Is-saħħa u l-ambjent, inkluż it-tniġġis tal-arja u t-tniġġis akustiku — Inpoġġu fiċ-ċentru tal-attenzjoni l-ħidma tal-EEA

Catherine, għaliex l-EEA taħdem fuq is-saħħa u l-ambjent? X’inhuma l-akbar riskji għall-benesseri tagħna?

Is-saħħa tal-bniedem u s-saħħa tal-ekosistema huma marbuta b’mod inseparabbli. Ġisimna jeħtieġ arja, ilma u ikel nodfa kuljum biex jiffunzjona. Aħna nirnexxu bħala nies u bħala komunitajiet billi nqattgħu ħin fin-natura, neżerċitaw, nissoċjalizzaw u nirrilassaw. Fl-istess ħin, meta ngħixu, naħdmu, immorru l-iskola jew nilagħbu f’ambjenti mniġġsa, kemm ġisimna kif ukoll moħħna jbatu. Il-protezzjoni tan-natura ma tikkonċernax il-protezzjoni tal-pjaneta. Hija dwar l-iżgurar tas-saħħa u l-benessri tagħna stess, u dak ta’ uliedna. Il-prevenzjoni tat-tniġġis hija miżura tas-saħħa pubblika.

L-akbar riskji immedjati għas-saħħa huma t-tniġġis tal-arja u l-istorbju, speċjalment fil-bliet. Fuq medda twila ta’ żmien, it-tibdil fil-klima joħloq theddida eżistenzjali għall-istil ta’ ħajja tagħna. Dan jinkludi telf immedjat ta’ ħajja minħabba mewġiet ta’ sħana, nirien fil-foresti u għargħar, kif ukoll theddid itwal għall-produzzjoni tal-ikel minn xejriet tat-temp li qed jinbidlu. Naraw ukoll bidliet fid-distribuzzjoni ta’ mard infettiv hekk kif il-vetturi tal-insetti li jġorru dak il-mard jiċċaqalqu lejn it-tramuntana bil-klima tat-tisħin. Nafu wkoll li ċerti sustanzi kimiċi huma perikolużi għas-saħħa.

X’ħidma wettqet l-EEA s’issa f’dan il-qasam?

Qed naħdmu biex nifhmu aħjar kif l-ambjent tagħna jinfluwenza s-saħħa u l-benesseri tagħna. Aħna niġbru evidenza dwar kif in-nies fl-Ewropa kollha huma esposti għal firxa ta’ riskji ambjentali, inkluż it-tniġġis tal-arja, l-istorbju, it-tibdil fil-klima u s-sustanzi kimiċi. Ir-rapport reċenti tagħna Ambjent b’saħħtu, ħajjiet b’saħħithom: kif l-ambjent jinfluwenza s-saħħa u l-benesseri fl-Ewropa — L-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent jiġbor flimkien l-aħħar evidenza u jivvaluta l-impatt fuq is-saħħa. L-organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa tistma li fl-Ewropa, waħda minn kull tmien imwiet tirriżulta mit-tniġġis ambjentali. Dawn l-imwiet huma prevenibbli u jistgħu jiġu evitati permezz ta’ sforzi biex titjieb il-kwalità ambjentali.

Nesploraw ukoll kif ir-riskji ambjentali huma distribwiti fis-soċjetà kollha u nsibu li n-nies l-aktar vulnerabbli fis-soċjetà tagħna huma l-aktar milquta minn fatturi ta’ stress ambjentali. Komunitajiet soċjalment fil-bżonn huma esposti għal piż ogħla ta’ tniġġis. Il-persuni aktar foqra, it-tfal, l-anzjani u l-persuni morda huma affettwati b’mod aktar negattiv minn oħrajn minn perikli tas-saħħa ambjentali. Din id-distribuzzjoni inugwali tar-riskju taggrava l-inugwaljanzi tas-saħħa eżistenti fl-Ewropa.

