2005 yılında AB sera gazı emisyonlarında düşüş

‘1990-2005 Yıllık Avrupa Topluluğu Sera gazı envanteri ve 2007 envanter raporu’ adlı rapor, Avrupa Topluluğu’nun resmi sunumu olarak Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) sekreterliğine sunulmuştur. AÇA, kamuoyunun ve politika çevrelerinin iklim değişikliği konusuna artan ilgisinden dolayı raporun ilk ve en önemli mesajlarını Mayıs 2007’de sunmuştur. Bu raporun son şekli 27 Mayıs 2007’de UNFCCC’ye sunulmuştur.

Son raporun vurguladığı temel noktalar şunlardır:

• AB-15: SG emisyonları 2004 ve 2005 yılları arasında – özellikle %0,7 (26 milyon ton) oranında düşen CO2 emisyonları nedeniyle – %0,8 (35,2 milyon ton CO2 eşdeğeri) düşmüştür.
• AB-15: SG emisyonları 2005 yılında Kyoto Protokolü kapsamındaki baz yılına[1] oranla %0,2 düşmüştür.
• AB-15: SG emisyonları 1990 ve 2005 yılları arasında %1,5 düşmüştür.
• AB-27: SG emisyonları 2004 ve 2005 yılları arasında %0,7 (37,9 milyon ton CO2 eşdeğeri) düşmüştür.
• AB-27: SG emisyonları 1990’daki seviyeye oranla %7,9 düşmüştür

---

[1] Kyoto Protokolü kapsamında çoğu sera gazı için; baz alınan yıl AB-15 ülkeleri için 1990 olmakla beraber, Üye Devletler’in neredeyse tümü florlu veya ‘F-gazları’ için baz alınan yıl olarak 1995’i kullanmaktadır.

SG emisyonlarında en fazla düşüş gösteren AB-15 ülkeleri hangileridir?

Almanya, Finlandiya ve Hollanda AB-15’teki azalmaya mutlak anlamda en çok katkıda bulunan ülkelerdir (Editöre Notlar’daki tabloya bakın). Bu ülkelerde sera gazı emisyonlarındaki genel düşüşe CO2 emisyonlarının azaltılması yol açmıştır.

• Almanya emisyonları %2,3 veya 23,5 milyon ton CO2 eşdeğeri oranında azaltmıştır: kamu için elektrik ve ısı üretiminde kömürden gaza geçiş emisyonlardaki düşüşün başlıca sebeplerinden biri olmuştur. Bunun yanı sıra, karayolu taşımacılığı ile konutlar ve hizmetlerden salınan emisyonlar da önemli oranda azalmıştır.
• Finlandiya emisyonları %14,6 veya 11,9 milyon ton CO2 eşdeğeri azaltmıştır: emisyonlardaki azalmalar en çok kamu için elektrik ve ısı üretiminde, özellikle elektrik ithalatına bağlı olarak, fosil yakıt kullanımındaki önemli bir düşüşten kaynaklanmıştır. Bilhassa kömür kullanımı düşmüştür.
• Hollanda emisyonları %2,9 veya 6,3 milyon ton CO2 eşdeğeri azaltmıştır: kamu için elektrik ve ısı üretimi için daha az fosil yakıt kullanılmıştır. Konut ve hizmetler sektörü daha sıcak bir kışa bağlı olarak daha az yakıt kullanmıştır.

2004-2005 arasında emisyonları düşen diğer AB-15 ülkeleri: Belçika, Danimarka, Fransa, Lüksemburg, İsveç ve İngiltere’dir.

SG’deki azalmadan sorumlu olan başlıca sektörler hangileridir?

2004 ve 2005 arasında AB-15’teki emisyonların azaltılmasına kesin anlamda katkıda bulunan başlıca sektörler kamu için elektrik ve ısı üretimi, konut ve hizmetler ile karayolu taşımacılığıdır.

Kamu için elektrik ve ısı üretimi kaynaklı CO2 emisyonları, başta kömüre bağımlılığın azalmasına bağlı olarak, %0,9 oranında (9,6 milyon ton) düşmüştür.

