Czy zauważasz szkodliwy hałas wokół siebie?

Niewiele rzeczy jest równie dokuczliwych jak hałas. Samoloty, klaksony pojazdów lub śmieciarki mogą zwiększyć poziom stresu u każdego. Szczególnie w nocy większość ludzi chciałaby spać spokojnie w ciszy.

Jednak zwłaszcza jeśli mieszkasz w mieście, narażenie na hałas może być częścią Twojej codzienności. Wielu mieszkańców Europy musi żyć w ciągłym hałasie otoczenia, który negatywnie wpływa na ich zdrowie.

Jak hałas w środowisku wpływa na zdrowie

Hałas powodowany przez ruch drogowy jest w Europie szczególnie poważnym problemem, mającym wpływ na zdrowie i dobrostan co piątej osoby. Długotrwały hałas powodowany przez ruch drogowy jest czymś więcej niż tylko uciążliwością. Może wywoływać poważne skutki zdrowotne, takie jak choroba niedokrwienna serca, otyłość i cukrzyca.

Chociaż na poziomie europejskim podjęto wysiłki w celu rozwiązania problemu zanieczyszczenia hałasem, takie jak monitorowanie poziomu hałasu, ogólny postęp jest powolny. 

W najnowszej ocenie monitorowania zerowego poziomu zanieczyszczenia przeprowadzonej przez EEA szacuje się, że w UE co najmniej 18 milionów osób jest wysoce rozdrażnionych, a 5 milionów osób ma poważne zaburzenia snu z powodu długotrwałego narażenia na hałas pochodzący z transportu. Ponadto szacuje się, że długotrwałe narażenie na hałas powoduje 41 000 nowych przypadków chorób serca i 11 000 przedwczesnych zgonów każdego roku w Europie.  

Liczby te są jednak prawdopodobnie niedoszacowane. Informacje udzielone przez państwa członkowskie UE nie obejmują wszystkich obszarów miejskich, dróg, linii kolejowych i lotnisk ani wszystkich źródeł hałasu.

Jak więc zmniejszyć głośność

UE podejmuje więcej działań na rzecz walki z hałasem. Jednym z głównych celów planu działania Komisji Europejskiej na rzecz eliminacji zanieczyszczeń jest zmniejszenie liczby osób długotrwale narażonych na hałas komunikacyjny o 30% do 2030 r. (w porównaniu z 2017 r.). 

Aby to osiągnąć, liczba wysoce rozdrażnionych osób w UE musiałaby spaść o 5,3 miliona. Jednak może to stanowić wyzwanie, biorąc pod uwagę, że ogólna liczba osób narażonych na szkodliwe poziomy hałasu utrzymywała się w ciągu ostatnich dziesięciu lat na stałym poziomie. W niedawno opublikowanym sprawozdaniu z wdrażania dyrektywy w sprawie hałasu w środowisku stwierdzono również, że osiągnięcie zerowego poziomu zanieczyszczenia hałasem będzie wymagało dalszych działań na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym.

Jednocześnie władze lokalne i krajowe podjęły już wiele działań w celu ograniczenia hałasu i zarządzania nim. Niektóre przykłady obejmują zastąpienie starszych utwardzonych dróg gładszym, cichym asfaltem, obniżenie limitów prędkości jazdy, przeprojektowanie jezdni i doposażenie pociągów w ciche hamulce.

Aby osiągnąć cel zerowego zanieczyszczenia, ważne jest ograniczenie hałasu u źródła. Obejmuje to zmniejszenie hałasu powodowanego przez pojazdy i opony lub szlifowanie szyn kolejowych; czy też poprawę procedur lądowania i startu samolotów.

Żaden pojedynczy środek nie wystarczy – potrzebne jest także lepsze planowanie urbanistyczne i transportowe oraz znacznie mniejszy ruch drogowy w miastach. Pomocne może być również zwiększanie świadomości i zachęcanie ludzi do korzystania z cichszych środków transportu, takich jak jazda na rowerze i chodzenie pieszo.

Wiele miast i regionów wprowadziło również tak zwane strefy ciszy, z których większość to parki i inne tereny zielone, gdzie ludzie mogą uciec od miejskiego zgiełku. W sprawozdaniu EEA na temat hałasu w 2020 r. stwierdza się, że należy zrobić więcej, aby stworzyć i chronić ciche obszary poza miastem oraz poprawić dostęp ludzi do cichych przestrzeni w mieście.

Rys. 1. Wybrane środki mające na celu zmniejszenie hałasu komunikacyjnego

Źródło: Na podstawie rys. 1 w briefingu EEA „Perspektywy do 2030 r. – Czy można zmniejszyć liczbę osób dotkniętych hałasem komunikacyjnym o 30%?”

W skrócie: zanieczyszczenie hałasem

• Zanieczyszczenie hałasem w naszym środowisku jest coraz większym problemem. Środki transportu, takie jak samochody, samoloty i pociągi, są największymi winowajcami.
• Ogólnie rzecz biorąc, około 20% populacji Europy jest narażone na długotrwały hałas, który szkodzi ich zdrowiu.
• W planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wyznaczono ambitny cel polegający na przeciwdziałaniu zanieczyszczeniu hałasem, ale jest mało prawdopodobne, aby cel ten został osiągnięty w wyznaczonym terminie. Konieczne są dalsze wysiłki. 

Co mogę zrobić?

• Zamień korzystanie z samochodu na aktywne środki transportu, takie jak poruszanie się pieszo lub rowerem. W czasie jazdy należy zwrócić uwagę na styl jazdy i rozważyć zmianę pojazdu na elektryczny.
• Poszukaj ternów zieleni i wód lub wyjedź na wieś, aby odpocząć od hałasu.
• Sprawdź poziom hałasu w swoim miejscu zamieszkania za pośrednictwem europejskiego systemu obserwacji i informacji o hałasie (NOISE) EEA.