Mil-lat pożittiv, aħna nħarsu wkoll lejn il-benefiċċji li ġġib magħha n-natura. B’mod partikolari, il-maġġoranza l-kbira tan-nies fl-Ewropa għandhom aċċess għal ilma tax-xorb ta’ kwalità għolja, filwaqt li l-ilmijiet għall-għawm Ewropej huma ta’ kwalità eċċellenti u jipprovdu opportunitajiet għall-eżerċizzju u r-rikreazzjoni.

Il-ħidma tal-EEA kif tappoġġa l-Patt Ekoloġiku Ewropew?

Il-ħidma tal-EEA fuq l-ambjent u s-saħħa tiġbor flimkien l-evidenza disponibbli dwar kif is-saħħa fl-Ewropa kollha hija affettwata mit-tniġġis, it-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni tal-ekosistema. Ir-rapport reċenti tagħna L-ambjent Ewropew — l-istat u l-prospetti 2020 (SOER 2020) jiddeskrivi kif l-istil ta’ ħajja attwali tagħna, f’termini ta’ dak li nipproduċu u nikkunsmaw, l-użu tal-enerġija tagħna, l-għażliet tal-mobbiltà tagħna u s-sistema tal-ikel tagħna, jixpruna d-degradazzjoni ambjentali. Din il-bażi ta’ għarfien tappoġġa l-isforzi biex tinbidel dik id-dinamika permezz ta’ tranżizzjoni skont il-Patt Ekoloġiku Ewropew.

Alberto, għaliex il-kwalità tal-arja hija fattur daqshekk importanti għas-saħħa tal-Ewropej?

It-tniġġis tal-arja huwa meqjus bħala l-akbar riskju ambjentali uniku fl-Ewropa. Skont l-aħħar stimi tagħna, l-esponiment għal partiċelli fini (is-sustanza niġġiesa bl-impatti l-aktar serji fuq is-saħħa tal-bniedem) ikkawża aktar minn 400 000 mewta li jistgħu jiġu evitati fl-Ewropa fl-2018. Dawk l-imwiet kienu prinċipalment dovuti għal mard kardjovaskulari u respiratorju u l-kanċer. Iżda minbarra dan il-mard serju ħafna, hemm evidenza dejjem tikber li l-esponiment għat-tniġġis tal-arja huwa assoċjat ma’ impatti oħra fuq is-saħħa. Fosthom, nistgħu nsemmu l-bidu ġdid tad-dijabete tat-tip 2, infjammazzjoni sistemika jew disturbi mentali bħall-marda ta’ Alzheimer u d-dimenzja.

It-tniġġis tal-arja jaffettwa wkoll l-ambjent, pereżempju t-tnaqqis tal-bijodiversità f’ċerti ekosistemi u jaffettwa t-tkabbir tal-veġetazzjoni u l-għelejjel. Dan għandu impatt ukoll fuq l-ambjent mibni, fejn jagħmel ħsara pereżempju lill-wirt kulturali tagħna.

Kif tjiebet is-sitwazzjoni matul dawn l-aħħar ftit snin? X’inhuma l-problemi li għad iridu jiġu indirizzati?

L-implimentazzjoni tal-politiki u l-miżuri tal-UE, nazzjonali u lokali wasslet għal tnaqqis fl-emissjonijiet tas-sustanzi kollha li jniġġsu l-arja, tnaqqis tal-esponiment tal-popolazzjoni li jirriżulta f’inqas impatti fuq is-saħħa.

L-emissjonijiet ivarjaw skont is-sustanzi niġġiesa u s-setturi ekonomiċi. Pereżempju, l-agrikoltura u l-użu tal-fjuwils għat-tisħin residenzjali huma tnejn mis-setturi bl-akbar potenzjal għal aktar tnaqqis fl-emissjonijiet. Problema oħra li għadha teżisti, minkejja tnaqqis kostanti hija li nsofru piż insopportabbli f’termini ta’ mwiet li jistgħu jiġu evitati. L-influwenza dejjem tikber tat-tibdil fil-klima fil-produzzjoni ta’ xi sustanzi li jniġġsu, bħall-ożonu, hija wkoll ta’ tħassib bħalma hija l-ħtieġa li jinstabu sinerġiji fil-politiki għall-ġlieda kontra t-tniġġis tal-arja kif ukoll it-tibdil fil-klima.

