Avrupa Hava Kalitesi İndeksi: güncel hava kalitesi bilgileri parmaklarınızın parmağınızın ucunda

AÇA ve Avrupa Komisyonu'nun yeni çevrimiçi hizmeti Avrupa Hava Kalitesi İndeksi, Avrupa genelindeki 2000'den fazla hava kalitesi izleme istasyonundan gelen ölçümleri esas alan güncel hava kalitesine ilişkin bilgiler sunmaktadır.

Söz konusu İndeks, insan sağlığı ve çevre için zararlı beş temel kirleticiyi (partikül madde (PM_2.5 ve PM₁₀), troposferik ozon (O₃), azot oksit (NO₂) ve sülfür oksit (SO₂)) esas alarak istasyon seviyesinde yerel hava kalitesi durumunu gösteren etkileşimli bir haritayı da kapsamaktadır.

Kullanıcılar, genel hava kalitesini ve önemli bir kirleticiye ilişkin ölçümleri kontrol etmek için Avrupa'daki herhangi bir kenti ya da bölgeyi arayabilir veya harita üzerinden yakınlaştırabilir. İndeksi her bir izleme istasyonu için, harita üzerinde renkli bir nokta ile işaretlenen ve beş kirleticiden herhangi biri için en kötü değere karşılık gelen genel bir değer gösterir.

AÇA İcra Direktörü Hans Bruyninckx, Avrupa Komisyonu tarafından Paris'te düzenlenen Temiz Hava Toplantısında şunları söyledi: “Yeni Avrupa Hava Kalitesi İndeksi, vatandaşlara, bulundukları bölgede, sağlıkları üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olabilecek hava kalitesine ilişkin bilgilere kolay erişim imkânı sunuyor. Herkesin erişebileceği bu bilgiler, özellikle şehirlerde, insanların sağlığını korumak adına gerekli kararlar almak ve iletişimi sağlamak adına önemli bir kaynak niteliğindedir.

Çevre, Balıkçılık ve Denizcilikten  Sorumlu AB Komisyon Üyesi Karmenu Vella da bu İndeksi beğeniyle karşılayarak şunları ifade etti: “Hava kirliliği adeta görünmez bir katil gibidir. Bu yüzden Avrupalı vatandaşları kendilerine yakın bölgelerde soludukları havanın kalitesi bakımından bilgilendirmek için Hava Kalitesi İndeksi son derece önem arz etmektedir. Yalnızca ulaştırmadan değil; fabrikalardan, evlerden ve tarım alanlarından kaynaklanan bu kirletici kaynaklarıyla mücadele etmek için, şehir, bölge ve sanayi ile birlikte çalışıyoruz. Hava kalitesini iyileştirmek için hep birlikte çalışmalıyız.”

AÇA ayrıca AÇA üyesi ülkelerin bir yıllık hava kirliliği özetini ve hava kirliliğinin bu ülkeler üzerindeki etkisini sunan güncellenen ülke bilgi formları da yayınladı. Hem havayı kirleten emisyonlar hem de hava kalitesine ilişkin ülke düzeyinde daha ayrıntılı bilgiler sunan bilgi formları, AÇA’nın Ekim ayında yayınlanan yıllık Avrupa'daki Hava Kalitesi – 2017 raporunu da tamamlayıcı niteliktedir.

AÇA’nın en son yayınlanan yıllık hava kalitesi raporu, Avrupa kentlerinde yaşayan birçok insanın hala Dünya Sağlık Örgütü tarafından zararlı olarak addedilen seviyelerde hava kirliliğine maruz kaldığını göstermektedir. En zararlı kirletici olan ince partikül maddeler (PM_2.5) 2014 yılında tahminen 400.000 Avrupalının erken ölümüne yol açtı. Rapora göre, hava kirliliği büyük ekonomik etkiler yaratmanın yanında, tıbbi giderlerin artmasına, çalışanların üretkenliğinin azalmasına ve toprak, mahsul, ormanlar, göller ve nehirlerde birtakım tahribata yol açmaktadır. Karayolu taşımacılığı, tarım, elektrik santralleri, sanayi ve konutlar, Avrupa'da hava kirliliğine neden olan en önemli unsurlardır.

Arka Plan

Avrupa Hava Kalitesi İndeksi, Avrupa genelinde 2000'den fazla izleme istasyonunun her birindeki kısa vadeli hava kalitesi durumunu göstermektedir. Avrupa Birliği mevzuatınca, hem kısa vadeli (saatlik/günlük) hem de uzun vadeli (yıllık) hava kalitesi standartları oluşturulmaktadır. Bu yüzden bu İndeks büyük ölçüde değişiklik gösterebilecek olan uzun vadeli (yıllık) hava kalitesi durumunu yansıtmamaktadır.