Konutlar ve hizmetlerden kaynaklanan CO2 emisyonları %1,7 oranında (7,0 milyon ton) düşmüştür. Konut ve hizmetlerden kaynaklanan emisyonlardaki önemli düşüşler Almanya, İngiltere ve Hollanda tarafından rapor edilmiştir. Düşüşün genel sebeplerinden bir tanesi önceki yıla oranla daha sıcak olan iklim koşullarıdır (daha ılık bir kış).

Karayolu taşımacılığından kaynaklanan CO2 emisyonları %0,8 (6 milyon ton) düşmüştür. Bu durum özellikle Almanya’ya atfedilmekte olup, dizel arabaların sayısındaki artış, çevre vergisinin etkileri ve Almanya dışından yakıt satın alınmasından (yakıt turizmi) kaynaklanmaktadır.

SG emisyonlarında en fazla artış gösteren AB-15 ülkeleri hangileridir?

2004 ve 2005 arasında sera gazı emisyonlarını mutlak anlamda en çok artıran ülke İspanya’dır (Editöre Notlar’daki tabloya bakın).

İspanya’da, sera gazı emisyonlarındaki %3,6 veya 15,4 milyon ton CO2 eşdeğeri oranındaki artış, en çok kamu için elektrik ve ısı üretiminden kaynaklanmıştır. Bu durum fosil yakıtlı termoelektrik santrallerinin elektrik üretimindeki artışa (% 17) ve hidroelektrik santrallerinin elektrik üretimindeki düşüşe (% -33) bağlıdır.

Emisyonları 2004 ve 2005 arasında artan diğer AB-15 ülkeleri: Avusturya, Yunanistan, İrlanda, İtalya ve Portekiz’dir.

AÇA SG veri görüntüleyicisi

AÇA SG veri görüntüleyicisi, Avrupa Topluluğu (AT) Sera gazı envanter raporunda bulunan ana verilere kolay internet erişimi sağlayan interaktif bir araçtır. SG veri görüntüleyicisi, kullanıcının ana sektörler ile bunların alt sektörlerine yönelik emisyon eğilimlerini izleyip analiz etmesine olanak verir. Ayrıca seçili ülkeler ve sektörlerden yapılan emisyonlar arasında karşılaştırma yapılmasını kolaylaştırır. SG veri görüntüleyicisi, bunların yanı sıra grafik üretimi ile önemli emisyon tahminlerinin indirilmesine de olanak tanır.

AÇA SG Veri Görüntüleyicisi

Editöre Notlar:

Yıllık SG envanter raporu nedir?

Bu rapor, AB’nin 1990-2005 dönemi için toplam yerli sera gazı emisyonları hakkında UNFCCC’ye resmi sunumudur. Yerli, bu bağlamda, AB sınırları dahilinde salınan emisyonlar anlamına gelmektedir. AB-15 ve AB-27’ye yönelik SG emisyonları hakkındaki bilgileri içerir. Ayrıca AB emisyonlarının ortaya çıkmasına neden olan prosesleri ve kalite kontrolünden geçirildiği süreci de ayrıntılı olarak açıklamaktadır.

AÇA bu raporun, ulusal hükümetlerin AT SG İzleme Mekanizması kapsamında rapor ettikleri bilgiler kullanılarak yıllık olarak derlenmesi ve yayımlanmasından sorumludur.

Rapordaki bilgilerin AB Emisyon Ticaret Sistemindeki yeri nedir?

