Gagnastefna Umhverfisstofnunar Evrópu

Gagnastefna Umhverfisstofnunar Evrópu (EEA)

Gagnastefna Umhverfisstofnunar Evrópu var samþykkt 20. mars 2013 af framkvæmdastjórninni og uppfærð 22. febrúar 2018.

FORMÁLI

Stefnan veitir leiðbeiningar um gagnameðhöndlun EEA. Hún tryggir að gögn séu meðhöndluð á samræmdan og gagnsæjan hátt. EEA leitast við að stuðla að miðlun umhverfisgagna. Með því að samþykkja miðlun á gögnum, verða gagnaveitendur að hafa fullvissu fyrir því að gögn þeirra séu meðhöndluð með viðeigandi hætti, þeim miðlað og þeirra getið á milli landa og hagsmunaaðila með svipuðum meginreglum og reglum.

MEÐ HLIÐSJÓN AF:

1. Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 401/2009 frá 23. apríl 2009 um Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) og Evrópska umhverfisupplýsinga- og athugunarnetið (Eionet.
2. Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 377/2014 frá 3. apríl 2014 um innleiðingu á Kópernikusar-áætluninni og afnám reglugerðarinnar (ESB) nr. 911/2010.
3. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2007/EB frá 14. mars 2007 um innviði fyrir landfræðilegar upplýsingar í Evrópubandalaginu (INSPIRE) og tengdar framkvæmdareglur,
4. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2003/4/EB frá 28. janúar 2003 um aðgang almennings að umhverfisupplýsingum og afnám tilskipunar ráðsins 90/313/EBE,
5. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2003/98/EB frá 17. nóvember 2003 um endurnotkun upplýsinga hins opinbera (PSI tilskipunin),
6. Samningi Sameinuðu þjóðanna frá árinu 1998 um aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings í ákvarðanatöku og aðgang að réttlæti í umhverfismálum (Árósasamningnum) og reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (EB) nr. 1367/2006 frá 6. september 2006 um beitingu ákvæða Aarhus-samningsins um aðgang að upplýsingum, þátttöku í ákvarðanatöku og aðgang að rétti í umhverfismálum til stofnana og stofnana Bandalagsins.
7. Tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 1996/9/EB frá 11. mars 1996 um lögverndun gagnagrunna,
8. Reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) 2016/679 frá 27. apríl 2016 um vernd einstaklinga að því er varðar vinnslu persónuupplýsinga og um frjálsa flutninga á slíkum gögnum og niðurfellingu tilskipunar 95/46 EB.
9. Framkvæmdastjórnarnefnd reglugerðar (ESB) nr. 1159/2013 frá 12. júlí 2013 viðbót við reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 911/2010 um áætlun um Evrópsku jarðareftirlitsáætlunina (GMES) með því að koma á skráningar- og leyfisskilyrðum fyrir notendur GMES og skilgreina viðmiðanir til að takmarka aðgang að gögnum um GMES og GMES þjónustuupplýsingar.

VIÐURKENNANDI:

