BASIN BÜLTENİ - Brüksel, 29 Kasım 2005

Avrupa'ya göre iklim değişikliği çevreyle ilgili sorunların başını çekiyor

Politika yapıcılar, işletmeler ve bireyler çevreyle ilgili çeşitli sorunlar hakkında şimdi harekete geçmezlerse daha sonra ağır bir bedel ödemek zorunda kalacaklar

Kayıtlara göre en sıcak dört yıl 1998, 2002, 2003 ve 2004'tü. Yalnızca 2003 yazında Alp buzullarının yüzde onu yok oldu. Bu hızla giderse, 2050'ye kadar İsviçre'deki buzulların dörtte üçü erimiş olacak. Kopenhag'daki Avrupa Çevre Ajansı'nın (AÇA) yayınladığı yeni bir rapora göre, Avrupa 5 000 yıldır bu ölçekte iklim değişimi görmedi.

'Avrupa'da Çevrenin Mevcut Durumu ve Görünümü 2005', Raporu 31 ülkede gerçekleştirilen beş yıllık bir değerlendirme olup, Avrupa'nın çevresine genel bir bakış ve iklim değişikliğinin aralarından yalnızca biri olduğu çevreyle ilgili sorunlara işaret ediyor. Kaygı veren diğer alanlar arasında biyolojik çeşitlilik, deniz ekosistemleri, kara ve su kaynakları, hava kirlenmesi ve sağlık bulunuyor. Raporda ilk kez tüm ülkeler için performans göstergeleri ve karşılaştırmalarla birlikte ülkelere göre bir de analiz bulunmakta: 25 Avrupa Birliği (AB) üyesi ile Bulgaristan, İzlanda, Liechtenstein, Norveç, Romanya, Türkiye ve İsviçre.

Raporda, Avrupa'nın ortalama sıcaklığının 20. yüzyıl boyunca 0.95 °C yükseldiği belirtilmektedir. Bu, küresel ortalama artış olan 0.7 °C'den %35 daha yüksek olup sıcaklıklar yükselmeye devam edecektir. AB bunun farkına vardığından küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi düzeyin 2 derece üstüyle sınırlamak gibi bir hedef belirlemiştir.

AÇA Genel Müdürü Jacqueline McGlade, 'Birkaç on yıl boyunca etkili eylemde bulunulmazsa, küresel ısınma yüzünden kuzeydeki buz tabakaları eriyecek ve güneydeki çöller genişleyecek. Avrupa'nın nüfusu merkezde yoğunlaşmak durumunda kalabilir. Küresel ısınmayı AB hedefi olan 2 derecelik artışla sınırlasak bile, insanların daha önce hiç yaşamadığı atmosferik koşullarda yaşıyor olacağız. Emisyonların daha da azaltılması gerekiyor' diyor.

Rapora göre çevreyle ilgili geçmiş AB mevzuatı işe yaradı. Suyumuzu ve havamızı temizledik, ozonu tüketen bazı maddeleri kullanımdan çıkardık ve atık geri kazanım oranlarımızı iki katına çıkardık. Arabalarımız da çevreyi daha az kirletiyor; geçtiğimiz yirmi yılda katalitik dönüştürücülerin sağladığı önemli iyileştirmeler olmasa belli emisyonlar şimdi olduklarının on katı fazla düzeyde olacaklardı. Rapora göre, yine de bu eylemlerin sonuçlarının görülmesi on ile yirmi yılı buldu.

Çevreyle ilgili bu başarı öykülerinin yerini artık kişisel tüketim modelleri almaya başladı. Avrupa'lılar daha uzun yaşamaya başladığı gibi pek çoğumuz da yalnız yaşadığımızdan yaşama alanı ile ilgili daha fazla talep var. 1990 ve 2000 arasında, Avrupa arazilerinin 800 000 hektardan fazlasına inşaat yapıldı. Bu Lüksemburg'un üç katı bir alan. Bu eğilim devam ederse, yalnızca bir yüzyıldan biraz daha uzun bir zamanda kentsel alanlar iki katına çıkacak. Rapora göre, doğal kaynaklarımızı koruyabilmemiz için kentsel genişlemeyi yönetmemiz şart. Daha uzağa ve daha sık seyahat ediyoruz ve gezegenin doğal kaynaklarını dünyadaki ortalama hızın iki katı hızda tüketiyoruz. Ulaşım sera gazı emisyonlarına katkıda bulunan sektörlerden en hızlı büyümekte olanı ve öngörülebilir bir gelecekte de böyle olmaya devam edecek. Örneğin, bugün ile 2030 arasında hava yoluyla seyahatin iki katı artması bekleniyor. Bunun sonucu olarak, doğal kaynakları kirleterek ve dünya'nın çevresine zarar vererek Avrupa dışında da ayakizlerimizi bırakıyoruz.