2005 yılında AB Emisyon Ticaret Sistemi (AB ETS), AB-15’teki toplam CO2 emisyonlarının yaklaşık %47’sini ve toplam sera gazı emisyonlarının da yaklaşık %39’unu kapsamıştır. AB ETS, AB-25’teki toplam CO2 emisyonunun yaklaşık %49’u ile toplam sera gazı emisyonlarının da %41’ini kapsamıştır. AB ETS bilgileri bu raporda genellikle AB Üye Devletleri tarafından Enerji ve Endüstriyel İşlem sektörlerine yönelik toplam CO2 emisyonlarının hesaplanmasındaki girdilerden biri olarak kullanılmıştır. Ancak, AB-15 ya da AB-25 için AB ETS’nin sektörel ve alt-sektörel düzeyde toplam CO2 emisyonlarına katkısının açık bir ölçümü henüz mevcut değildir.

Bu raporun Kyoto Protokolü bağlamında önemi nedir?

AB-15’in Kyoto Protokolü kapsamındaki ortak hedefi toplam sera gazı emisyonlarının, baz alınan yıla oranla % 8 oranında azaltılmasıdır. AB-27’nin ortak bir Kyoto hedefi bulunmamaktadır. Emisyonların Kyoto Protokolü kapsamında uygunluk amaçları için resmi olarak rapor edilmesi, 2008 yılına yönelik emisyonların rapor edileceği 2010 yılında başlayacaktır. Bu arada, bu rapor AB için sera gazı emisyonları hakkındaki en önemli ve en doğru bilgi kaynağıdır. Rapor, AB’nin yerli sera gazı emisyonlarının (yani sınırları dahilindeki emisyonların) Kyoto hedeflerine ulaşılmasına yönelik azaltılması konusundaki performansını izlemek için de kullanılabilir. Kyoto Protokolü’ne taraf olan ülkeler – yerli emisyonların azaltılmasına ek olarak – ulusal sınırları dışındaki sera gazı emisyonlarının da azaltılmasına katkıda bulunmak için ‘esnek mekanizmalar’ denilen mekanizmaların yanı sıra karbon yutakları kullanabilirler. Dolayısıyla Kyoto hedeflerine ulaşmak için benimsenecek başlıca yöntem yerel düzeydeki eylemlerdir. Bu envanter raporu, yerli SG emisyonlarının Kyoto Protokolü kapsamında baz alınan yıla oranla yaklaşık % 2,0 oranında düştüğünü ortaya koymaktadır.

Tablo 1: CO2 eşdeğeri (karbon yutakları dışarıda tutularak) cinsinden sera gazı emisyonları ile 2008-12 için Kyoto Protokolü hedefleri

(1) AB-15 için CO2, CH4 ve N2O’ye yönelik baz alınan yıl 1990’dır; florlu gazlar için 12 Üye Devlet baz alınan yıl olarak 1995 yılını seçerken, Avusturya, Fransa ve İtalya 1990’ı seçmiştir. AB-15 envanteri Üye Devletler’in envanterlerinin toplamı olduğundan, florlu gaz emisyonları için AB-15 baz alınan yıl tahminleri 12 Üye Devlet için 1995 emisyonları ile Avusturya, Fransa ve İtalya için 1990 emisyonlarının toplamıdır. AB-15 baz yılı emisyonları arasında ayrıca Hollanda, Portekiz ve İngiltere için ormansızlaştırmadan kaynaklanan emisyonlar da bulunmaktadır (‘Kyoto Protokolü kapsamında Avrupa Topluluğu’nun ilk raporu’ (AÇA, 2006).

(2) Malta 2005 yılı için SG emisyon tahminlerini sunmamış olduğundan, bu tabloda yer alan veriler boşlukların doldurulmasına dayanmaktadır (bkz. Bölüm 1.8.2.).

(3) AB-27’nin ortak bir Kyoto Protokolü hedefi bulunmamaktadır.

Not: Malta ve Kıbrıs’ın münferit Kyoto hedefleri bulunmamaktadır.

AB-27 nedir?

AB-27: Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İngiltere.

AB-15 nedir?

AB-15: Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz, İspanya, İsveç, İngiltere.

Bağlantılar:

Raporun tamamını görmek için, bkz.: rapor

SG envanter raporu hakkında sıkça sorulan sorular için, bkz.: SSS

SG verilerine erişim için, bkz.: AÇA SG veri görüntüleyicisi: