Η ρύπανση, η υπερεκμετάλλευση και η κλιματική αλλαγή απειλούν την ανθεκτικότητα των υδάτων στην Ευρώπη

Περιορισμένη πρόοδος μέχρι σήμερα

Τα μέτρα των κρατών μελών συνέβαλαν ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης των υδάτων της ΕΕ. Αντιμετώπισαν ως ένα βαθμό τη χημική ρύπανση και βελτίωσαν τις προοπτικές ορισμένων ειδών, όπως τα μύδια και τα καρκινοειδή, αλλά δεν έχει διαπιστωθεί συνολική βελτίωση κατά τον τελευταίο κύκλο παρακολούθησης.

Τα υπόγεια ύδατα της Ευρώπης βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από τα επιφανειακά ύδατα, με το 77% να βρίσκεται σε καλή χημική κατάσταση και, όσον αφορά τον εφοδιασμό, το 91% των υπόγειων υδάτων αναφέρεται ότι βρίσκεται σε καλή ποσοτική κατάσταση. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά τη ρύπανση από τη χρήση φυτοφαρμάκων και θρεπτικών στοιχείων λίπανσης. Τα υπόγεια ύδατα αποτελούν βασική πηγή του πόσιμου νερού μας και είναι απαραίτητα για το περιβάλλον, τη γεωργία και τη βιομηχανία.

Η προθεσμία που ορίζεται στην οδηγία-πλαίσιο της ΕΕ για τα ύδατα (ΟΠΥ), προκειμένου να επιτευχθεί καλή κατάσταση για τα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα, είναι το 2015 και το αργότερο έως το 2027. Με τον ρυθμό της τρέχουσας προόδου, ο στόχος αυτός δεν θα επιτευχθεί.

Η μελλοντική πορεία

Η ανθεκτικότητα των υδάτων στην Ευρώπη μπορεί να βελτιωθεί. Η μείωση της χρήσης νερού και η βελτίωση της αποδοτικότητας είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση της καταπόνησης των υδάτινων πόρων στη γεωργία, τη βιομηχανία και στις κατοικίες. Ο καθορισμός στόχων, με έμφαση στην εξοικονόμηση νερού ή τη μείωση της ζήτησης, θα μπορούσε να συμβάλει στην προώθηση των μέτρων και να διευκολύνει την παρακολούθηση της προόδου για την επίτευξη ανθεκτικότητας των υδάτων. Απαιτούνται, επίσης, επικαιροποιημένες και πιο έγκαιρες πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, προκειμένου να βελτιωθεί η διαχείρισή του.

Οι πιέσεις θα πρέπει να μειωθούν. Η ρύπανση πρέπει να προλαμβάνεται σύμφωνα με τους στόχους του σχεδίου δράσης της ΕΕ για μηδενική ρύπανση. Βραχυπρόθεσμα, υπάρχει ανάγκη να μειωθεί η χρήση και να προληφθεί η έκλυση ουσιών και θρεπτικών στοιχείων λίπανσης που είναι επιβλαβή για τα ύδατα.

Η αποκατάσταση της φύσης, η επανασύνδεση των ποταμών με τις πλημμυρικές τους περιοχές καθώς και η αποκατάσταση των υγροτόπων και των τυρφώνων μπορεί να οδηγήσουν σε υγιέστερα, πλουσιότερα σε βιοποικιλότητα οικοσυστήματα γλυκού νερού, τα οποία μπορούν να παρέχουν νερό καλής ποιότητας, ενώ παράλληλα αποθηκεύουν άνθρακα και μετριάζουν τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Σχετικά με την έκθεση

Η έκθεση του ΕΟΠ είναι η μεγαλύτερη αξιολόγηση σχετικά με την υγεία των υδατικών συστημάτων της Ευρώπης, η οποία περιλαμβάνει περισσότερα από 120 000 επιφανειακά υδατικά συστήματα και 3,8 εκατομμύρια χιλιόμετρα υπόγειων υδατικών συστημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ και τη Νορβηγία. Η έκθεση βασίζεται σε στοιχεία που υποβλήθηκαν από 19 κράτη μέλη της ΕΕ. Η έκθεση αφορά το 85% των επιφανειακών υδατικών συστημάτων και το 87% των υπόγειων υδατικών συστημάτων στην ΕΕ-27.

Όλα τα βασικά αποτελέσματα και τα στοιχεία σχετικά με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία διατίθενται στο σύστημα πληροφοριών WISE για τα γλυκά ύδατα.

Η έκθεση του ΕΟΠ θα συμπληρώσει επίσης την επικείμενη αξιολόγηση του 3^ου κύκλου σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και του 2^ου κύκλου σχεδίων διαχείρισης κινδύνου πλημμυρών, στα οποία θα γίνει απολογισμός της κατάστασης εφαρμογής της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα και της οδηγίας για τις πλημμύρες στην ΕΕ.