Elektrische auto's: onderweg naar een duurzaam mobiliteitssysteem

Welke soorten elektrische voertuigen rijden er momenteel zoal rond in Europa?

Er zijn op dit moment meerdere types. Als we het over personenauto's hebben, kunnen we een onderscheid maken tussen 100% elektrische auto's, die dus alleen een elektromotor hebben, en verschillende soorten plug-in hybrides die zijn uitgerust met zowel een elektromotor als een verbrandingsmotor.

Ook andere soorten voertuigen kunnen op elektriciteit rijden. Op de weg zien we steeds meer elektrische fietsen, bestelwagens en bussen. In andere sectoren vinden we ook elektrische locomotieven, veerboten en andere schepen en kleine boten.

Hoe gebruikelijk zijn elektrische voertuigen in Europa?

We zien dat er elk jaar meer elektrische personenauto's worden verkocht, zowel 100% elektrisch als plug-in hybrides. Vorig jaar werden er in de EU zo'n 150.000 nieuwe elektrische auto's verkocht. Hoewel de verkoop procentsgewijs snel stijgt, vormen elektrische auto's nog steeds maar een klein deel van de totale verkoop. In 2015 was dat net 1,2%. En we schatten dat slechts 0,15% van de voertuigen op de weg elektrisch is. Dat betekent dat maar een op de ongeveer 700 personenauto's elektrisch is. Noorwegen is op vlak van elektrisch rijden een echte koploper. Het is het land waar de meeste elektrische auto's worden verkocht. In 2015 werden er rond de 34 000 nieuwe elektrische auto's verkocht. Dat is een op de vijf nieuwe auto's.

Hoe ziet het Europees beleid eruit voor elektrische auto's?

De EU wil haar transportsysteem koolstofarmer maken en alternatieven voor conventionele verbrandingsmotoren en brandstoffen ondersteunen. Elektrische auto's zijn daar maar één onderdeel van. Sommige beleidsmaatregelen stimuleren de ontwikkeling van hernieuwbare brandstoffen en elektriciteit. Andere richten zich dan weer op de infrastructuur die nodig is voor elektrische auto's, waaronder oplaadpunten in heel Europa. In specifieke wetgeving worden doelstellingen opgenomen voor de maximale hoeveelheid kooldioxide (CO₂) die een nieuwe auto per kilometer mag uitstoten. Dat heeft er mede voor gezorgd dat de productie van auto's met een lage uitstoot werd gestimuleerd, dus ook van elektrische auto's.

Waarom is het zo belangrijk om elektrisch te gaan rijden?

Het gebruik van fossiele brandstoffen in het vervoer is schadelijk voor de lokale luchtkwaliteit en ons klimaat. Dat komt door de uitstoot van CO₂ in de uitlaatgassen en van vervuilende stoffen, waaronder stikstofoxiden en roet. Bovendien is het wegverkeer  veruit de belangrijkste bron van geluidhinder in Europa. Als er dus meer elektrische auto's zouden rijden, kan dat aanzienlijk bijdragen tot een vermindering van de totale uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuiling, vooral als de gebruikte elektriciteit duurzaam wordt opgewekt. Maar ook als elektriciteit met fossiele brandstoffen wordt opgewekt, kan de stedelijke omgeving nog steeds profiteren van een omschakeling naar elektrische voertuigen door minder lokale luchtvervuiling en geluidhinder.

Waarom wordt er in sommige landen meer elektrisch gereden dan in andere?

Bijna alle landen doen wel iets om het gebruik van elektrische auto's te stimuleren, maar in relatief weinig landen heeft dat ook echt tot een grote stijging van de verkoop geleid. Zo werd in 2015 bijvoorbeeld negentig procent van de nieuwe elektrische auto's verkocht in niet meer dan zes EU-lidstaten, te weten Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Zweden, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Zoals gezegd is Noorwegen koploper op dit gebied en een goed voorbeeld van een land dat met een compleet pakket maatregelen werkt. Een van de meest doeltreffende maatregelen lijkt het subsidiëren van de aankoop te zijn. Elektrische auto's kosten op die manier evenveel als conventionele auto's. Andere voorbeelden van stimuleringsmaatregelen zijn het verlagen van de wegenbelasting, gratis opladen, vrij parkeren of het openstellen van busbanen voor elektrische auto's.

Wat moet er nog gebeuren?

Op een aantal vlakken moet de technologie nog verder worden verbeterd om meer consumenten te overtuigen elektrisch te gaan rijden. Zo moet de actieradius nog worden vergroot en moet het opladen sneller gaan. Op dit moment duurt het bij de snelste laadstations 20 tot 30 minuten om een auto op te laden voor een rit van 100 kilometer. We moeten ook naar een betere infrastructuur, waarin openbare oplaadpunten net zo gewoon zijn als conventionele benzinestations. Daarnaast is er meer opwekkingscapaciteit voor duurzame energie nodig om de voordelen van elektrische mobiliteit optimaal te benutten. Elektrische auto's zijn ook duurder dan conventionele auto's.

Bovendien moet je bedenken dat veel problemen op vervoersgebied gewoon blijven bestaan als men zich beperkt tot het simpelweg vervangen van conventionele auto's door elektrische. In dat geval zullen de uitstoot van broeikasgassen, luchtvervuiling en geluidhinder weliswaar verminderen, maar is er nog steeds geen oplossing voor andere problemen, zoals congestie of de behoefte aan wegen en parkeerruimte. Willen we het vervoer echt verduurzamen, dan moeten we als samenleving ons hele mobiliteitssysteem omgooien en zoeken naar innovatieve manieren om minder afhankelijk te zijn van voertuigen. Mogelijks komen we dan ook uit bij gedeeld autogebruik, de ontwikkeling van een betere infrastructuur voor het openbaar vervoer en meer vervoer met geen of weinig uitstoot.

Wat doet het EMA op het gebied van elektrische auto's?

Dit najaar komen we met twee publicaties over elektrische voertuigen: een inventarisatie van de huidige kennis over elektrische voertuigen in Europa en een rapport over een aantal mogelijke kortetermijneffecten voor het energiesysteem en het milieu van een hypothetisch grootschalige groei van elektrische voertuigen in de periode tot 2050.

Magdalena Jóźwicka