ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
.

Κοπεγχάγη/Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2002
.

Η ανάληψη δράσης που στοχεύει στη μείωση της πίεσης στο περιβάλλον της Ευρώπης δεν σημείωσε ομοιογενή πρόοδο 

.

Η τελευταία ετήσια αξιολόγηση που διενήργησε ο ΕΟΠ κατέδειξε ότι οι προσπάθειες για την μείωση των πιέσεων που ασκούνται στο ευρωπαϊκό περιβάλλον δεν στέφθηκαν πάντα από επιτυχία, ενώ αυξάνεται συνεχώς η πίεση σε ορισμένους φυσικούς πόρους, ιδιαίτερα στα ιχθυοαποθέματα και το έδαφος.

.

Σήμερα παρουσιάζεται η έκθεση «Μηνύματα από το περιβάλλον 2002»σε μία σειρά εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα στις Βρυξέλλες.Σύμφωνα με τα πορίσματα της έκθεσης, οι συνολικές τάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την παραγωγή αποβλήτων και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που μεταβάλλουν το κλίμα είναι θετικές.Επίσης έχει καταδειχτεί η μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και των υδάτων.

.

Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου παρουσιάζουν πτώση κατά 3,5% από το 1990, παρότι σημειώθηκε ελαφρά αύξηση το έτος 2000. Οι εκπομπές πολλών αέριων ρύπων μειώθηκαν ουσιαστικά, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι η συνολική παραγωγή αποβλήτων αυξάνεται με βραδύτερους ρυθμούς από την οικονομική ανάπτυξη.Επίσης, η λειτουργία πολλών νέων σταθμών επεξεργασίας λυμάτων συνέβαλε στην μείωση της εκβολής λυμάτων στα ποτάμια και σε άλλες υδάτινες μάζες.

.

Ωστόσο, στην έκθεση τονίζεται ότι η συνολική μείωση σε πολλές περιπτώσεις οφείλεται στις μεγάλες μειώσεις που σημειώθηκαν σε ορισμένες χώρες ή οικονομικούς κλάδους.Η πρόοδος δεν είναι ομοιογενής, διότι σε πολλές χώρες και σε ορισμένους τομείς δεν σημειώθηκαν θετικές τάσεις.

.

Εξάλλου απαιτείται χρόνος, προτού να συμβάλλουν οι μειώσεις αυτές στην βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος.Η βραδύτητα των εξελίξεων σε συνδυασμό με τις υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων στο περιβάλλον, εξαιτίας παλαιών εκπομπών και αλλογενών πηγών, σημαίνουν ότι οι προαναφερθείσες πιέσεις εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία.

.

Συνεπώς, μεγάλες περιοχές φυσικών οικότοπων και γεωργικών εκτάσεων εκτίθενται ακόμη στην οξίνιση.Ο ευτροφισμός στα παράκτια ύδατα δεν φαίνεται να υποχωρεί, ενώ σημαντικό ποσοστό του αστικού πληθυσμού της Ευρώπης εξακολουθεί να εκτίθεται σε υψηλές συγκεντρώσεις επιβλαβούς τροποσφαιρικού όζοντος και μικροσωματιδίων.

.

Η πίεση που ασκείται σε ορισμένους φυσικούς πόρους εξακολουθεί να αυξάνεται, κυρίως στον τομέα της αλιείας.Μολονότι μειώθηκε συνολικά ο αλιευτικός στόλος ως προς τη χωρητικότητα, η συνεχιζόμενη υπεραλίευση ενέχει μεγάλο κίνδυνο κατάρρευσης όσον αφορά τα σημαντικά, από εμπορική άποψη, ευρωπαϊκά ιχθυοαποθέματα.

.

Οι εδαφικοί πόροι υφίστανται επίσης σημαντικές συνεχιζόμενες πιέσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται η ανεξέλεγκτη εξάπλωση των αστικών περιοχών και η επέκταση των μεταφορικών υποδομών.

.

Τα τελευταία 20 έτη η πυκνοδομημένη περιοχή τωνμεγαλυτέρωνχωρών της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης αυξήθηκε κατά 20% περίπου, δηλ. με ταχύτερους ρυθμούς από τον πληθυσμό της ΕΕ (6%). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ή διατάραξη φυσικών καταφυγίων και την αξιοσημείωτη κατάτμηση των οικοτόπων στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης.

