Dzieci sa najbardziej narazone na skutki zanieczyszczenia powietrza ktorego poziom w całej Europie nadal nie jest bezpieczny

W ciągu ostatnich dekad poziom kluczowych emisji zanieczyszczeń powietrza obnizyl sie, jednak stężenia zanieczyszczenia powietrza w Europie nadal pozostają na ponadnormatywnym poziomie. Na negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza szczególnie narażone są dzieci i młodzież, ponieważ ich masa ciała, narządy wewnetrzne i układ odpornościowy są nadal w fazie rozwoju. Zgodnie z briefingiem EEA „Zanieczyszczenie powietrza a zdrowie dzieci” zanieczyszczenie powietrza szkodzi zdrowiu w dzieciństwie i zwiększa ryzyko chorób w ich późniejszym wieku.

Szacuje się, że zanieczyszczenie powietrza przyczynia sie rocznie do ponad 1200 przedwczesnych zgonów wśród osób poniżej 18 roku życia w 32 państwach członkowskich EEA. Chociaż liczba przedwczesnych zgonów w tej grupie wiekowej jest niska w stosunku do całkowitej liczby zgonow szacowanej każdego roku przez EEA dla populacji europejskiej , to śmierć dzieci i mlodziezy stanowi utratę przyszłego potencjału.Zanieczyszczenie powietrza wiaze sie rowniez z obciążeniem tej grupy wiekowej chorobami przewlekłymi, zarówno w dzieciństwie, jak i w ich późniejszymwieku.

Zanieczyszczenie powietrza wpływa negatywnie na funkcjonowanie i rozwój płuc dzieci, zwłaszcza w przypadku zanieczyszczen takich jak ozon i dwutlenk azotu (NO₂) w krótkim okresie oddzialywania oraz pyłu drobnego (PM_2.5) w dłuższym okresie oddzialywania. Narażenie matki na zanieczyszczenie powietrza podczas ciąży wiąże się z niską masą urodzeniową i ryzykiem przedwczesnego porodu jej dziecka. Zanieczyszczenie powietrza zwiększa ryzyko wystąpienia u noworodka różnych problemów zdrowotnych, w tym astmy, upośledzenia czynności płuc, infekcji dróg oddechowych i alergii. Może również nasilić przewlekłe choroby, takie jak astma, która dotyka 9% dzieci i młodzieży w Europie, a także zwiększyć ryzyko wystąpienia niektórych chorób przewlekłych w późniejszym wieku.

Wazna jest poprawa jakości powietrza w określonych środowiskach, takich jak szkoły i przedszkola dopóki zanieczyszczenie powietrza w Europie nie zostanie zredukowane do bezpiecznego poziomu, w szczegolnosci podczas aktywności, takich jak dojazdy do szkoły i podczas uprawiania sportu, to może pomóc zmniejszyć narażenie dzieci.

Aktualizacja monitoringu EEA 2022: poziom zanieczyszczenia powietrza utrzymuje się na wysokim poziomie

W 2021 r. ponad 90% ludności miejskiej w UE było narażone na szkodliwe poziomy dwutlenku azotu, ozonu i pyłu drobnego (PM_2.5).

PM_2.5 jest jednym z najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń powietrza dla zdrowia ludzkiego, a narażenie na PM_2.5 stanowi główną przyczynę udaru mózgu, raka i chorób układu oddechowego. W 2021 r. 97% ludności miejskiej było narażone na PM_2,5 o stężeniu powyżej wytycznej zalecanej rocznie przez WHO z 2021 r., wynoszącej 5 µg (mikrogramów)/m³.

Według wstępnych danych z 2022 r. Europa Środkowo-Wschodnia i Włochy zgłosiły najwyższe stężenia PM_2,5 ze względu przede wszystkim na spalanie paliw stałych, takich jak węgiel do ogrzewania domowego oraz ich wykorzystanie w przemyśle.

W briefingu EEA pt. „Stan jakości powietrza w Europie 2023” przedstawiono stężenia zanieczyszczeń powietrza w 2021 i 2022 r. w odniesieniu do zanieczyszczeń podlegających uregulowaniom prawnym, zarówno w odniesieniu do unijnych norm jakości powietrza, jak i poziomów zawartych w wytycznych WHO z 2021 r.

Jak czyste jest twoje miasto? Portugalskie i szwedzkie miasta mają najczystsze powietrze

Faro w Portugalii oraz szwedzkie miasta Umeå i Uppsala zostały sklasyfikowane jako najczystsze europejskie miasta, notując najniższy średni poziom pyłu drobnego, czyli PM_2.5, w ciągu ostatnich dwóch lat kalendarzowych, według zaktualizowanej przeglądarki jakości powietrza w miastach EEA. Miasta są klasyfikowane od najczystszego do najbardziej zanieczyszczonego, biorąc pod uwagę długoterminowe średnie poziomy pyłu drobnego.

Tło

W ramach planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń Europejskiego Zielonego Ładu Komisja Europejska wyznaczyła cel, jakim jest zmniejszenie do 2030 r. liczby przedwczesnych zgonów spowodowanych przez PM_2.5 (kluczowe zanieczyszczenie powietrza) o co najmniej 55% w porównaniu z poziomem z 2005 r. W tym celu Komisja Europejska opublikowała w 2022 r. wniosek, aby dokonać przeglądu dyrektyw dotyczących jakości powietrza, którego celem jest między innymi ściślejsze dostosowanie norm jakości powietrza do zaleceń WHO.

Przeprowadzone przez EEA oceny jakości powietrza zwracają uwagę na te zanieczyszczenia, które uznano za najbardziej szkodliwe dla zdrowia ludzkiego lub które najczęściej przekraczają unijne normy jakości powietrza i poziomy zalecane w wytycznych WHO. Stężenia uzyskuje się z pomiarów w ponad 4500 stacji monitorujących w całej Europie, które zostały oficjalnie zgłoszone do EEA przez jej członków i inne kraje współpracujące.