1. Meginreglur Sameiginlega umhverfisupplýsingakerfisins (SEIS) sem samstarfsverkefni framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, EEA og aðildarríkja stofnunarinnar og Eionet. Meginreglurnar sem kveða á um að upplýsingar ættu að vera:
   – stjórnað eins nærri uppruna þeirra og hægt er;
   – safnað einu sinni og deilt með öðrum í ýmiss konar tilgangi; á reiðum höndum til þess að uppfylla auðveldlega skyldur um skýrslugjöf;
   – aðgengilegar endanlegum notendum á öllum stigum fyrir þróun á nýjum stefnum;
   – aðgengilegar til þess að heimila samanburð á umhverfinu á viðeigandi staðbundnum kvarða;
   – aðgengilegar almenningi í heild sinni, til þess að heimila borgaralega þátttöku; og studdar í gegnum almenna, gjaldfrjálsa og opna hugbúnaðarstaðla.
2. Innra skipulagið fyrir staðbundnar upplýsingar í Evrópubandalaginu (e. Infrastructure for Spatial Information in the European Community, INSPIRE), sem fjallar um staðbundin upplýsingaþemu, sem þörf er á í umhverfismálum, og miðar að því að veita aðgang að viðeigandi, samræmdum og vönduðum landfræðilegum upplýsingum til þess að styðja við gerð, framkvæmd, eftirlit og mat á stefnum og starfsemi sem hefur bein eða óbein áhrif á umhverfið.
   INSPIRE tilskipunin kemur á samræmdum skilyrðum fyrir aðgengi að staðbundnum gagnasettum og þjónustu og auðveldar miðlun staðbundinna gagnasetta og þjónustu á milli yfirvalda í aðildarlöndunum og á milli aðildarlandanna til stofnana og skrifstofa bandalagsins.
3. Vinnu hópsins um jarðarathuganir (e. Group on Earth Observations, GEO) sem með framlagi meðlima- og þátttökustofnana (þar á meðal EEA) vinnur að gerð alþjóðlegs jarðarathugunarkerfis fyrir kerfi (e. Global Earth Observation System of Systems, GEOSS). GEO viðurkennir með afdráttarlausum hætti mikilvægi gagnamiðlunar fyrir framtíðarsýn GEOSS og áætlanir um samfélagslegan ávinning og hefur skilgreint meginreglur GEOSS um gagnamiðlun.
4. Copernicus skapaði evrópska getu við að hafa eftirlit með jörðinni en kerfið veitir notendum upplýsingar í gegnum þjónustu sem snýr að kerfisbundnu eftirliti og spá um stöðu undirkerfa jarðarinnar. Copernicus framfylgir fullri, opinni og gjaldfrjálsri gagnastefnu.

VIÐURKENNANDI auk þess:

• Verkefni Umhverfisstofnunar Evrópu að safna, flokka og leggja mat á upplýsingar, sem tengjast umhverfinu og loftslagsmálum, og stjórnun miðlunar á þeim og aðgengi, verkefni við gerð sérfræðiskýrslna um gæði, viðkvæmni, þrýsting og áhrif á umhverfið á landssvæði bandalagsins í því skyni að auðvelda notkun á og til að bjóða upp á einsleit samanburðarviðmið fyrir umhverfisupplýsingar, þróa frekar og viðhalda heimildarmiðstöð um umhverfisupplýsingar;
• Framkvæmdastjórnin skal nota þessar upplýsingar eins og við á í starfi sínu við að tryggja fylgni við og framkvæmd á viðeigandi löggjöf Evrópusambandsins.

SAMÞYKKIR EEA MEGINREGLUR Á SVIÐI GAGNAMÁLA um miðlun gagna sem tengjast umhverfinu

1. GREIN: EFNI OG GILDISSVIÐ

Þessi stefna nær til umhverfisupplýsinga sem EEA hefur safnað, aflað, unnið og miðlað, þar á meðal upplýsingaflæðis innan ramma Eionet. Sem slík nær þessi stefna til upplýsinga, sem eru í eigu EEA, svo og upplýsinga sem eru í eigu annarra. Mikið af upprunagögnunum, sem EEA er veittur aðgangur að, fellur í flokkinn að vera í eigu annarra samtaka, einkum meðlima- og samstarfslanda EEA/Eionet. Úr þessum upprunagögnum eru virðisaukandi upplýsingavörur framleiddar sem hluti af skyldum EEA. Þetta ferli getur einnig haft aukið gildi fyrir aðrar stofnanir eða ferla sem fengið geta aðgang að upplýsingunum fyrir störf sín.

