sonraki
önceki
öğeler

Haberler

AB'nin sera gazı emisyonlarında geçen yıl düşüş yaşandı; ancak, yine de, 2030 hedeflerine ulaşılması için bu yöndeki çabaların hızlandırılması gerekiyor

Dili değiştir
Haberler Yayınlandı 22.12.2023 Son değiştirilme 22.01.2024
4 min read
Photo: © Nikolaus Spannbauer, Well with Nature /EEA
Avrupa Çevre Ajansı'nın (AÇA) bugün yayınlanan son 'Eğilimler ve Projeksiyonlar' raporundaki tahminlere göre, sera gazı emisyonları geçen yıl Avrupa Birliği genelinde 2021 seviyelerine kıyasla yüzde iki oranında azaldı. Bununla birlikte, emisyon azaltımı, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği alanlarında elde edilen kazanımlara rağmen, rapor, AB'nin iklim ve enerji hedeflerinin karşılanabilmesi için, hızlandırılmış bir eylem sürecine acilen ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekiyor.

Kaydedilen ilerlemenin detaylandırıldığı Avrupa'da eğilimler ve projeksiyonlar 2023 raporuna göre; 'Fit for 55 paketi' kapsamındaki AB iklim ve enerji mevzuatının büyük bir kısmı yürürlükte olduğundan, AB ve Üye Devletler öngörülen hedeflere ulaşmak için çalışıyor.

Covid-19 salgını sonrasında, 2021'de yaşanan toparlanmanın ardından sera gazı emisyonları tekrar aşağı yönlü bir seyir izlemeye başlarken; Üye Devletler de 2030 itibariyle ulaşılması öngörülen azaltımlar için daha yüksek düzeyde bir isteklilik ve iklim ve enerji hedeflerine ulaşmak için binlerce ulusal politika ve tedbir bildirmiş bulunuyor. Raporda bazı cesaret verici ilerleme işaretlerine dikkat çekilirken, aynı zamanda bu on yıllık dönemin sonu için belirlenen iddialı hedeflere ulaşılabilmesi açısından çabaların en az iki katına çıkarılması gerektiği vurgulanıyor.

 

İklim ve enerji alanında 2030'a kadar kaydedilecek ilerleme

AB, uluslararası havacılık da dâhil olmak üzere net sera gazı emisyonlarını 1990 seviyelerine kıyasla %31 oranında azaltırken, aynı zamanda ekonomik büyümeyi de destekleyip teşvik etti. Yükselen doğal gaz fiyatları karşısında, 2022 yılında, sera gazı emisyonlarında binalar ve endüstriyel sektörlerde sağlanan önemli düşüşlerden kaynaklı olarak % 2'lik bir azalma kaydedilirken, enerji arzı ve ulaşımdan kaynaklanan emisyonlarda ise bir artış yaşandı.

AÇA raporuna göre, 2030 emisyon azaltım hedefine ulaşılması için, Avrupa'da yıllık sera gazı emisyon azaltım hızının 2005'ten bu yana görülen yıllık ilerlemeye kıyasla iki kattan fazla artması gerekiyor. Özellikle karayolu taşımacılığı, binalar, tarım, atık ve küçük endüstrilerden kaynaklanan emisyonlar açısından daha hızlı azaltımlara ihtiyaç duyulurken; bu çalışmaların tümü Çaba Paylaşımı Yönetmeliği kapsamında yürütülüyor. Yakın zaman içinde kabul edilen Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Direktiflerinde yer alan 2030 hedeflerine ulaşılabilmesi için; enerji tüketimindeki azalma ve yenilenebilir enerji alanında sağlanan büyüme hızının artırılması gerekiyor.

Rapor aynı zamanda belirli alanlarda kayda değer bir ilerleme olduğuna işaret ediyor. Rüzgar ve güneş enerjisi, 2005 yılında, elektrik sektöründe mütevazı bir yer tutarken, 2022 yılında elektrik üretimindeki tahmini payı %20'yi aştı. Güneş enerjisi kullanımında son dönemde yaşanan yaygınlaşma özellikle dikkat çekerken, bu alanda, 2022 yılı boyunca %28 oranında bir artış kaydedildi. Raporda, ayrıca, 2022 yılında ısı pompası satışlarında kayda değer bir artış yaşanacağı ve geçen yıl toplam yeni otomobil satışlarının %22'sini oluşturan elektrikli araçların payının da artacağı belirtiliyor.

Mart 2023'te, Üye Devletler enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için 3000'i aşkın politika ve tedbir bildirdi. Avrupa genelinde hâlihazırda uygulanmakta olan tedbirlerin 2030 yılında, uluslararası havacılık da dâhil olmak üzere, toplam net sera gazı emisyonlarında %43'lük bir azalma sağlayacağı, hâlihazırda planlanmakta olan ilave tedbirlerin ise azaltım oranını %48'e çıkaracağı öngörülüyor. Geçen yıl, Üye Devletler bu azaltımın toplamda yalnızca %41 oranında gerçekleşeceğini öngörmüştü; bu da, geçtiğimiz yıl Avrupa genelinde ortak bir hedef artışına işaret ediyor. Ancak, bu durumda dahi, AB’nin 2030 itibariyle ulaşmayı öngördüğü azaltım oranı olan %55’e ulaşılması için yedi baz puanlık bir eksik söz konusu.


2030 sonrası

AÇA raporuna göre; 2030 sonrası için, politika ve tedbirlerin öngörülen etkisi ile belirlenen hedefler arasındaki fark daha büyük. Doğru karar ve teknolojilerin uygulamaya konabileceği fırsat penceresinin sınırlı olduğuna dikkat çeken raporda, iklim nötrlüğünün birçok sektöre hitap eden politikalarda dikkate alınmasının zorunlu olduğu ortaya konuyor. Raporda, özellikle, emisyonların azaltılması konusunda diğer sektörlerin gerisinde kalan ulaşım ve tarım alanlarındaki çabaların 2050 yılına doğru hızlandırılmasının acil bir ihtiyaç olduğu vurgulanıyor ve Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık sektöründe CO2 giderme kapasitesinin artırılmasının sağlayacağı önemli katkıya değiniliyor.

Üye Devletlerin Ulusal Enerji ve İklim Planlarının (UECP'ler) 2023 yazından bu yana sunulan taslaklar ve 30 Haziran 2024'e kadar nihai hale getirilmesi öngörülen güncellenmiş UECP'ler ile birlikte, Üye Devletlerin daha güçlü politika ve tedbirler oluşturması ve iddia düzeylerini artırması açısından bir fırsat sunuyor. Raporda, bu planların güncellenmesinin ve AB düzeyinde kabul edilen tedbirlerin hızlı bir şekilde uygulanmasının, hedeflere ulaşılması açısından kilit unsurlar olduğu belirtiliyor.


AB İklim Yasası ilerleme raporlamasına AÇA desteği

AÇA, aynı zamanda, ulusal uyum politikalarının mevcut durumunu ortaya koyan, 2023'te rapor edilen ulusal uyum eylemlerinin durumu brifingini de yayınlıyor. Her iki rapor da, AB Üye Devletleri genelinde gerek azaltım gerekse de uyum çabalarını inceleyen AB İklim Yasası İlerleme Değerlendirmesi kapsamında aynı anda yayınlanacak.

 

 

Do you want to know more about the EU's progress towards its 2030 climate and energy goals?

Explore our Climate and Energy platform

© Image by Manh Ngoc Nguyen, Well with Nature /EEA

 

EEA's climate and energy package

Updated climate and energy indicators:

Datasets:

Permalinks

Geographic coverage

Temporal coverage