Çevre, sağlık ve ekonomi, hepsi bir arada

Son zamanlarda yaptığımız değerlendirmeler, doğal kaynakları kullanma şeklimizin ve hızımızın sürdürülebilir olmadığını göstermektedir. Gezegenimizin üretebildiğinden daha fazla doğal kaynak tüketmekte ve iyi bir ekosistem kalitesinin sürdürülebilir seviyelerinin çok üzerinde kirleticiler yaymaktayız. Faaliyetlerimizin toplu etkileri, sağlığımızı, gezegenimizin sağlığını ve ihtiyaçlarımızı karşılama kapasitesini baltalamaktadır. Bu zorlukların üstesinden ancak uzun vadeli planlama ve duruma uygun eylemler yaparak gelebiliriz.

Avrupa Birliği kısa bir süre önce yedinci Çevre Eylem Programı’nı (7. ÇEP) onayladı. 7. ÇEP, Avrupa’nın çevre politikasının 2020’ye kadar öncelikli hedeflerini özetlemekte ve 2050 yılı için esas sorunlara yönelik uzun vadeli bir görüş sunmaktadır. Avrupalıların ekonomik başarısının ve refahının, doğal sermayesinin sağlık durumuna bağlı olduğu anlayışı üzerine kuruludur.

7. ÇEP, Avrupa 2020 Stratejisi, AB iklim ve enerji paketi, 2020’ye kadar AB Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi, Avrupa’da Kaynak Verimliliği Yol Haritası ve 2050’de Düşük Karbonlu Ekonomiye Geçiş Yol Haritası gibi diğer Avrupa politika çerçeveleriyle yakından bağlantılıdır.

"İyi yaşama"nın tanımı

‘Gezegenimizin sınırları içinde iyi yaşamak’ başlığından da anlaşılacağı gibi 7. ÇEP, uzun vadeli hedefimizin yanı sıra bizi bekleyen zorlukları da kapsamaktadır. Ekonomik açıdan iyi yaşamak, yeterli gelir sağlayan iyi bir işe sahip olmanın yanı sıra hizmetlere ve ürünlere erişim sahibi olmak anlamına da gelmektedir. Fiziksel açıdan ise, hastalığın, stresin veya gürültünün olmadığı sağlıklı bir yaşam ve temiz hava ve suya erişim anlamına gelmektedir. Ancak iyi yaşamak aynı zamanda, sonuçta ne ürettiğimizi ve ne tükettiğimizi belirleyen seçimler yaptığımızı da vurgulamaktadır.

Sürdürülebilir olmayan tüketimimizle, seçimlerimizin çevreye etkileriyle ilgili farkındalık yaratmayı amaçlayan kanun paketleri ve kampanyalar yoluyla baş etmeye çalışmak kimilerine etkisiz, yavaş ve gerçek dışı gelebilir. Bu mantığı tersine çevirebilir ve şu an izlediğimiz yolda sonsuza kadar devam etmeyi beklemenin gerçekçi olup olmadığını sorabiliriz. Elimizdeki veriler ve göstergeler, bize bunu yapamayacağımızı göstermektedir.

Adım çoktan atıldı

Bir dizi AB mevzuatı, Doğal Ortamlar Direktifi ve Kuşlar Direktifi, Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi, Hava Kalitesi direktifleri, Su Çerçeve Direktifi ve iklim değişikliği, kimyasallar, atık yönetimi vb. ile baş edebilmek için diğer önlemleri içeren 7. ÇEP’te belirtilen öncelikli hedefleri gerçekleştirmek üzere halihazırda yürürlüktedir.

AB bütçesi, 7. ÇEP ile bağlantılı hedefleri desteklemek için 2014-2020 boyunca hatırı sayılır bir miktarı tahsis etmiş durumdadır. Ancak bu direktiflerin ve önlemlerin uygulanmasında ve uygulamasını geliştirmede merkezi rolü AB Üye Devletleri oynamaktadır. Bu öncelikli hedeflerin yerel ve ulusal seviyelerde ve Avrupa seviyesinde somut projelere ve girişimlere dönüştürülmesi gerekmektedir.

Şehirlere yakından bakış

7. ÇEP ile birlikte, çevrenin tanımı, uzaklardaki el değmemiş ormanlarla ve bozulmamış göllerle sınırlı kalmamaktadır. Çevre, toplumlarımızın tam ortasında yer almaktadır, yani Avrupalıların %80’inin yaşadığı şehirlerimizde.

7. ÇEP, kentsel alanlardaki veya bunların çevresindeki yeşil alanlardan ve su kütlelerinden fazlasını hedeflemektedir. Daha geniş politika kapsamı, gelişen kentsel devinimi, kentsel hava kalitesini, binalardaki enerji etkinliğini, atık su arıtımını vb. (kentsel) ekosistem niteliklerine yönelik açıkça bütünleyici ve bağlantılı bir bakış açısıyla öngörmektedir.

7. ÇEP, özellikle uzun vadeli bir ekonomik kriz zemininde benimsendiği dikkate alındığında, AB’nin 2050 vizyonuna doğru en uygun zamanda atılmış anlamlı ve azimli bir adımdır. Hedeflerinin gerçekleştirilmesi bize yalnızca daha sağlıklı bir çevre sunmakla kalmayacak, aynı zamanda ekonomimizi, ailelerimizi ve arkadaşlarımızı da daha sağlıklı hale getirecektir. Uygulama aşamasını sabırsızlıkla bekliyorum.

Yeni Yıl için en içten dileklerimle,

Hans BRUYNINCKX

İcra Direktörü

Bu baş makale Aralık 2013 tarihli AÇA bülteninin 2013/2 sayısında yayınlanmıştır.