Άναρχη αστική επέκταση - Η περιβαλλοντική πρόκληση την οποία αγνοούμε στην Ευρώπη

Η συνεχής και ταχεία άναρχη αστική επέκταση απειλεί την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική ισορροπία της Ευρώπης, αναφέρει η νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα στην Κοπεγχάγη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ).
 
Η έκθεση «Άναρχη αστική επέκταση στην Ευρώπη - η πρόκληση που αγνοούμε», καταδεικνύει ότι πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ευρώπη προκαλούνται από την ταχεία επέκταση των αστικών περιοχών. Η παγκόσμια οικονομία, τα διασυνοριακά δίκτυα μεταφορών, οι μεγάλης κλίμακας κοινωνικές, οικονομικές και δημογραφικές αλλαγές και διαφορές σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας περί χωροταξίας, πολεοδομίας και χρήσεων γης αποτελούν ορισμένους από τους κύριους παράγοντες της αλλαγής που συντελείται στο αστικό περιβάλλον. H έρευνα συμπεραίνει  ότι απαιτείται πολιτική της ΕΕ για το συντονισμό και έλεγχο του πολεδομικού και χωροταξικού σχεδιαμού .

Η άναρχη αστική επέκταση παρατηρείται όταν το ποσοστό μετατροπής της χρήσης γης ξεπερνά εκείνο της αύξησης του πληθυσμού. Σύμφωνα με την έκθεση, πάνω από το ¼ της χερσαίας επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ήδη αστικοποιηθεί.  Οι Ευρωπαίοι ζούν περισσότερα χρόνια τώρα από ότι παλιότερα και οι  περισσότεροι από μας ζούμε μόνοι μας,  γεγονός  που απαιτεί περισσότερo χώρο διαβίωσης από ότι παλιόίοτερα.. Επίσης ταξιδεύουμε σε πιό μακρινούς προορισμούς  και καταναλώνουμε περισσότερα από κάθε αγαθό. Κατά τη δεκαετία 1990-2000, δομήθηκαν περισσότερα από 800 000 εκτάρια γης στην Ευρώπη. Η έκταση αυτή αντιπροσωπεύει τρεις φορές την έκταση του Λουξεμβούργου. Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί, η αστική περιοχή θα διπλασιαστεί μέσα σε έναν μόλις αιώνα.

Η άναρχη επέκταση των πόλεων  απαιτεί  μεγαλύτερα  ποσά  ενέργειας, περισσότερες  υποδομές μεταφορών και αναλώνει μεγαλύτερα τμήματα γης. Με τα παραπάνω διαπιστώνεται η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, και  η αύξηση των εκπομπών  των αερίων του θερμοκηπίου. Ανάμεσα στις επιπτώσεις είναι η κλιματική μεταβολή ,και αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση και ηχορύπανση. Συνεπώς, η άναρχη αστική επέκταση έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων που ζουν στις πόλεις και γύρω από αυτές.

«Η άναρχη αστική επέκταση αντικατοπτρίζει περισσότερο τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα καταναλωτικά πρότυπα παρά έναν αυξανόμενο πληθυσμό.  Οι αυξανόμενες απαιτήσεις όσον αφορά τη στέγαση, την διατροφή, τις μεταφορές και τον τουρισμό απαιτούν ανεξαιρέτως εκτάσεις γης. Οι τιμές των γεωργικών εκτάσεων που βρίσκονται γύρω από πόλεις είναι συχνά πάρα πολύ χαμηλές και το γεγονός αυτό συχνά διευκολύνει την άναρχη  επέκταση λόγω των προαναφερθεισών πιέσεων», δηλώνει η καθηγήτρια Jacqueline McGlade, Εκτελεστική Διευθύντρια του ΕΟΠ.

«Το Ταμείο Συνοχής και τα άλλα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία, κύριοι παράγοντες ώθησης που επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, ευθύνονται επίσης για την άναρχη αστική επέκταση στην Ευρώπη. Οι επιπτώσεις των χρηματοδοτήσεων είναι ιδιαίτερα σημαντικές καθώς η ΕΕ και τα κράτη συγκροτούν  το πώς σχεδιάζουν  να δαπανήσουν τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα νέα κράτη μέλη είναι κυρίως εκείνα που θα έρθουν αντιμέτωπα με δραματικές  αλλαγές Συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής είναι απαραίτητες προκειμένου να βοηθηθούν τα κράτη αυτά να αποφύγουν τις περιβαλλοντικές παγίδες που ενδεχομένως να ενθαρρύνει  μια απότομη εισφορά κεφαλαίων», δήλωσε η καθηγήτρια McGlade.

Η έκθεση περιλαμβάνει μελέτες περιπτώσεων από επτά πόλεις της
Ευρώπης, απεικονίζοντας τόσο καλές όσο και κακές πολεοδομικές προσεγγίσεις κατά τα τελευταία 50 χρόνια. Ωστόσο, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η άναρχη  επέκταση δεν αποτελεί ένα τοπικό φαινόμενο αλλά ότι πλήττει σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις. Η έκθεση προτείνει δράσεις και πολιτικές που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την συνεχή εξάπλωση του φαινομένου αυτού.

Σημειώσεις για τον συντάκτη:

Ιστορικό της έκθεσης
Την παρούσα έκθεση συνέταξε ο ΕΟΠ και το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Για να έχετε πρόσβαση στην έκθεση ακολουθήστε τον ακόλουθο σύνδεσμο: Άναρχη αστική επέκταση στην Ευρώπη - η πρόκληση που αγνοούμε

EEA Briefing 4/2006 - Η άναρχη αστική επέκταση στην Ευρώπη

Σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ):

Ο ΕΟΠ εδρεύει στην Κοπεγχάγη. Στόχος του Οργανισμού είναι η συμβολή στην επίτευξη σημαντικής και μετρήσιμης βελτίωσης του περιβάλλοντος με την παροχή έγκαιρων, στοχοθετημένων, συναφών και αξιόπιστων πληροφοριών στους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής και το κοινό.

Επικοινωνία:

Brendan Killeen
Υπεύθυνος Τύπου
Τηλέφωνο: +45 33 36 72 69
Κινητό τηλ. +45 23 68 36 71
brendan.killeen@eea.europa.eu

Marion Hannerup
Προϊσταμένη  Επικοινωνιών και  γενικών Υποθέσεων
Τηλέφωνο: +45 33 36 71 60
Κινητό τηλ. +45 51 33 22 43
marion.hannerup@eea.europa.eu