektrische auto's komen. In een aantal grotere steden bestaat al goede infrastructuur en het aantal openbare oplaadstations groeit de laatste jaren sterk.

Ja, je elektriciteitsrekening gaat hoger worden, maar een elektrische auto is goedkoper in het gebruik dan een gewone benzine- of dieselauto. Zo compenseer je in de loop der tijd de hogere aanschafprijs.

De EMA briefing uit 2016 'Electric vehicles and the energy sector — impacts on Europe's future emissions' keek naar het effect op onze elektriciteitsnetten. Als 80% van alle auto's in 2050 elektrisch zijn, zou het elektriciteitsverbruik in de EU vermoedelijk met zo'n 10% stijgen. Maar de grootste elektriciteitsverbruikers zouden dan nog steeds de industrie en woonhuizen zijn. Net als de oplaadinfrastructuur zal ook het elektriciteitsnet aangepast moeten worden naarmate er meer elektrische auto's op de weg komen. Dat is een uitdaging, maar de EU doet dat ook al voor de integratie van duurzame energiebronnen in het elektriciteitsnet.

De EU als geheel heeft in de afgelopen tien jaar miljarden euro's in onderzoek gestopt en stimuleert snelle uitbreiding van de oplaadinfrastructuur. Zij investeert ook grote bedragen in de stimulering van de alternatieve brandstofinfrastructuur, waaronder oplaadstations voor elektrische auto's, vooral op de grote doorgaande wegen.

De EU zet ook in op de ontwikkeling van accuproductie in Europa, omdat accu's voor elektrische auto's momenteel vooral in Japan, China en Zuid-Korea gemaakt worden. Ten slotte is de EU gemeenschappelijke regels en normen voor elektrische auto's en infrastructuur aan het opstellen, zodat iedereen zonder problemen in heel Europa kan rijden.

Andreas Unterstaller