.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ, Domingo Jiménez-Beltrán, δήλωσε: 

.

«Μένει ακόμη πολύς δρόμος να γίνει, προκειμένου να δοθεί κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεωνη δέουσα σημασία στην περιβαλλοντική πτυχή, όπως δίδεται και στους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

.

Είναι συνεπώς απαραίτητη η παροχή περιβαλλοντικών πληροφοριών, όπως η συγκεκριμένη ετήσια έκθεση αξιολόγησηςτης κατάστασης του περιβάλλοντος, με σκοπό την επανεξέταση, τον επαναπροσανατολισμό και τη βελτίωση των πολιτικών και λοιπών πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται με τελικό στόχο μία πιο βιώσιμη Ευρώπη.»

.

Και συνέχισε αναφέροντας τα εξής:

.

«Οι ετήσιες περιβαλλοντικές ανασκοπήσεις γενικότερα δεν αποκαλύπτουν δραματικές αλλαγές όσον αφορά την κατάσταση του περιβάλλοντος:η αξία τους έγκειται στον προσδιορισμό των κύριων τάσεων και των προσδοκιών για αλλαγή, καθώς και στην έγκαιρη προειδοποίηση σχετικά με τις πιθανές εστίες ανησυχίας.

.

Η έκθεση για το έτος αυτό φανερώνει μία μικτή εικόνα για τα θέματα, τα οποία διαπραγματεύεται.Δεν καταδεικνύει αξιοσημείωτες αλλαγές όσον αφορά την κατάσταση του περιβάλλοντος, δύο χρόνια μετά τη δημοσίευση της πρώτης έκθεσης με τίτλο «Περιβαλλοντικά σήματα».

.

Ωστόσο, δημιουργούνται, σε ορισμένο βαθμό, οι συνθήκες για την επίτευξη πολιτικών αλλαγών στο μέλλον στην ΕΕ, χάρη στην έγκριση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη και του έκτου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον, και στην συνεχή ανάληψη δράσης με στόχο να συμπεριληφθεί η περιβαλλοντική πτυχή στις τομεακές πολιτικές, παρότι τα αποτελέσματα υπήρξαν ορισμένες φορές απογοητευτικά.»

.

Ο κ. Jiménez-Beltrán aναφέρει τρία κύρια πορίσματα της έκθεσης «Περιβαλλοντικά σήματα 2002»:

• Δεν έχει γίνει πλήρης εκμετάλλευση της διαδικασίας «αποϋλοποίησης» - βελτίωση της ποιότητας ζωής με παράλληλη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και υλικών- η οποία προβλεπόταν με την μετάβαση σε μία οικονομία παροχής υπηρεσιών.

• Ορισμένες περιβαλλοντικές πιέσεις εξακολουθούν να συνδέονται στενά με την οικονομική ανάπτυξη. Παραδείγματος χάρη οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που οφείλονται στις μεταφορές και τον τουρισμό, η υποβάθμιση του εδάφους, η κατανάλωση πόρων και ενέργειας από τα νοικοκυριά και η μείωση των αποθεμάτων με την αλίευση. Άλλες πιέσεις, όπως η εξόρυξη ορυκτών και τα βιομηχανικά απόβλητα, αυξάνονται με αργότερο ρυθμό από ό,τι η οικονομία, αλλά συνεχίζουν να αυξάνονται σε απόλυτες τιμές.

• Κατά μέσον όρο, η ΕΕ χρησιμοποιεί ενέργεια περισσότερο αποδοτικά, αλλά δεν έχει ακόμη φθάσει στο σημείο να περιορίζει την κατανάλωση ενέργειας σε απόλυτες τιμές. Επίσης, ενώ ορισμένες χώρες έχουν καταδείξει ότι μπορούν να επιτύχουν στόχους, όπως η αύξηση στη κατανάλωση ανανεώσιμης ενέργειας επί του συνόλου ενέργειας, άλλες βλέπουν να μειώνεται η αποδοτικότητα σε ενέργεια. Η επιτυχής επέκταση της κατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας υπονομεύεται από τη συνολική αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας, ιδιαίτερα του ηλεκτρισμού.

