suivant
précédent
éléments

An Ithir

Changer la langue
Document Dernière modification 15/03/2023
3 min read
Topics:
Tá an ithir mar bhonn is mar thaca le 90% de tháirgeadh bia, beathú agus breosla, agus cuireann sé amhábhar ar fáil do ghníomhaíochtaí éagsúla, idir ghairneoireacht agus an earnáil tógála. Tá an ithir ríthábhachtach chun sláinte an éiceachórais a chinntiú: íonaíonn agus rialaíonn sí an t-uisce, agus feidhmíonn sí mar inneall do thimthriallta cothaithigh agus is taisce do ghéinte agus speicis í. Is linn dé-ocsaíd charbóin dhomhanda í, agus tá ról tábhachtach aici chun moill a chur ar an athrú aeráide agus a n-iarmhairtí. Ina theannta sin, fágtar iarsmaí den am atá thart ann inti, agus dá bhrí sin is cuid thábhachtach dár n-oidhreacht chultúrtha í.

Ach bíonn an tsochaí i gcónaí ag tarraingt as an ithir agus is minic a bhíonn na héilimh éagsúla i gcoimhlint lena chéile. Tá brú mór ar chumas na hithreach chun seirbhísí éiceachórais a chur ar fáil — ó thaobh táirgeacht bia, mar linn bhithéagsúlachta agus rialaitheoir gáis, uisce agus cothaitheach. Déanann na rátaí breathnaithe ar shéalú ithreach, creimeadh, laghdú ar ábhar orgánach san ithir agus éilliú dochar do theacht aniar na hithreach agus an cumas atá aici dul in oiriúint do na hathruithe.

I gcomhthéacs fad saoil an duine, is acmhainn neamh-inathnuaite í an ithir. Mar shochaí, caithfimid an ithir a bhainistiú ar bhonn inbhuanaithe chun leas a bhaint as a buntáistí. D’ainneoin réimse na ngníomhaíochtaí atá ag brath ar an ithir ar deireadh, níl aon reachtaíocht shonrach ag an AE maidir le hithir. Go dtí seo, murab ionann is an t-uisce agus an t-aer, bítear ag plé leis an ithir go hindíreach nó mar chuid de pholasaithe earnála: talmhaíocht agus foraoiseacht, fuinneamh, uisce, an t-athrú aeráide, cosaint an nádúir, dramhaíl agus ceimiceáin. Tá an easpa beartais chomhleanúnaigh san AE maidir le hithir le feiceáil chomh maith sa ghanntanas sonraí comhchuibhithe faoin ithir.

Ach le deich mbliana anuas, tá dul chun cinn déanta ar fhorbairt beartais agus iarrachtaí chun sonraí a chomhordú. Léiríonn Straitéis Théamach an Choimisiúin Eorpaigh maidir leis an Ithir ó 2006 an gá le feidhmiú na hithreach a chosaint mar ghné thábhachtach den fhorbairt inbhuanaithe. Ar an leibhéal domhanda, táthar ag déileáil le ceist na hithreach mar chuid de choincheap níos forleithne an díghrádaithe talún (teoranta do limistéir talaimh thirime faoi láthair) faoi Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe chun Gaineamhlú a Chomhrac (UNCCD). Níos deireanaí, mar chuid den choincheap chun neodracht i ndíghrádú talún a chinntiú a leagadh síos sna Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe (SDGanna), a d’aontaigh Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe in 2015, tugadh isteach an coincheap d’fheidhmeanna na hithreach a chaomhnú. Áirítear sna SDGanna sin cuspóirí maidir le caighdeán na hithreach, éilliú na hithreach, agus bainistíocht ceimiceán agus dramhaíola. Is uirlis thábhachtach iad na SDGanna chun bearta a chur i bhfeidhm chun an ithir a chosaint san Eoraip. Táthar i mbun iarrachtaí chun faisnéis ithreach don phobal a chomhchuibhiú agus a chaighdeánú ar an leibhéal domhanda agus Eorpach.

Déanann EEA measúnuithe bunaithe ar tháscairí maidir le réimse topaicí úsáide talún agus ithreach faoin gcnuasach téamach de tháscairí úsáide talún agus ithreach (Tacair LSI). Cuimsíonn an LSI táscairí maidir le tógáil talún, neamh-thréscaoilteacht, bainistíocht suíomhanna éillithe, taise na hithreach, creimeadh ithreach agus carbón orgánach san ithir. Tá táscairí  beartaithe maidir le bloghadh agus athchúrsáil talún. Cuireann Seirbhísí faireacháin talún Copernicus nuashonruithe rialta ar fáil maidir le cuid de na táscairí sin. Foilsíonn EEA meastacháin ad hoc maidir le hábhair shonracha a bhaineann leis an ithir, ar nós éifeachtúlacht acmhainní i gceantair uirbeacha, nó ualú cothaithigh nó miotail sa timpeallacht.

Ag brath ar an ábhar, rachaidh an EEA i gcomhar le comhghleacaithe ón gCoimisiún Eorpach (go háirithe leis an Airmheán Comhpháirteach Taighde agus an Ard-Stiúrthóireacht Chomhshaoil), ionadaithe Eionet ón Ionad Tagartha Náisiúnta d’Úsáid Ithreach agus Talún, agus Pleanáil Spásúlachta, agus líonraí agus saineolaithe eile Eorpacha. Áirítear i measc na gcomhpháirtithe domhanda: Ard-Rúnaíocht UNCCD, an Chompháirtíocht Dhomhanda don Ithir, an Tionscnamh Domhanda Táscairí Talún (arna éascú ag UN-Habitat) agus Clár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe.

Tá na Lárionaid Théamacha Eorpacha ábhartha ag tacú le hobair an EEA sa réimse téamach seo ó 1996; tacaíonn an Lárionad Téamach Eorpach maidir le Córais Uirbeacha, Talún agus Ithreach (ETC/ULS), atá gníomhach ó 2014 i leith, le hobair an EEA ar ithreacha. In 2007, aistríodh gníomhaíochtaí sonraí ithreacha chuig an Lárionad Sonraí Eorpacha don Ithir san Airmheán Comhpháirteach Taighde

Permalinks

Geographic coverage

Topics

Topics:

Mots-clés

Mots-clés associés :
Mots-clés associés : soil
Actions de document