Paylaşımlı Çevre Bilgi Sistemi (SEIS)

Tarihi: Şubat 2008’de Avrupa Komisyonu (EC) İletişim Avrupa’nın çevre bilgi sorununa yönelik bir çözüm olarak ‘Ortak bir Çevre Bilgi Sistemine (SEIS)’ geliştirilmesini önerdi. O günden itibaren SEIS, Avrupa Komisyonu’nun, AÇA ve Eionet’in (Avrupa çevresel bilgi ve gözlem ağı) 39 ülkesi ile beraber işbirliği yaptığı bir inisiyatife dönüştü. SEIS uygulaması, aslında 2009’dan beri çalışmalarımızın merkezinde yer almakta ve 2014–2018 Çok Yıllı Çalışma Programına ve günlük çalışmalarımıza da  dayanak oluşturmaktadır.

Hedefler: SEIS, Avrupa için gelişmiş bir çevresel bilgi sistemi yaratmayı amaçlamaktadır. Bu sistem bilgi tabanımızı büyüten temel unsur olup, Eionet ve diğer ağlar ve iş ortaklarından, kişilerden, kitle kaynaklı çalışmalardan ve Copernicus gibi çevresel bilgileri bir araya getiren yeni inisiyatiflerden  kapsamlı  veriler toplamaktadır. SEIS hedefleri, kendilerine ait çevresel verileri ve bilgileri paylaşan kamu kurumları tarafından desteklenmektedir.  SEIS, mevcut sistem ve süreçlerin basitleştirilmesine, kolaylaştırılmasına ve modernize edilmesine yardımcı olur ve bu sistemleri web tabanlı hale getirir. SEIS, kaliteyi, kullanılırlığı ve çevre bilgisi anlayışını geliştiren yerel ağlarla bütünleşik bir sistemdir.

SEIS ayrıca ülkelerden tek tek uluslararası kuruluşlara belli amaçlar için veri sağlama yönteminden verinin tek merkeze sağlanması ve çok amaçlı kullanımına geçiş anlamına gelmektedir. Bu değişiklik, bir yandan  SEIS’in çevresel bilgiye erişim işlevini sürdürmesini, diğer yandan     bilgi temelli ekonomiye entegrasyonunu sağlayacak şekilde adım adım gerçekleşmektedir.

Yedi SEIS ilkesi: SEIS yedi ‘ilkeyi’ temel almaktadır. Bilgi:

1. Kaynağına mümkün olduğunca yakın bir şekilde yönetilmeli.
2. Bir kez toplanmalı ve birden çok amaç için başkalarıyla paylaşılmalıdır.
3. Raporlama yükümlülüklerinin  kolayca yapılabileceği  şekilde  hazır olmalıdır.
4. Tüm kullanıcılar için kolayca erişilebilir olmalıdır.
5. Uygun coğrafi ölçekte karşılaştırmalar yapılmasını ve herkesin katılımını sağlamak için erişilebilir olmalıdır.
6. Kamuya tamamen açık olmalı ve ulusal düzeyde, ilgili ulusal dilde/dillerde sunulmalıdır.
7. Genel, ücretsiz, açık yazılım standartları ile desteklenmelidir.

SEIS’in genel  hedefi ise, çevresel bilgiye erişimin sağlanması ve bu sistemin kullanımının azami düzeye artırılması ve genişletilmesidir. Bilgi genelde tek bir amaca hizmet eder; ancak potansiyel başka kullanım alanları da olabilir.  SEIS ilkelerinin uygulanması bunu kolaylaştırır. Örneğin, taşkınlara ilişkin bilgiler bir yandan potansiyel sel etkilerini hafifletmek için kullanılabildiği gibi , bu bilgiler aynı zamanda gayrimenkul risklerini değerlendirecek sigorta firmaları ve ev satın alan kişiler için de çok değerlidir.

Teknolojik olanaklar: SEIS’in modern bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanmaya ve bu teknolojileri geliştirmeye ihtiyaç duyduğu açıktır. İletişim teknolojileri hem kişiler arasındaki bilgi paylaşımını hem de yakın gruplar veya tüm web toplulukları arasındaki bilgi paylaşımı gittikçe kolaylaştırmaktadır. Bu tür teknoloji örnekleri arasında, sensörler, uydular, interaktif harita hizmetleri, web hizmetleri ve mobil uygulamalar bulunmaktadır.

İletişim teknolojileri yerel hava ve trafik koşullarına bağlı olarak acil durumları yöneten ulusal hükumetlerden, günlerini planlayan vatandaşlara kadar herkes tarafından , hızlıkarar alma ve uygulamada  kullanılabilen gerçek zamanlı verilerin sağlanmasında, son derece değerlidir.

Maliyetlerin azalması: Kamu otoritelerine ait idari yükün azalması ve artan verimliliğe bağlı olarak ilgili maliyetlerin düşmesi, SEIS’in getirdiği ilave faydalardır. Örneğin, artık bilgi değiş tokuşuna ayrılan insan kaynaklarının büyük kısmının yerini otomatik elektronik sistemler almaya başlamıştır.

3 temel: İşlevsel bir SEIS, 3 temel üzerine yapılandırılmalıdır: içerik, altyapı ve işbirliği. Sistemin ilk önce gerekli içerik (veriler) tiplerinin yanı sıra potansiyel kaynakları da tespit etmesi gerekmektedir. İkinci olarak, web hizmetleri de dahil olmak üzere (maliyetli veya daha verimsiz insan müdahalesine ihtiyaç duymadan makinelerin birbiriyle konuşabildiği) en gelişmiş iletişim teknolojilerinden  yararlanmak için etkili, web tabanlı teknik bir altyapı gerekmektedir. Üçüncü olarak, insan kaynaklarını, çıktıları ve ağları yönetmek için işbirliği ve yönetim yapısına ihtiyaç vardır.

Uygulama çeşitliliği : SEIS’in yedi ilkesi ve üç ana işlevinin  uygulanması, AÇA’ya ait Eionet dahil olmak üzere bilgi paylaşımını temel alan her ağ için giderek önemli ve gerekli bir hale gelmektedir.

AÇA, kendi bilgi sistemini SEIS ilkelerini temel alarak modernleştirmektedir. AÇA, semantik veri ve, interaktif harita görüntüleyicileri hizmetleri sunmakta ve genel olarak güncel Çevre Bilgisini kullanıcılara sunmaktadır.

SEIS ile ilgili diğer önemli güncel faaliyetler:

Copernicus - Yeryüzüne ait gözlem verilerini  kullanıcılara sunmaktadır

INSPIRE - daha iyi entegrasyon için erişimi geliştirmekte ve çevre verilerini standart hale getirmektedir

ENI – SEIS’i Avrupa’ya komşu ülkelere genişletmektedir

GEO/GEOSS - Sistemler için Küresel Dünya Gözlem Sistemi oluşturmaktadır.

UN-GGIM – BM Sürdürülebilir Gelişme Hedefleri için veri ve bilgi sunmaktadır