L-adattament għat-tibdil fil-klima huwa essenzjali għall-futur tal-biedja fl-Ewropa

Ir-rapport reċenti tal-EEA juri stampa pjuttost ċara għall-bdiewa tal-Ewropa. Tista’ tispjega aktar?

Ir-rapport ‘L-impatti tat-tibdil fil-klima u l-adattament fis-settur agrikolu fl-Ewropa’ iħares lejn kif it-tibdil fil-klima affettwa s-settur agrikolu u jipprovdi perspettiva għas-snin li ġejjin. Huwa ċar li t-tibdil fil-klima huwa previst li jaffettwa b’mod negattiv l-agrikoltura f’ħafna partijiet tal-Ewropa, speċjalment fin-Nofsinhar. Ir-rapport jindirizza parti mis-settur agrikolu, b’mod partikolari r-rendiment tal-għelejjel u tal-bhejjem, u l-prodotti bażiċi tal-bhejjem, u jiffoka fuq il-ħtiġijiet tal-produzzjoni tal-ikel u tal-għalf. Ir-rapport jagħti wkoll ħarsa ġenerali lejn is-soluzzjonijiet potenzjali offruti mill-politiki f’livelli differenti ta’ governanza għall-adattament għat-tibdil fil-klima, jiġifieri permezz ta’ programmi u l-preżentazzjoni ta’ diversi miżuri ta’ adattament fil-livell tal-azjendi agrikoli.

Kif se jkun l-impatt tat-tibdil fil-klima fuq l-agrikoltura? Liema partijiet tal-Ewropa se jkunu l-aktar milquta?

It-tibdil fil-klima diġà affettwa s-settur agrikolu fl-Ewropa b’mod negattiv u dan se jkompli fil-ġejjieni. Il-bidliet fit-temperatura u fil-preċipitazzjoni kif ukoll l-estremitajiet tat-temp u tal-klima diġà qed jinfluwenzaw ir-rendimenti tal-għelejjel u l-produttività tal-bhejjem fl-Ewropa. Dan jista’ jwassal għall-abbandun ta’ artijiet agrikoli żvantaġġati f’termini ta’ klima f’partijiet tan-Nofsinhar tal-Ewropa.

Il-kundizzjonijiet tat-temp u tal-klima jaffettwaw ukoll id-disponibbiltà tal-ilma meħtieġ għall-irrigazzjoni, il-prattiki tat-tisqija tal-bhejjem, l-ipproċessar tal-prodotti agrikoli, u l-kundizzjonijiet tat-trasport u tal-ħżin. It-tibdil fil-klima tal-ġejjieni jista’ jkollu xi effetti pożittivi fuq is-settur fi żmien qasir minħabba staġuni itwal u kundizzjonijiet ta’ għelejjel li jkunu aktar adattati f’partijiet tal-Ewropa tat-Tramuntana. Madankollu, l-iskarsezza tal-ilma, il-mewġ tas-sħana, il-preċipitazzjoni qawwija li tikkontribwixxi għall-erożjoni tal-ħamrija u estremitajiet oħra tat-temp u tal-klima huma mistennija li jirriżultaw f’rendimenti agrikoli aktar baxxi.

Barra minn hekk, kaskata ta’ impatti minn tibdil fil-klima barra mill-Ewropa tista’ taffettwa l-prezz, il-kwantità u l-kwalità tal-prodotti, u konsegwentement ix-xejriet kummerċjali, li mbagħad jistgħu jaffettwaw l-introjtu agrikolu fl-Ewropa.

Is-settur agrikolu huwa aktar vulnerabbli għat-tibdil fil-klima minn setturi oħra?

Is-setturi ekonomiċi kollha ġew u se jkomplu jiġu affettwati mit-tibdil fil-klima. Il-produzzjoni agrikola tiddependi ħafna mill-kundizzjonijiet tat-temp u tal-klima u dan jagħmilha wieħed mis-setturi l-aktar vulnerabbli. Il-bidliet fit-temperatura u fil-preċipitazzjoni kif ukoll l-estremitajiet tat-temp u tal-klima, jinfluwenzaw ir-rendimenti tal-għelejjel u l-produttività tal-bhejjem u konsegwentament l-introjtu agrikolu u jikkawżaw telf ekonomiku sinifikanti f’ħafna reġjuni Ewropej.

