Başyazı - Sürdürülebilir ve dayanıklı bir Avrupa’ya doğru hızlanma zamanı

Geçtiğimiz beş yıla baktığımızda, dünyanın ne kadar hızlı değiştiğini görebiliriz. Ekonomi bağlamında yapay zekâ gibi yeni teknolojilerin yol açtığı dönüşümlere tanık olurken aynı zamanda tedarik zincirindeki aksaklıklar ve artan hayat pahalılığı ile mücadele ediyoruz. Siyasi bağlamda ise güvenlik endişeleri —  siber güvenlik, savaş, enerji arzı ve ekonomik istikrar — ağırlığını hissettiriyor. Sağlıkla ilgili endişeler de günlük hayatımızı etkiliyor: Yiyeceklerimiz güvenli mi, suyumuz ve soluduğumuz hava temiz mi? Sağlık sistemlerimiz son yaşanan pandemi gibi başka bir şoku daha kaldırabilir mi?

Avrupa genelinde iklim değişikliğinin gözle görülür etkilerinin yaşanmadığı neredeyse bir ay bile geçmiyor. Manşetler ve sosyal medya akışları Orta ve Doğu Avrupa'da yakın zamanda meydana gelen sel felaketleri gibi iklimle bağlantılı aşırı olaylar nedeniyle kaybedilen hayatların, geçim kaynaklarının ve varlıkların hikâyeleriyle dolu durumda. Yakın tarihli yayınımız climate risk assessment  (iklim riski değerlendirmesi) şunu açıkça ortaya koymaktadır: Avrupa hazır değil. İklim risklerini azaltmak ve hazırlık durumunu artırmak için hemen harekete geçerek emisyonları hızla azaltmalı ve sağlam uyum politikaları uygulamalıyız.

Birçoğumuzun gelecek hakkında endişelenmesine şaşmamalı. Ancak ortak geleceğimizi şekillendirmesi mümkün ve kesin olan birçok seçeneğimiz var.

Avrupa için siyasi öncelikler

Vatandaşlar, Avrupa Parlamentosu seçimleri aracılığıyla her beş yılda bir endişelerini dile getiriyor ve Birlik’in gelecekteki önceliklerini şekillendiriyor. Haziran ayında Avrupalılar bir kez daha seslerini duyurdu. Buna karşılık seçilmiş Başkan Ursula von der Leyen, Temmuz ayında siyasi kılavuz ilkelerini sunarak, 2024-2029 yılları arasındaki Avrupa Komisyonu'nun önceliklerini ana hatlarıyla belirtti. Avrupa'nın kısa ve uzun vadeli zorlukları karşısında kılavuz ilkeler, Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerine ulaşma yolunda rotadan ayrılmama ihtiyacını teyit ederken rekabet gücü ve güvenlik konularına daha güçlü bir şekilde odaklanma çağrısında bulunmaktadır.

Yatırım ve politika uyumu

Avrupa şoklar ve krizler arasında sürdürülebilirlik rotasını nasıl koruyabilir? Çevre ve iklim önceliklerini güvenlik, rekabet gücü ve adalet gibi yeni ortaya çıkan önceliklerle nasıl bağdaştırabiliriz? Temmuz ayı başında yayımlanan “Europe’s Sustainability Transitions Outlook" (Avrupa'nın Sürdürülebilirlik Geçişlerine Genel Bakış) başlıklı raporumuzda ele almaya çalıştığımız sorular tam da bunlardır. Stratejik öngörü raporu, kamu ve özel fonların daha etkin bir şekilde uyumlaştırılmasının yanı sıra Avrupa ekonomik, sosyal ve güvenlik politikalarını iklim ve çevresel hedeflerle daha da uyumlu hâle getirme çağrısında bulunmaktadır..

Von der Leyen'in ifadesiyle, bir sonraki Komisyon “yatırım Komisyonu” olacaktır. Yatırıma yapılan bu vurgu Draghi raporunda da güçlü bir şekilde yinelenmektedir. Kamu finansmanının tek başına yeterli olmayacağı açıktır. Özel yatırımlar hem karşılaştığımız zorlukların hem de belirlediğimiz hedeflerin ölçeğini karşılamak için gereklidir.

Sürdürülebilirlik geçişleri raporumuzda talep edilen politika uyumu, Komisyon Üyesi adaylarına gönderilen misyon mektuplarında belirtilen çapraz bağlantılı portföy ve önceliklerde hâlihazırda ifade edilmiştir. Temiz sanayi politikasından karbonsuzlaştırmaya ve enerji dönüşümüne, döngüsel ekonomiden adil bir geçiş sürecine ve uygun fiyatlı, sürdürülebilir konutlara kadar sorumlulukların dağılımı, politika alanlarında tutarlılığın sağlanmasının önemini vurgulamaktadır.

Eylem için bilgi sağlama

Avrupa Çevre Ajansı'nda (AÇA) rolümüz, politika yapıcıları ve vatandaşları Avrupa'nın çevre ve iklim sorunları hakkında bilgilendirmek ve güvenilir verilere dayanarak bilinçli kararlar almalarına yardımcı olmaktır. Bu yeni politika döngüsünde, Avrupa Yeşil Anlaşması hedeflerine yönelik ilerlemeyi yakından izlemeye, nelerin en çok işe yaradığını belirlemeye ve Avrupa'nın rotasını gerektiği gibi ayarlamasına yardımcı olmaya devam edeceğiz. Avrupa hâlihazırda birçok alanda önemli ilerlemeler kaydetmiştir ve mevcut politikaların uygulanması daha fazla ilerleme kaydedilmesinde kilit rol oynayacaktır.

Eionet de dâhil olmak üzere bilgi ortaklarımızla birlikte son teknoloji araştırmaları entegre etmeye, veri toplama ve analizinde yenilikçi olmaya ve bulgularımızı eyleme ilham verecek şekilde aktarmaya devam edeceğiz.

Bugün yapacağımız seçimler Avrupa'nın geleceğini belirleyecektir.  Sadece rotayı koruyarak ve cesur adımlar atarak kalan mesafeyi kat edebilir ve arzu ettiğimiz “sürdürülebilir ve dayanıklı bir Avrupa” hedefine ulaşabiliriz.