• Η συμβολή των νοικοκυριών στις περιβαλλοντικές πιέσεις συχνά παραβλέπεται. Καθώς το επίπεδο κατανάλωσης αυξάνεται παράλληλα με το διαθέσιμο εισόδημα, γίνεται ολοένα και πιο σημαντική η ανάγκη παροχής βοήθειας στους καταναλωτές για να κάνουν σωστές επιλογές με πλήρη ενημέρωση. Η οικοσήμανση και η διάδοση σχετικών πληροφοριών, παραδείγματος χάρη με εκστρατείες που ενθαρρύνουν την εξοικονόμηση ενέργειας, ολοένα αυξάνονται, αλλά η χρήση τους παραμένει οριακή.

.

Το πλήρες κείμενο σχετικά με την έκθεση "Περιβαλλοντικά σήματα 2002" καθώς και σύνοψη διατίθενται στην ιστοθέση του ΕΟΠ στη διεύθυνση 
http://reports.eea.europa.eu/environmental_assessment_report_2002_9/.  

.

Σημείωμα για τους εκδότες

• Οξίνιση είναι η εναπόθεση ουσιών οξίνισης, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα περιβαλλοντικά μέσα, όπως είναι τα συστήματα γλυκέων υδάτων, τα δάση, το έδαφος και τα οικοσυστήματα. Οι ουσίες οξίνισης προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από ανθρωπογενείς εκπομπές τριών ειδών αέριων ρύπων: διοξίδιο του θείου, οξίδια του αζώτου και αμμωνία.

• Ευτροφισμός είναι o υπερβολικός εμπλουτισμός υδάτων με θρεπτικές ουσίες, ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα μία σειρά βλαβερών βιολογικών επιπτώσεων. Το οξυγόνο στο νερό εξαντλείται, καθιστώντας αδύνατη τη ζωή των ζώων ή φυτών.

• Η ΕΕ έθεσε ενδεικτικούς στόχους για την αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές σε 12% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, και σε 22,1% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η επίτευξη των δύο στόχων πρέπει να πραγματοποιηθεί μέχρι το 2010.

.

Παρουσίαση του ΕΟΠ 

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος είναι η κύρια πηγή πληροφοριών της ΕΕ και των κρατών μελών της για τη χάραξη περιβαλλοντικής πολιτικής.Ο Οργανισμός έχει ως αποστολή την υποστήριξη βιώσιμης ανάπτυξης και την παροχή συνδρομής, για την επίτευξη σημαντικής και μετρήσιμης βελτίωσης στο περιβάλλον της Ευρώπης, μέσω της παροχής έγκαιρων, στοχοθετημένων, συναφών και αξιόπιστων πληροφοριών στους φορείς χάραξης πολιτικής και στο κοινό.Ο Οργανισμός συστάθηκε το 1990 από την ΕΕ και άρχισε να λειτουργεί το 1994, με έδρα την Κοπεγχάγη.Είναι ο κεντρικός κόμβος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πληροφοριών και Παρατηρήσεων (ΕΙΟΝΕΤ), ενός δικτύου που συνδέει 600 περίπου περιβαλλοντικούς φορείς σε ολόκληρη την Ευρώπη, συλλέγοντας και διαδίδοντας πληροφορίες και στοιχεία για το περιβάλλον.   

Ο Οργανισμός, ο οποίος είναι ανοικτός σε όλες τις χώρες που συμμερίζονται τους στόχους του, διαθέτει 29χώρες μέλη.Μέλη του είναι τα 15 κράτη μέλη της ΕΕ, η Ισλανδία, η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν, που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), καθώς επίσης 11 από τις 13 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και της περιοχής της Μεσογείου, οι οποίες επιδιώκουν να προσχωρήσουν στην ΕΕ (Βουλγαρία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ρουμανία, Σλοβενία και Σλοβακική Δημοκρατία).Ο ΕΟΠ αποτελεί τον πρώτο οργανισμό της ΕΕ ο οποίος θα δεχθεί ως μέλη στους κόλπους του τις υπό ένταξη χώρες.Προβλέπεται ότι οι δύο χώρες που απομένουν θα επικυρώσουν τις συμφωνίες προσχώρησης εντός των προσεχών μηνών και κατά συνέπεια ο Οργανισμός θα αυξήσει τον αριθμό των μελών του σε 31 χώρες.Επίσης συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ελβετίας.

.