2. GREIN: MARKMIÐ

Markmið gagnastefnunnar eru að styðja, efla og heimila

• viðvarandi framboð af nýjustu upplýsingum og varðveislu á athugunum yfir langan tíma.
• frekari notkun, endurnotkun og endurblöndun á upplýsingum frá mismunandi uppsprettum og í mismunandi ramma og miðlum en þær voru upphaflega gerðar fyrir,
• fullan, gjaldfrjálsan og opinn aðgang að alls kyns gögnum þar sem því má koma við á sama tíma og viðurkennt er og tekið er tillit til fjölbreyttra fyrirtækjagerða og eignarhalds á upplýsingum sem gerir framleiðslu þessara upplýsinga mögulega,
• verndun áreiðanleika, gagnsæi og rekjanleika umhverfisupplýsinga, greininga og áætlana,
• viðurkenningu á gagnaveitendum, hugverkaréttindum þeirra með tilvísunum og gagnavottorðum,
• að viðeigandi löggjöf og leiðbeiningar stjórnvalda um stjórnun og miðlun umhverfisupplýsinga sé uppfyllt,
• innleiðingu á INSPIRE, SEIS meginreglunum, Copernicus og GEOSS meginreglunum um gagnamiðlun,
• rekstrarsamhæfni og notkun á evrópskum eða alþjóðlegum stöðlum,
• notkun lýðsprottinna (e. crowd sourced) og borgaralegra vísindagagna,
• viðurkenningu á gagnagæðum með gæðaeftirliti og gæðastjórnunarferlum sem skjalfestir eru í gæðastjórnunarkerfi stofnunarinnar, Þetta á við ekki lýðsprottnar upplýsingar,
• birtingu á viðeigandi lýsigögnum (e. metadata),
• stjórnun og miðlun gagna frá rannsóknarverkefnum styrktum af Evrópusambandinu.

3. GREIN: GAGNAMIÐLUN TIL EEA

EEA gerir ráð fyrir því að gagnaveitendur fylgi meginreglunni um að öll gögn og vörur, sem fjármagnaðar eru af opinberu fé, skuli vera aðgengilegar opinberum aðilum í heild sinni og að þessi gögn ættu að vera aðgengileg öðrum með eins litlum takmörkunum og unnt er.

Gagnaveitandinn skal með skýrum hætti taka fram hugverkaréttindi, notkunar- eða endurnotkunarskilyrði, þar á meðal tölfræðilegan trúnað, og gæðayfirlýsingar í lýsigagnaupplýsingum fyrir allar gerðir gagna (lýsigögn, rasta-/myndagögn o.s.frv.).

EEA tekur við gögnum og stuðlar að lýðsprottnum gögnum og borgaralegum vísindum. EEA mun nota slíka tegund gagna í vörum sínum og þjónustu þar sem stofnunin telur að slíkt eigi við og með hlíðsjón af þeim upplýsingum, sem eru fyrir hendi, um gæði gagnanna.

4. GREIN: AÐGANGUR AÐ OG ENDURDREIFING GAGNA

Aðgengi að gögnum nær bæði til tæknilegs aðgangs og stefna um aðgangsstjórnunina.

Vörur, sem EEA býr til, eru taldar í almenningseigu og, þar sem því má koma við, eru þær gerðar aðgengilegar í heild sinni, án kostnaðar og fyrir opnum tjöldum öðrum til notkunar.

Öll gögn á hendi EEA skulu gerð aðgengileg með eins litlum töfum og hægt er og án greiðslu nema þar sem

• takmarkanir gilda vegna bindandi reglna, þar á meðal í alþjóðlegum samningum, löggjöf Evrópusambandsins og innlendri löggjöf, meðal annars um vernd persónuupplýsinga, tölfræðilegan trúnað og verndun hugverkaréttinda ásamt verndun þjóðaröryggis (þ.e. öryggi ríkisins), varnarmála eða öryggi almennings,
• gögnum, sem EEA gerir aðgengileg, fylgja gagnavottorð. Gögn, sem upphaflega voru veitt EEA af þriðja aðila, kunna að falla undir eigin gagnaverndarsamkomulag og vottorðsskilyrði, sem samkomulag hefur verið gert um við EEA, og sem takmarkar hvernig og hvenær EEA getur veitt öðrum aðgengi að gögnunum,
• óskir um gagnaaðgang eru meiri en geta EEA til afgreiðslu.

EEA mun leitast við að veita aðgang að upprunagögnum sem skjóta stoðum undir vörur EEA og þjónustu fyrir:

• gögn sem EEA býr yfir og eru í eigu annarra,
• gögn sem EEA býr yfir og hafa verið aðlöguð, blönduð eða samræmd (til dæmis í samevrópsku tilliti),
• gögn staðsett, undir umsjón og aðgengileg almenningi hjá öðrum aðilum eða miðlað, til dæmis, hjá innlendum stjórnvöldum í samræmi við meginreglur SEIS,
• gögn sem óskað hefur verið eftir að EEA stjórni aðgengi að, til dæmis sem gangaveitandi fyrir þriðju aðila (t.d. framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, þjónustu Copernicus, rannsóknar- og þróunarverkefni, aðrar opinberar stofnanir).

