li jmiss
preċedenti
punti

Article

Determinat u impenjat għas-sostenibbiltà tal-Ewropa

Biddel il-lingwa
Article Ippubblikat 28 Jun 2023 Mibdul l-aħħar 06 Jul 2023
4 min read
Sena 1972: Niftakarni miexi lura d-dar ma’ missieri mill-fiera tal-ktieb ta' Antwerp b'ħafna kotba. Tlieta baqgħu miegħi: ktieb dwar l-ispeċijiet fil-periklu, it-‘Times Atlas of the World’, u l-‘Limits to Growth’. Matul is-snin, missieri kompla jistimula l-kurżità tiegħi fin-natura, dinja ħafna akbar mill-inħawi immedjati tagħna, u t-tip ta’ xjenza li fetħet dibattiti kritiċi dwar il-futur tas-soċjetà.

Theddid li qed niffaċċjaw illum 

Illum, ħamsin sena wara, qed niffaċċjaw l-aktar theddid eżistenzjali għas-soċjetà modernait-tibdil fil-klima, it-telf tal-bijodiversità, iż-żieda fit-tniġġis u l-eżawriment tar-riżorsi tal-art flimkien mainugwaljanza profonda li tmur kontra l-etika madwar id-dinja. Aħna lleġiżlajna u istituzzjonalizzajna l-politika ambjentali kważi kullimkien, tejjibna l-fehim xjentifiku tagħna u t-teknoloġija, qajjimna kuxjenza u ħloqna infrastruttura wiesgħa tagovernanza globali. Iżda ma rnexxilniex nindirizzaw in-nuqqas tasostenibbiltà fundamentali tal-mudell ekonomiku dominanti tagħna u s-sistemi taproduzzjoni u konsum tiegħu.

Kif jgħid il-Viċi President Eżekuttiv tal-Kummissjoni Ewropea Frans Timmermans: “il-mudell huwa miksur; għandna bżonn mudell ġdid.” 

Tliet ġenerazzjonijiet tagħanijiet globalimill-Aġenda 21 għall-Għanijiet taŻvilupp tal-Millennju u l-Għanijiet taŻvilupp Sostenibblima biddlux dan b’mod fundamentali. Se jkollna niffukaw mhux biss fuq li nagħmlu l-affarijiet aħjar, iżda primarjament fuq li nagħmlu l-affarijiet b'mod differenti. 


Ir-rispons tal-UE: Patt Ekoloġiku Ewropew 

L-Unjoni Ewropea ħadet id-direzzjoni li twieġeb għal dawn il-kriżijiet billi fasslet il-Patt Ekoloġiku Ewropew. Bla dubju hija l-aktar strateġija politika ambizzjuża, integrata, sistemika u li tħaresil quddiem li qatt tfasslet, mhux biss fl-Ewropa iżda wkoll globalment. Hija bidla fundamentali. Dan jgħaqqad il-miri ambjentali u klimatiċi madimensjonijiet soċjali u ekonomiċi, inkluża r-rabta mar-rwol tad-dinja finanzjarja u l-futur industrijali tal-Ewropa b’modi li sa dan l-aħħar ma kinux konċepibbli fl-UE. 