Eulalia, għaliex it-tniġġis akustiku spiss jiġi injorat u x’qed tagħmel l-EEA f’dan il-qasam?

Ħafna nies ma jirrealizzawx li t-tniġġis akustiku huwa problema importanti. Dan għandu impatt fuq saħħitna. Meta naħsbu dwar l-istorbju li jaffettwa saħħitna, naħsbu f’meta immorru kunċert jew meta nkunu qrib magna qawwija li tagħmel ħsara lis-smigħ tagħna. Madankollu, dak li n-nies ma jirrealizzawx huwa li livelli kostanti ta’ storbju mit-traffiku, pereżempju, jistgħu jikkawżaw effetti oħra li mhumiex relatati mal-ħsara lis-smigħ; u dawn huma serji bħall-mard tal-qalb iskemiku, il-pressjoni għolja, l-obeżità, id-dijabete, eċċ. L-awtoritajiet jirrikonoxxu li l-istorbju huwa problema, u għalhekk għandna Direttiva Ewropea dwar l-istorbju ambjentali mill-2002 u għandna linji gwida ġodda mid-WHO. Il-problema hija aktar dwar it-teħid ta’ azzjoni u l-mezzi finanzjarji biex dan isir. Din hija kwistjoni diffiċli għaliex, pereżempju, il-bliet u l-periferiji tal-bliet qed isiru dejjem aktar popolati u hemm domanda akbar għall-mobbiltà.

Il-ħidma tal-Aġenzija dwar l-istorbju tiffoka fuq il-valutazzjoni tal-impatt tat-tniġġis akustiku fil-livell Ewropew. Aħna nevalwaw l-impatt tal-esponiment għall-istorbju fuq is-saħħa tal-popolazzjoni Ewropea, abbażi tal-aħħardataEwropea.

X’inhuma s-sejbiet ewlenin tat-tgħarrif tiegħek? X’inhu differenti mir-rapport tal-EEA maħruġ aktar kmieni din is-sena?

Ir-rapport tal-EEA dwar l-Istorbju Ambjentali fl-Ewropa ġie ppubblikat f’Marzu. U issa qed nippubblikaw tgħarrif li jiddeskrivi r-riskji għas-saħħa minħabba l-esponiment għall-istorbju ambjentali fl-Ewropa. It-tgħarrif jiddeskrivi l-indikaturi li se jintużaw biex jinfurmaw l-iżvilupp ta’ miri futuri biex jitnaqqsu l-impatti tal-istorbju fuq is-saħħa. F’termini ta’ effetti speċifiċi fuq is-saħħa, aħna nistmaw li l-esponiment kroniku għall-istorbju jikkontribwixxi għal 48 000 każ ġdid ta’ mard tal-qalb u 12 000 mewta prematura kull sena fl-Ewropa. Barra minn hekk, 22 miljun persuna jbatu minn fastidju kroniku għoli, u 6.5 miljun isofru minn disturb kroniku għoli fl-irqad.

Kif taraw x-xogħol fl-oqsma tagħkom jevolvu fis-snin li ġejjin?

Nistennew involviment akbar tal-EEA f’dawn l-oqsma. Nittamaw li l-Patt Ekoloġiku Ewropew se jkun bidla radikali fl-Ewropa li se tirriżulta f’aktar sensibilizzazzjoni dwar kwistjonijiet ambjentali bħat-tniġġis tal-arja u t-tniġġis akustiku u li se twassal ukoll għal politiki aħjar.

Minbarra l-Patt Ekoloġiku, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa reċentement ippubblikat linji gwida dwar l-istorbju ambjentali u se tippubblika linji gwida ġodda dwar il-kwalità tal-arja. Aħna nipprevedu li l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-linji gwida ser tagħti aktar viżibbiltà lill-problema tat-tniġġis akustiku u t-tniġġis tal-arja.