Boðið verður upp á gögn með gagnaafhendingu, til skoðunar og niðurhalsþjónustu, eins og mögulegt er, sem fylgir stöðlunum frá ISO, OGC, INSPIRE og öðrum viðurkenndum stöðlunaraðilum. EEA mun geyma gögnin þar sem stofnunin telur viðeigandi og mun EEA hafa það að markmiði að bjóða upp á lýsiupplýsingar fyrir öll gögn. Nema annað sé tekið fram verður gagnasettinu dreift með opnu stöðluðu ODC leyfi eða með sambærilegum hætti.

5. GREIN: VIÐURKENNING Á GAGNAUPPRUNA

Hefðbundin vinnubrögð EEA eru að geta um uppruna gagna og getur verið að tækifæri séu til þess að bjóða upp á merkingar fyrirtækja þannig að myndmerki gagnaveitandans komi fram á gögnunum, o.s.frv. Í öllum tilvikum þar sem um lýðsprottin gögn og borgaravísindi er um að ræða verða gögnin skýrlega merkt sem slík af hálfu EEA. EEA kann að framkvæma og birta viðmiðunaræfingar um gagnamiðlun hvað varðar afköst og gæði.

6. GREIN: ÁBYRGÐ

Gögn EEA eru veitteins og þau koma fyrirtil notenda án ábyrgðar af hvaða tagi sem er, hvort sem slíkt er látið í ljós eða gefið í skyn meðal annars varðandi gæði og hentugleika hverju sinni.

7. GREIN: GÆÐI

Gagnaveitendur bera meginábyrgð á gæðum þeirra gagna sem þeir búa til og miðla. EEA skal leitast við að birta vönduð lýsigögn fyrir gögn, sem búin eru til af EEA, þar á meðal, ef svo á við, upplýsingar um gagnsæi, nákvæmni, mikilvægi, tímasetningu, samkvæmni og samanburðarhæfni.

8. GREIN: ENDURSKOÐUN

Tæknibreytingar í upplýsinga- og samskiptatækni hafa áhrif á gagnasöfnun, -vinnslu og notkun með nýstárlegum hætti. Þessi gagnastefna er gerð til þess að heimila að kanna slík tækifæri og færa sér þau í nyt. Til þess að nýta sér ávinninginn þessarar þróunar af fullu marki verður þessi stefna endurskoðuð reglulega.

Viðauki 1 við gagnastefnu EEA: Skilgreiningar

1. Að fullu, fyrir opnum dyrum og aðgengileg þýðir í heild sinni, án mismununar og án kostnaðar.
2. Án kostnaðar í samhengi þessa skjals þýðir ekki með meiri kostnaði en við fjölföldun og sendingu, án gjalds fyrir gögnin.
3. Umhverfisgögn skulu skilgreind sem sjálfstæðir hlutir eða skrár (bæði stafræn og hliðræn) venjulega fengin með mælingum, athugunum eða líkanagerð af náttúrunni og áhrifum manna á hana. Þetta tekur til gagna, sem gerð eru af flóknum kerfum, svo sem reiknirit, sem leiða í ljós upplýsingar, gagnaaðlögunartækni og beiting líkana.
4. Notendur þýða notendur sem hafa aðgang að gögnum EEA í gegnum útbreiðslukerfi EEA.
5. Vörur og þjónusta þýðir allar upplýsingar sem leiða af umbreytingu eða vinnslu gagna í formi mats, vefþjónustu, mynda, korta, texta eða gagnaskráa sem fela í sér verulega þekkingu. Venjulega talin virðisaukandi.
6. Endurdreifing þýðir dreifing til þriðja aðila annars en upphafsmanns gagnanna og varanna.
7. Endurnotkun þýðir notkun einstaklinga eða lögaðila á gögnum og skjölum í vörslu opinberra stofnana í atvinnuskyni eða öðrum tilgangi sem ekki er sá upphaflegi tilgangur sem gögnin og skjölin voru gerð fyrir. Miðlun á gögnum og skjölum á milli opinberra aðila eingöngu vegna opinberra starfa þeirra felur ekki í sér endurnotkun.

Þú getur einnig sótt gagnastefnu EEA á pdf. sniði.