Ta’ min jinnota wkoll li l-Patt Ekoloġiku Ewropew baqaindikatur tant b'saħħtu, peress li ffaċċjajna l-kriżi tal-Covid, il-gwerra Ukrena, il-pressjonijiet serji fuq l-ekonomija tagħna u l-finanzi pubbliċi u t-tensjoni soċjali fl-Ewropa. F’xi oqsma, dawn il-kriżijiet saħansitra saħħew il-ħtieġa għal bidla urġenti, kif għamlet għat-tranżizzjoni tal-enerġija, id-direzzjoni tal-baġits Ewropej u l-finanzjament u t-Tranżizzjoni Ġusta. Fl-investimenti tagħna fl-għarfien, naraw il-konsegwenzi tal-għajxien f’dinja tal-VUCA (akronimu għal Volatilità, Inċertezza, Kumplessità u Ambigwità). Hemm aktar attenzjoni għar-riċerka sistemika u l-produzzjoni tal-għarfien orjentat lejn l-azzjoni, l-għarfien taprospettiva u dejjem aktar attenzjoni fuq l-interfaċċa tal-politika tax-xjenza biex tirrispondi għal sitwazzjonijiet takriżi. Dawn il-kriżijiet taw ukoll spinta lil dibattitu akbar dwar ir-rwol tal-Ewropa fid-dinja u d-dimensjonijiet esterni tal-mudell tagħna dwar is-sostenibbiltà. 

Fl-istess ħin, ħarġu diversi argumenti, li jopponu l-ambizzjonijiet ekoloġiċi tal-Ewropa. Dawn l-argumenti jinjoraw l-urġenza fundamentali li hija meħtieġa biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima, it-telf tal-bijodiversità u l-użu mhux sostenibbli tar-riżorsi. Il-pjan taħidma annwali tal-Kummissjoni Ewropea għall-2023 huwa ċar b’mod mhux tas-soltu dwar dan: jeħtieġ li naċċelleraw it-tranżizzjoni sistemika tas-soċjetajiet tagħna! 

It-tnaqqis fir-ritmu tat-tranżizzjoni jew it-tnaqqis tal-ambizzjonijiet qed jagħmlu l-affarijiet agħar, għalhekk irresponsabbli, u jitfgħu il-piż biss fuq dawk li jiġu aktar tard. 

 

Il-viżjoni tagħna, id-determinazzjoni tagħna 

Lura għal missieri. Kien Ewropew konvint. Huwa emmen fil-proġett politiku uniku li jgħaqqad kontinent, li ra numru infinit tagwerer matul is-sekli. Fil-fehma tiegħu, l-Ewropa kienet ħafna aktar minn suq ħieles. Kieku kien ikun entużjast u mimli kuraġġ biex jara l-Patt Ekoloġiku Ewropew (u mhux biss għaliex isemmi r-rapport ewlieni tal-Aġenzija SOER 2020 bħala bażi tagħarfien). Madankollu, kien ikun inkwetat ukoll dwar iż-żmien mitluf, il-fokus fuq terminu qasir u limitat tadawk li qed jippruvaw inaqqsu l-ambizzjonijiet jew tadawk li għadhom qed jaħsbu li nistgħu nibnu futur fuq pjaneta li qed neżawrixxu, inniġġsu u neqirdu. 

Biex nuża l-kliem taJean Monnet, meta mistoqsi jekk kienx ottimist, “La jien pessimist, u lanqas ottimist. Jien iddeterminat.” Il-viżjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew probabbilment se tkun teħtieġ aktar determinazzjoni fl-għexieren tasnin li ġejjin biex tiġi implimentata, milli kienet teħtieġ fl-erbasnin preċedenti biex tiġi fformulata u lleġiżlata. 

Matul dawn l-aħħar għaxar snin, kelli l-pjaċir kbir li naħdem fl-EEA makollegi l-aktar impenjati u ma' sħab daqstant iddedikati fin-network tagħna u f'networks Ewropej oħra ta' professjonisti mill-aqwa. Sinċerament ninsab grat lejkom kollha u grat għal dan il-privileġġ. 

Nixtieq nawgura lilna lkoll determinazzjoni personali u kollettiva! 

 

Hans Bruyninckx 

Hans Bruyninckx
Direttur Eżekuttiv tal-EEA

Editorjal ippubblikat fil-bullettin tal-EEA, edizzjoni ta’ Marzu, nru 1/2023

Permalinks

Geographic coverage

Temporal coverage

Tags

Filed under:
Filed under: eea newsletter, editorial
Dokument ta’ Azzjonijiet