Etrafınızdaki zararlı gürültüyü fark ediyor musunuz?

Gürültü kadar sinir bozucu pek az şey vardır. Uçaklar, araç kornaları veya çöp kamyonları herkesin stres seviyesini yükseltebilir. Özellikle geceleyin, çoğu insan sessizliği korumak ve iyi bir uyku çekmek ister. 

Ancak özellikle şehirde yaşıyorsanız gürültüye maruz kalmak günlük hayatınızın bir parçası olabilir. Birçok Avrupalı, sağlıklarını olumsuz etkileyen sürekli çevresel gürültüyle yaşamak zorunda kalmaktadır. 

Çevresel gürültünün sağlığa etkisi

Kara yolu trafiği gürültüsü özellikle Avrupa'da ciddi bir sorundur ve Avrupa'daki her beş kişiden birinin sağlığını ve refahını etkiler. Trafikten kaynaklanan uzun süreli gürültü ufak bir sıkıntıdan daha fazlasıdır. Diğerlerinin yanı sıra iskemik kalp hastalığı, obezite ve diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Gürültü kirliliğiyle ilgili olarak Avrupa düzeyinde gürültü seviyesini izleme gibi bazı girişimlerde bulunulmuş olsa da, bu alanda ilerleme genel olarak yavaş olmuştur.  

AÇA'nın son sıfır kirlilik izleme değerlendirmesine göre, AB'de en az 18 milyon kişi gürültü kaynaklı olarak yüksek derecede rahatsızlık yaşarken, 5 milyon kişi ulaşım kaynaklı gürültüye bağlı olarak yüksek derecede uyku bozukluğu çekmektedir. Ayrıca, uzun süreli gürültüye maruz kalmanın her yıl Avrupa'da 41.000 yeni kalp hastalığı vakası ve 11.000 erken ölüme neden olduğu tahmin edilmektedir.  

Ancak, bu sayıların muhtemelen  düşük tahminler olduğu düşünülmektedir. AB Üye Devletleri tarafından sağlanan bilgiler tüm şehir alanlarını, kara yollarını, demir yollarını ve hava alanlarını ve tüm gürültü kaynaklarını kapsamamaktadır.

Peki sesi nasıl kısacağız?

AB, gürültüyle mücadele için daha fazla adım atmaktadır. Avrupa Komisyonu'nun Sıfır Kirlilik Eylem Planı'nın ana hedeflerinden biri, ulaşım gürültüsünden kronik olarak rahatsız olan insan sayısını 2030 yılına kadar (2017'ye kıyasla) %30 oranında azaltmaktır.

Bunu başarmak için AB'de gürültüden yüksek derecede rahatsız olan insan sayısının 5,3 milyon azalması gerekmektedir. Ancak, zararlı gürültü seviyelerine maruz kalan toplam insan sayısının son on yılda sabit kaldığı göz önüne alındığında, bu muhtemelen zorlu olacaktır . Çevresel Gürültü Direktifi'nin kısa süre önce yayınlanan uygulama raporu da gürültü konusunda sıfır kirlilik hedefine ulaşmanın yerel, ulusal ve AB düzeyinde daha fazla eylem gerektireceğini belirtmektedir. 

Aynı zamanda, yerel ve ulusal yetkililer gürültüyü azaltmak ve yönetmek için halihazırda birçok şey yapmışlardır. Eski asfalt yolların daha pürüzsüz, düşük gürültülü asfaltla değiştirilmesi, hız sınırlarının düşürülmesi, kara yollarının yeniden tasarlanması ve trenlerin sessiz frenlerle donatılması bunlardan bazılarıdır. 

Sıfır kirlilik hedefine ulaşmak için gürültüyü kaynağında engellemek önemlidir. Bu, araçlardan ve lastiklerden ya da demir yollarındaki ray taşlamalarından kaynaklanan gürültünün azaltılmasını ya da uçakların iniş ve kalkış prosedürlerinin iyileştirilmesini içerir.

Ve tek bir önlem yeterli olmayacaktır. Daha iyi bir şehir ve ulaşım planlamasına ve şehirlerde çok daha az kara yolu trafiğine de ihtiyaç vardır. Farkındalığın artırılması ve insanların bisiklet ve yürüyüş gibi daha sessiz ulaşım türlerini kullanmaya teşvik edilmesi de bu konuda yardımcı olabilir.

Birçok şehir ve bölge, insanların şehir gürültüsünden kaçmak için gidebilecekleri, çoğu park ve diğer yeşil alanlardan oluşan sessiz alanlar da oluşturmuştur. AÇA'nın 2020 gürültü raporu, şehir dışında sessiz alanlar oluşturmak ve korumak ve insanların şehirdeki sessiz alanlara erişimini iyileştirmek için daha fazla şey yapılması gerektiğini söylüyor.

Şekil 1. Ulaşım gürültüsünü azaltmak için seçilmiş önlemler

Kaynak: AÇA'nın AÇA'nın "2030'a Bakış — Ulaşım gürültüsünden etkilenen insan sayısı %30 azaltılabilir mi?" başlıklı brifinginde yer alan Şekil 1'e dayanmaktadır.

Özetle: gürültü kirliliği

• Çevremizdeki gürültü kirliliği giderek büyüyen bir sorundur. Bunda en büyük suç, araba, uçak ve tren gibi ulaşım yollarıdır.
• Genel olarak, Avrupa nüfusunun yaklaşık %20'si sağlıklarına zarar veren uzun süreli gürültüye maruz kalmaktadır.
• Sıfır Kirlilik Eylem Planı gürültü kirliliğiyle mücadele için iddialı bir hedef belirlemiştir, ancak bu hedefe zamanında ulaşılması pek mümkün görünmemektedir. Daha fazla çabaya ihtiyaç vardır.

Ne yapabilirim?

• Araba kullanmak yerine yürümek veya bisiklete binmek gibi aktif ulaşım yöntemlerini tercih edin. Araç kullanırken sürüş tarzınıza dikkat edin ve elektrikli bir araca geçmeyi düşünün.
• Gürültüden uzaklaşmak için yeşil ve mavi alanları araştırın veya kırsal bölgelere gidin.
• AÇA'nın Avrupa için Gürültü Gözlem ve Bilgi Servisi (NOISE) aracılığıyla yaşadığınız yerdeki gürültü seviyelerini kontrol edin.