Eurobarometer anketleri Avrupalıların yüzde 70'ten fazlasının karar yapıcıların çevreyle ilgili, ekonomik ve sosyal politikalara eşit ağırlık vermelerini istediğini gösteriyor. Rapor, bu görüşleri dikkate almak için politika yapıcıların Avrupa düzeyi ile ulusal ve yerel düzeylerde birlikte çalışmaları gerektiğini vurgulamakta. Ulaşım, tarım ve enerji gibi sektörlerle çevreyle ilgili hususları bütünleştirebilmeli ve bireyler ile işletmelerin eyleme geçebileceği bir çerçeve oluşturmalıdırlar.

Eurobarometer polls show that over 70 per cent of Europeans want decision makers to give equal weight to environmental, economic and social policies. To take these views into account, the report underlines that policy makers must work with each other at European, national and local levels. They must integrate environmental considerations across sectors such as transport, agriculture and energy and set up a framework within which individuals and business can take action.

Profesör McGlade, 'Politika yapıcılar uzağı görmelidir. İşgücü ve yatırım vergilerinin yerini yavaş yavaş kirletme vergileri ve malzeme ile arazinin verimsiz kullanımı ile ilgili vergiler almalıdır. Ayrıca ulaşım, konut, enerji ve tarımda sübvansiyon uygulama şekliyle ilgili reformlara da ihtiyacımız vardır. Sürdürülebilir uygulamalar ve etkili teknolojileri teşvik eden sübvansiyonlara gereksinimiz var', demektedir.

Profesör Mc Glade, 'Gerekli teşviklerin de dahil edilmesi ile, bu gibi reformlar daha fazla yatırım, yenilik ve rekabete yol açacaktır. Belli ülke ve sektörlerde bunun uygulamasını zaten gördük. Avrupa'da benzine uygulanan yüksek vergi ve yüksek düzenleme standartları, Avrupadaki arabaların Amerika'dakilerine göre iki katı daha verimli yakıt kullanmasına yolaçtı. Balık stoklarının çökmesi, binalarda asbest kullanımı, asit yağmuru ve benzinde kurşun gibi örneklerle eylemsizliğin maliyetini insan hayatı ve çevre anlamında gördük. Uzun dönemi garantiye almak için şimdi eyleme geçmekte fayda var', demektedir.

Editöre notlar:

Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) Hakkında: Merkezi Kopenhag'da bulunan AÇA, politika yapıcılara ve kamuya zamanında, odaklanmış, konuyla ilgili ve güvenilir bilgiler sunarak Avrupa'nın çevresinde anlamlı ve ölçülebilir iyileşme sağlamayı amaçlamaktadır.

Görevinin bir parçası olarak AÇA, beş yılda bir Avrupa Çevresi'nin durumunun kapsamlı bir incelemesini sağlamaktadır. 'Avrupa'da Çevrenin Mevcut Durum ve Görünümü 2005'te aşağıdakiler bulunmaktadır:

• Avrupa'nın çevresiyle ilgili tümleşik bir değerlendirme ile bunu sağlayan aşağıdaki konularda bölümler:
  • Çevre ve Yaşam Kalitesi
  • Arazi
  • İklim Değişikliği
  • Hava Kalitesi ve Sağlık
  • Tatlı Su Kaynakları
  • Denizler ve Kıyılar
  • Toprak
  • Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler
  • Çevre ve Ekonomik Sektörler
  • Geleceğe bakış
• Temel bir göstergeler grubu, bunlar, Kyoto hedeflerine doğru ilerleme gibi politika etkinliğini ölçmekte kullanılabilen az sayıda istikrarlı göstergelerdir. Temel bir göstergeye örnek sera gazları emisyonlarıdır. Göstergeler, çevrede yer alan eğilimler ve hareketlerle ilgili zamanında ve konuyla ilgili bilgi sağlar.
• Ülkelere göre bir analiz. Bu analiz için temel göstergelerin dokuzu esas alınır. Analiz, ülkelerin kendileri tarafından sağlanan bilgilerle desteklenen bir 'ülke puan kartı' ile performans karşılaştırması sağlar.
  
  Ülke analizleri, puan kartı analizlerinde daha fazla perspektif sağlamak üzere ülkeler ile AÇA ortaklığıyla hazırlandı. Puan kartında kullanılan göstergelerin seçimi AÇA'nın sorumluluğunda olup, ülkelerin önceliklerini yansıtması şart değildir. Ülke düzeyindeki sorunların daha derin bir şekilde anlaşılabilmesi için buraya eklenen bazı rakamlar ulusal kaynaklardan alınmış olup Eurostat, AÇA veya diğer uluslararası kurumların topladığı verilerle tamamen uyumlu olmayabilir. Nihai sonuçtan AÇA sorumludur.
• Raporun C bölümüne bakarak kendi ülkenizin performansını görün.
• Raporun kapsamındaki ülkeler: 25 AB üyesi (Avusturya, Belçika, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İngiltere) ve Bulgaristan, İzlanda, Liechtenstein, Norveç, Romanya ve Türkiye.

Web bağlantıları