News

It-tniġġis, l-użu żejjed u t-tibdil fil-klima jheddu r-reżiljenza tal-ilma fl-Ewropa

Biddel il-lingwa

Din il-websajt għandha funzjonalità limitata bil-javascript mitfi. Jekk jogħġbok kun ċert li l-javascript huwa attivat fil-brawżer tiegħek.

News Ippubblikat 18 Nov 2024 Mibdul l-aħħar 18 Nov 2024

4 min read

Photo: © Stefano Scagliarini, My City /EEA

Topics: L-ilma u l-ambjent tal-baħar

It-tniġġis, id-degradazzjoni tal-ħabitat, l-impatti tat-tibdil fil-klima, u l-użu żejjed tar-riżorsi tal-ilma ħelu qed jagħmlu pressjoni fuq il-lagi, ix-xmajjar, l-ilmijiet kostali u l-ilmijiet ta’ taħt l-art tal-Ewropa bħal qatt qabel. Skont l-akbar valutazzjoni dwar is-saħħa tal-korpi tal-ilma tal-Ewropa, ippubblikata llum mill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent (EEA), l-Ewropa mhijiex fit-triq it-tajba biex tilħaq il-miri tagħha biex ittejjeb is-saħħa tal-ilmijiet skont ir-regoli tal-UE. Ġestjoni aħjar tal-ilma hija kruċjali biex tittejjeb ir-reżiljenza tal-ilma, biex jittaffew il-pressjonijiet fuq l-ilma u biex jiġi żgurat li ċ-ċittadini, in-natura u l-industrija Ewropea ikollhom biżżejjed ilma ta’ kwalità tajba.

Dan il-prodott ġie tradott għal skopijiet ta' konvenjenza biss bl-użu tas-servizzi taċ-Ċentru tat-Traduzzjoni għall-korpi tal-UE. Filwaqt li sar kull sforz biex tiġi żgurata l-eżattezza u l-kompletezza, ma nistgħux niggarantixxuha. Għalhekk, m'għandux jiġi invokat għal skopijiet legali jew uffiċjali. It-test oriġinali bl-Ingliż għandu jitqies bħala l-verżjoni uffiċjali.

L-agrikoltura hija l-pressjoni l-aktar sinifikanti li qed tħalli impatt kemm fuq l-ilmijiet tal-wiċċ kif ukoll fuq l-ilmijiet ta’ taħt l-art, skont ir-rapport tal-EEA “Europe's state of water 2024: the need for improved water resilience” (L-istat tal-ilma tal-Ewropa 2024: il-ħtieġa għal reżiljenza mtejba tal-ilma). Dan jirriżulta mill-użu tal-ilma u t-tniġġis mill-użu intensiv ta’ nutrijenti u pestiċidi, skont il-monitoraġġ tal-Istati Membri stess. L-agrikoltura hija bil-bosta l-akbar konsumatur nett tal-ilma fl-Ewropa u, mingħajr bidliet fil-prattiki, id-domanda mill-agrikoltura irrigata x’aktarx li tiżdied bit-tibdil fil-klima.

Ir-rapport tal-EEA juri li, minkejja xi progress, l-ilmijiet tal-Ewropa u l-ekosistemi akkwatiċi għadhom affettwati ħafna mis-sustanzi kimiċi, b’mod predominanti mit-tniġġis tal-arja mill-ġenerazzjoni tal-enerġija li taħdem bil-faħam u t-tniġġis diffuż min-nutrijenti u l-pestiċidi mill-agrikoltura. Id-degradazzjoni tal-ħabitat hija mifruxa wkoll. Minbarra l-isfida li jiġu protetti l-ekosistemi akkwatiċi hemm ukoll it-tibdil fil-klima, li qed ifixkel ix-xejriet tat-temp u qed ikompli jżid il-pressjonijiet fuq ir-riżorsi tal-ilma u l-ġestjoni.

37 % biss tal-korpi tal-ilma tal-wiċċ tal-Ewropa kisbu status ekoloġiku “tajjeb” jew “għoli”, miżura tas-saħħa tal-ekosistema akkwatika, skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma tal-UE u 29 % biss kisbu status kimiku “tajjeb” matul il-perjodu 2015-2021, skont id-data rrapportata mill-Istati Membri tal-UE.

Is-saħħa tal-ilmijiet tal-Ewropa mhijiex tajba. L-ilmijiet tagħna qegħdin jiffaċċjaw sett ta’ sfidi bla preċedent li jhedded is-sigurtà tal-ilma tal-Ewropa. Jeħtieġ li nirduppjaw l-isforzi tagħna biex nirrestawraw is-saħħa tax-xmajjar, tal-lagi, tal-ilmijiet kostali, u ta’ korpi oħra tal-ilma tagħna li ngħożżu u biex niżguraw li din ir-riżorsa vitali tkun reżiljenti u sigura għall-ġenerazzjonijiet li ġejjin.