X’jirrakkomanda r-rapport, speċjalment għall-bdiewa li jridu jiżguraw li l-irziezet tagħhom jibqgħu vijabbli u sostenibbli?

Diġà hemm ħafna opportunitajiet għall-implimentazzjoni ta’ varjetà wiesgħa ta’ miżuri eżistenti fil-livell tal-azjendi agrikoli li għandhom l-għan li jtejbu l-ġestjoni tal-ħamrija u tal-ilma, li jistgħu jipprovdu benefiċċji għall-adattament, il-mitigazzjoni, l-ambjent u l-ekonomija. Madankollu, l-adattament fil-livell tal-azjendi agrikoli, f’ħafna każijiet, għadu ma seħħx minħabba ħafna raġunijiet, bħan-nuqqas ta’ riżorsi għal investimenti, inizjattivi ta’ politika biex jadattaw, il-kapaċità istituzzjonali u l-aċċess għall-għarfien dwar l-adattament.

X’għamlet s’issa l-Unjoni Ewropea biex tgħin lis-settur u lill-bdiewa jadattaw?

Is-settur agrikolu tal-UE huwa rregolat mill-politiki tal-UE, b’mod partikolari l-Politika Agrikola Komuni (PAK). L-istrateġija ta’ adattament tal-UE, adottata fl-2013 u evalwata fl-2018, hija motivatur ewlieni tal-adattament fil-livell tal-UE. Kemm l-istrateġija kif ukoll il-PAK ippermettew azzjonijiet ta’ adattament fis-settur agrikolu. Il-politika agrikola komuni l-ġdida proposta għall-2021–2027 għandha l-adattament bħala objettiv ċar, li jista’ jwassal biex l-Istati Membri tal-UE jkollhom iżidu l-finanzjament tagħhom ta’ miżuri ta’ adattament fis-settur.

Barra minn hekk, l-Istati Membri tal-UE ddefinixxew is-settur agrikolu bħala prijorità fl-istrateġiji nazzjonali ta’ adattament tagħhom jew fil-pjanijiet ta’ adattament nazzjonali tagħhom. Miżuri ta’ adattament tipiċi fil-livelli nazzjonali jew reġjonali jinkludu s-sensibilizzazzjoni, miżuri prattiċi biex jitnaqqsu l-impatti u r-riskji ta’ avvenimenti ta’ temp estrem, jew strateġiji għall-kondiviżjoni tar-riskju, u l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ infrastruttura għall-irrigazzjoni u l-protezzjoni mill-għargħar.

X’inhi tagħmel l-EEA dwar l-adattament għat-tibdil fil-klima?

L-EEA tappoġġja l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-adattament tat-tibdil fil-klima fl-Ewropa, l-evalwazzjoni tal-politiki tal-UE u l-iżvilupp ta’ strateġiji fit-tul biex isir adattament għat-tibdil fil-klima u jitnaqqas ir-riskju ta’ diżastri billi tipprovdi informazzjoni rilevanti. Ippubblikajna għadd ta’ rapporti dwar l-adattament, inkluża l-valutazzjoni dwar l-impatti u l-vulnerabbiltajiet tat-tibdil fil-klima fl-Ewropa, valutazzjonijiet settorjali dwar l-adattament (enerġija, trasport, u agrikoltura).

L-Aġenzija tħejji wkoll valutazzjonijiet dwar strateġiji u pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali, reġjonali u urbani dwar it-tibdil fil-klima. Barra minn hekk, l-EEA iżżomm u timmaniġġja wkoll il-Pjattaforma Ewropea dwar l-Adattament għall-Klima (Climate-ADAPT) mal-Kummissjoni Ewropea.

Blaz Kurnik

Espert tal-EEA dwar l-impatti u l-adattament tat-tibdil fil-klima

L-intervista ppubblikata fil-ħarġa ta' Settembru 2019 tan-Newsletter tal-EEA 03/2019