Η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις ευρωπαϊκές πόλεις θα αποφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία

Η έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο «Air quality in Europe — 2017 report» (Η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη – έκθεση 2017) παρουσιάζει μια επικαιροποιημένη ανάλυση της ποιότητας του αέρα και των επιπτώσεών της, βάσει επίσημων δεδομένων που συλλέχθηκαν από περισσότερους από 2 500 σταθμούς παρακολούθησης ανά την Ευρώπη το 2015. Η έκθεση παρουσιάστηκε από τον ΕΟΠ κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Περιφερειών και των Πόλεων 2017.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη βελτιώνεται σταδιακά, χάρη στις παρελθούσες και τρέχουσες πολιτικές και στις τεχνολογικές εξελίξεις. Ωστόσο, οι υψηλές συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξακολουθούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των Ευρωπαίων, με τις μεγαλύτερες βλάβες να προκαλούνται από τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ), το διοξείδιο του αζώτου (NO₂) και το τροποσφαιρικό όζον (O₃).

Σύμφωνα με την έκθεση, εκτιμάται ότι οι συγκεντρώσεις ΑΣ_2,5 ευθύνονταν για 428 000 πρόωρους θανάτους σε 41 ευρωπαϊκές χώρες το 2014, εκ των οποίων περίπου 399 000 καταγράφηκαν στην ΕΕ-28. Η κακή ποιότητα του αέρα έχει επίσης σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, καθώς αυξάνει το κόστος ιατρικής περίθαλψης, μειώνει την παραγωγικότητα των εργαζομένων και καταστρέφει το έδαφος, τις καλλιέργειες, τα δάση, τις λίμνες και τα ποτάμια.

«Ως κοινωνία, οφείλουμε να μην αποδεχθούμε το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Με γενναίες αποφάσεις και έξυπνες επενδύσεις σε καθαρότερες μορφές μεταφορών, ενέργειας και γεωργίας, μπορούμε και να αντιμετωπίσουμε τη ρύπανση και συγχρόνως να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ, Hans Bruyninckx. «Είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε ότι πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, και ειδικότερα πόλεις, πρωτοστατούν στην προστασία της ανθρώπινης υγείας βελτιώνοντας την ποιότητα του αέρα. Ο καθαρός αέρας ανήκει σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων που ζουν στις πόλεις.»

«Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος δείχνει ότι η χαμηλή ποιότητα του αέρα εξακολουθεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό και να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η ποιότητα του αέρα που αναπνέουν οι πολίτες τους ανταποκρίνεται στα αυστηρότερα πρότυπα», πρόσθεσε ο κ. Karmenu Vella, Επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον, τις θαλάσσιες υποθέσεις και την αλιεία.

Η φετινή έκθεση εστιάζει επίσης ιδιαίτερα στη γεωργία, έναν τομέα με υψηλές εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου. Υπάρχει ευρύ φάσμα δράσεων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων τα οποία είναι βιώσιμα από τεχνική και οικονομική άποψη, που μπορούν να αναληφθούν για τη μείωση των εκπομπών από τον τομέα της γεωργίας, αλλά δεν έχουν ακόμη αναληφθεί στην κλίμακα και την ένταση που απαιτείται, όπως επισημαίνεται στην έκθεση.

(1) Ο αστικός πληθυσμός της ΕΕ εκτέθηκε σε επιβλαβή επίπεδα συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικών ρύπων την περίοδο 2013-2015, σύμφωνα με τα εξής:

(2) Οριακές τιμές/τιμές-στόχοι της ΕΕ

(3) Κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ

Βασικά πορίσματα

• Αιωρούμενα σωματίδια: Το 2015, το 7 % του αστικού πληθυσμού στην ΕΕ-28 εκτέθηκε σε επίπεδα ΑΣ_2,5 που υπερέβαιναν την ετήσια οριακή τιμή της ΕΕ. Ποσοστό περίπου 82 % εκτέθηκε σε επίπεδα που υπερέβαιναν τις αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ. Εκτιμάται ότι η έκθεση σε ΑΣ_2,5 προκάλεσε τον πρόωρο θάνατο 428 000 ανθρώπων σε 41 ευρωπαϊκές χώρες το 2014.
• Διοξείδιο του αζώτου: Το 2015, το 9 % του αστικού πληθυσμού στην ΕΕ-28 εκτέθηκε σε επίπεδα NO₂ που υπερέβαιναν την ετήσια οριακή τιμή της ΕΕ και τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ. Εκτιμάται ότι η έκθεση σε NO₂ προκάλεσε τον πρόωρο θάνατο 78 000 ανθρώπων σε 41 ευρωπαϊκές χώρες το 2014.
• Τροποσφαιρικό όζον: Το 2015, το 30 % του αστικού πληθυσμού στην ΕΕ-28 εκτέθηκε σε επίπεδα O₃ που υπερέβαιναν την τιμή στόχο της ΕΕ. Ποσοστό περίπου 95 % εκτέθηκε σε επίπεδα που υπερέβαιναν τις αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ. Εκτιμάται ότι η έκθεση σε O₃ προκάλεσε τον πρόωρο θάνατο 14 400 ανθρώπων σε 41 ευρωπαϊκές χώρες το 2014.

Βασικές πληροφορίες σχετικά με τις εκτιμήσεις για την υγεία

Οι εκτιμώμενες επιπτώσεις για την υγεία που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση είναι εκείνες που μπορούν να αποδοθούν στην έκθεση σε ΑΣ_2,5, NO₂ και O₃ στην Ευρώπη το 2014. Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται σε πληροφορίες σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση, σε δημογραφικά δεδομένα και στη σχέση μεταξύ της έκθεσης σε συγκεντρώσεις ρύπων και προσδιορισμένων επιπτώσεων στην υγεία.

Οι πρόωροι θάνατοι ορίζονται ως θάνατοι που επισυμβαίνουν προτού ένα πρόσωπο φτάσει σε μια αναμενόμενη ηλικία. Η εν λόγω αναμενόμενη ηλικία είναι κατά κανόνα η ηλικία του τυπικού προσδόκιμου ζωής για συγκεκριμένη χώρα και φύλο. Οι πρόωροι θάνατοι θεωρείται ότι μπορούν να αποτραπούν εάν καταστεί δυνατόν να εξαλειφθεί η αιτία τους.