Leena Ylä-Mononen
Direttur Eżekuttiv tal-EEA

Progress limitat sal-lum

Il-miżuri meħuda mill-Istati Membri rnexxielhom jevitaw aktar deterjorament tal-istat tal-ilmijiet tal-UE billi indirizzaw xi tniġġis kimiku u jtejbu l-prospetti ta’ xi speċijiet, bħall-molluski u l-krustaċji, iżda l-ebda titjib ġenerali ma ġie identifikat mill-aħħar ċiklu ta’ monitoraġġ.

L-ilmijiet ta’ taħt l-art tal-Ewropa huma aħjar mill-ilmijiet tal-wiċċ, b’77 % li huma fi stat kimiku tajjeb u f’termini ta’ provvista, 91 % tal-ilmijiet ta’ taħt l-art huma rrapportati li huma fi stat kwantitattiv tajjeb. Iżda għad hemm problemi f’termini ta’ tniġġis mill-pestiċidi u n-nutrijenti. L-ilma ta’ taħt l-art huwa sors ewlieni tal-ilma tax-xorb tagħna, u huwa meħtieġ mill-ambjent, l-agrikoltura u l-industrija.

Id-data ta’ skadenza stabbilita mid-Direttiva Qafas dwar l-Ilma (WFD) tal-UE biex jintlaħaq status tajjeb għall-ilmijiet tal-wiċċ u ta’ taħt l-art kienet l-2015, u mhux aktar tard mill-2027. Bir-rata tal-progress attwali, dan mhux se jintlaħaq.

Il-triq tal-ġejjieni

Ir-reżiljenza tal-ilma tal-Ewropa tista’ tittejjeb. It-tnaqqis tal-użu tal-ilma u t-titjib tal-effiċjenza huma kruċjali biex jiġi indirizzat l-istress idriku fl-agrikoltura, fl-industrija u fid-dar. L-iffissar tal-miri, iffokat fuq l-iffrankar tal-ilma jew it-tnaqqis tad-domanda, jista’ jgħin fl-ixprunar tal-azzjoni u jiffaċilita l-monitoraġġ tal-progress lejn ir-reżiljenza tal-ilma. Hija meħtieġa wkoll informazzjoni aġġornata u aktar f’waqtha dwar il-kwantità u l-kwalità tal-ilma biex tittejjeb il-ġestjoni tal-ilma.

Il-pressjonijiet għandhom jitnaqqsu. It-tniġġis għandu jiġi evitat f’konformità mal-objettivi tal-pjan ta’ azzjoni ta’ tniġġis żero tal-UE. Fuq perjodu ta’ żmien qasir, hemm bżonn li jitnaqqas l-użu u jiġi evitat ir-rilaxx ta’ sustanzi u nutrijenti perikolużi fl-ilma.

Ir-restawr tan-natura jew il-konnessjoni mill-ġdid tax-xmajjar u l-pjanuri tal-għargħar tagħhom u r-restawr tal-artijiet mistagħdra u tat-torbieri jistgħu jwasslu għal ekosistemi tal-ilma ħelu aktar b’saħħithom u bijodiversi, li jistgħu jipprovdu ilma ta’ kwalità tajba filwaqt li jaħżnu wkoll il-karbonju u jimmitigaw l-impatt ta’ avvenimenti estremi tat-temp.

Dwar ir-rapport

Ir-rapport tal-EEA huwa l-akbar valutazzjoni dwar is-saħħa tal-korpi tal-ilma tal-Ewropa, li tinvolvi aktar minn 120 000 korp tal-ilma tal-wiċċ u 3.8 miljun km ta’ erja tal-korp tal-ilma ta’ taħt l-art madwar l-UE u n-Norveġja. Ir-rapport huwa bbażat fuqdatarrapportata minn 19-il Stat Membru tal-UE. Dan jirrappreżenta 85 % tal-korpi tal-ilma tal-wiċċ u 87 % tal-erja tal-korp tal-ilma ta’ taħt l-art fl-UE-27.

Ir-riżultati ewlenin kollha u d-data rrapportata dwar l-Istati Membri tal-UE u n-Norveġja jistgħu jinstabu fis-sistema ta’ informazzjoni dwar l-Ilma Ħelu WISE.

Ir-rapport tal-EEA jikkomplementa wkoll il-valutazzjoni li jmiss tal-Kummissjoni Ewropea tat-3 Pjan ta’ Mmaniġġjar tal-Baċini tax-Xmajjar u tat-2 Pjan ta’ Mmaniġġjar tar-Riskju tal-Għargħar li se jieħdu kont tal-istat ta’ implimentazzjoni tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma u d-Direttiva dwar l-Għargħar fl-UE.