Press Release

Droogte en overmatig watergebruik in Europa

Taal wijzigen:

Deze website heeft een beperkte functionaliteit wanneer javascript uitgeschakeld is. Zorg ervoor dat javascript is ingeschakeld in uw browser.

Press Release Gepubliceerd 04-03-2009 Laatst gewijzigd 08-05-2017

Topics: Water en het mariene milieu Aanpassing aan de klimaatverandering

Van golfterreinen tot boeken, van olijfolie tot vaccins, alle goederen en diensten die we gebruiken en veel van onze dagelijkse activiteiten zijn ondenkbaar zonder een essentiële grondstof: water. Een nieuw rapport van het Europees Milieuagentschap (EMA) bevestigt dat in grote delen van Europa het watergebruik niet duurzaam is en geeft aanbevelingen voor een nieuwe aanpak inzake het beheer van waterbronnen.

We leven boven onze stand als het op water aankomt. De oplossing op korte termijn voor waterschaarste bestond tot nu toe uit het onttrekken van steeds grotere hoeveelheden water uit de oppervlakte- en grondwaterbronnen. Overexploitatie is niet duurzaam. Het heeft ernstige gevolgen voor de kwaliteit en de kwantiteit van het resterende water en voor de ecosystemen die van dat water afhankelijk zijn. We moeten de vraag naar beneden halen, minder water onttrekken en het ook efficiënter gaan gebruiken.

Professor Jacqueline McGlade, directrice van het EMA

Het rapport van het EMA over waterschaarste en droogte in Europa, ‘Water resources across Europe – confronting water scarcity and drought’, benadrukt dat Zuid-Europa te kampen heeft met de grootste waterschaarste, maar dat ook in delen van Noord-Europa de waterstress toeneemt. Bovendien zullen door de klimaatverandering de ernst en de frequentie van droogtes in de toekomst nog toenemen en zal de waterstress verergeren, vooral tijdens de zomermaanden.

“We leven boven onze stand als het op water aankomt. De oplossing op korte termijn voor waterschaarste bestond tot nu toe uit het onttrekken van steeds grotere hoeveelheden water uit de oppervlakte- en grondwaterbronnen. Overexploitatie is niet duurzaam. Het heeft ernstige gevolgen voor de kwaliteit en de kwantiteit van het resterende water en voor de ecosystemen die van dat water afhankelijk zijn”, zegt professor Jacqueline McGlade, directrice van het EMA. “We moeten de vraag naar beneden halen, minder water onttrekken en het ook efficiënter gaan gebruiken.”

Belangrijkste bevindingen en aanbevelingen

De nadruk bij waterbeheer ligt te vaak op het verhogen van het aanbod en niet op het verminderen van de vraag. Om daar verandering in te brengen, zijn verschillende beleidslijnen en werkwijzen nodig:

In alle sectoren, met inbegrip van de landbouw, moet water worden betaald naargelang de verbruikte hoeveelheid.
De overheden moeten meer uitgebreide droogtebeheerplannen ten uitvoer leggen en de nadruk leggen op risicobeheer in plaats van op crisisbeheer.
Waterintensieve bio-energiegewassen moeten worden vermeden in gebieden die te kampen hebben met waterschaarste.
Gewasselectie en irrigatiemethodes kunnen efficiënt waterverbruik in de landbouw drastisch verbeteren als ze worden aangevuld door adviesprogramma’s voor landbouwers. Nationale en EU-fondsen, waaronder het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU, kunnen een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van efficiënt en duurzaam watergebruik in de landbouw.
Maatregelen om het publiek bewustzijn te verhogen, zoals ecolabels, ecocertificaten en onderwijsprogramma’s in scholen, zijn van cruciaal belang om tot duurzaam watergebruik te komen.
Lekken in het openbare waterleidingnet moeten worden aangepakt. In sommige delen van Europa bedraagt het waterverlies via lekken meer dan 40% van de totale voorraad.
Illegale wateronttrekking, vaak voor landbouwdoeleinden, is wijdverspreid in sommige delen van Europa. Een aangepast toezicht en een systeem van boetes of straffen moeten worden ingevoerd om dat probleem aan te pakken.
De overheden moeten het gebruik van alternatieve waterbronnen stimuleren, zoals gezuiverd afvalwater, grijs water en verzameld regenwater om de waterstress te helpen verminderen.

Overzicht van het watergebruik in Europa

In heel Europa wordt 44% van het onttrokken water gebruikt voor energieproductie, 24% voor de landbouw, 21% voor de openbare watervoorziening en 11% voor de industrie. Deze cijfers verbergen echter de grote verschillen in Europa wat betreft het watergebruik in de verschillende sectoren. Zo verbruikt de landbouw in Zuid-Europa 60% van de totale hoeveelheid onttrokken water en in sommige gebieden zelfs 80%.

In heel Europa levert het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, 81% van het totale zoetwater dat wordt onttrokken en het is ook de belangrijkste waterbron voor de industrie-, energie- en landbouwsector. Het openbare waterleidingnet is echter grotendeels afhankelijk van grondwater omdat dat doorgaans van hogere kwaliteit is. Bijna al het water dat wordt gebruikt tijdens de energieproductie wordt teruggeleid naar een waterlichaam. Dat geldt echter niet voor het water dat wordt onttrokken voor de landbouw.

Ontzilting is een snel groeiend alternatief voor conventionele waterbronnen, vooral in die gebieden in Europa waar de watervoorraden onder druk staan. Er moet echter rekening worden gehouden met het hoge energieverbruik en het resterende pekel wanneer de algemene impact van ontzilting op het milieu wordt beoordeeld.

Opmerkingen voor de redactie

Het rapport is beschikbaar op http://www.eea.europa.eu/publications/water-resources-across-europe

Het rapport zal worden voorgesteld op het 5^de Wereldwaterforum in Istanbul, Turkije: http://worldwaterforum5.org/

Over het Europees Milieuagentschap (EMA)

Het EMA is gevestigd in Kopenhagen. Het agentschap streeft ernaar een bijdrage te leveren aan een aanzienlijke en meetbare verbetering van het milieu in Europa, door tijdige, doelgerichte, relevante en betrouwbare informatie te verstrekken aan beleidsmakers en het grote publiek.