Zanieczyszczenie środowiska, nadmierne zużycie i zmiany klimatu osłabiają odporność wodną w Europie

Dotychczasowe ograniczone postępy

Dzięki działaniom podejmowanym przez państwa członkowskie udało się uniknąć dalszego pogarszania się stanu wód w UE poprzez przeciwdziałanie niektórym zanieczyszczeniom chemicznym i poprawę perspektyw dla niektórych gatunków, takich jak małże i skorupiaki. Jednakże, mimo tych działań od ostatniego cyklu monitorowania nie zaobserwowano ogólnej poprawy.

Wody gruntowe w Europie radzą sobie lepiej niż wody powierzchniowe, przy czym 77% jest w dobrym stanie chemicznym, a pod względem zaopatrzenia 91% wód gruntowych ma dobry stan ilościowy. Nadal jednak występuje problem związany z zanieczyszczeniem pestycydami i składnikami pokarmowymi. Wody gruntowe są kluczowym źródłem naszej wody pitnej i są niezbędne dla środowiska, rolnictwa i przemysłu.

Termin wyznaczony przez ramową dyrektywę wodną UE na osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i gruntowych to rok 2015, a najpóźniej rok 2027. Przy obecnym tempie postępów nie uda się tego osiągnąć.

Perspektywy na przyszłość

Odporność wodną w Europie można poprawić. Zmniejszenie zużycia wody i poprawa wydajności są kluczem do rozwiązania problemu niedoboru wody w rolnictwie, przemyśle i gospodarstwach domowych. Ustalanie celów, skoncentrowane na oszczędzaniu wody lub zmniejszaniu zapotrzebowania, może pomóc w prowadzeniu działań i ułatwić monitorowanie postępów w zakresie odporności wodnej. Dokładne i aktualizowane na bieżąco informacje na temat ilości i jakości wody są również potrzebne do poprawy gospodarki wodnej.

Należy ograniczyć presję na środowisko. Musimy zapobiegać zanieczyszczeniu zgodnie z celami unijnego planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń. W perspektywie krótkoterminowej istnieje potrzeba ograniczenia stosowania i zapobiegania uwalnianiu szkodliwych substancji i składników odżywczych do wody.

Odbudowa przyrody lub odnowa rzek i ich obszarów zalewowych oraz przywrócenie terenów podmokłych i torfowisk może prowadzić do zdrowszych, bioróżnorodnych ekosystemów słodkowodnych, które mogą dostarczać dobrej jakości wodę, stanowiąc jednocześnie rezerwuary dwutlenku węgla i łagodząc skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych.

O raporcie

Raport EEA jest najobszerniejszą analizą stanu zbiorników wodnych w Europie, obejmującą ponad 120 000 zbiorników wód powierzchniowych i 3,8 mln km² zbiorników wód gruntowych w całej UE i Norwegii. Raport opiera się na danych przekazanych przez 19 państw członkowskich UE. Obejmuje 85% powierzchni zbiorników wód powierzchniowych i 87% powierzchni wód gruntowych w UE-27.

Wszystkie kluczowe wyniki i zgłoszone dane dotyczące państw członkowskich UE i Norwegii można znaleźć w systemie informacyjnym WISE Freshwater.

Raport EEA stanowi również uzupełnienie przyszłej oceny Komisji Europejskiej dotyczącej trzeciego planu gospodarowania wodami w dorzeczu oraz  drugiego planu zarządzania ryzykiem powodziowym, które podsumują stan wdrożenia ramowej dyrektywy wodnej i dyrektywy powodziowej w UE.