Tniġġis żero: Il-miri għall-2030 jistgħu jintlaħqu iżda jeħtieġu azzjoni aktar b’saħħitha

Progress lejn il-miri tal-2030 iżda l-livelli tat-tniġġis għadhom għoljin wisq

Il-progress lejn is-sitt miri ta’ “tniġġis żero” huwa mħallat. It-tniġġis qed jonqos mill-pestiċidi, l-antimikrobiċi u l-iskart fil-baħar. Ma sarx ħafna progress għat-tniġġis mill-istorbju, min-nutrijenti u mill-iskart. Min-naħa l-oħra, ir-rati ġeneralment għoljin ta’ konformità mal-istandards tal-UE dwar it-tniġġis tal-ilma tax-xorb u tal-għawm (> 99 % u > 93 % rispettivament) huma inkoraġġanti. Għall-2030, nistgħu niksbu l-biċċa l-kbira tal-miri jekk isiru sforzi addizzjonali.

Madankollu, il-livelli attwali tat-tniġġis għadhom għoljin wisq: aktar minn 10 % tal-imwiet prematuri fl-UE kull sena għadhom relatati mat-tniġġis ambjentali. Dan huwa prinċipalment minħabba t-tniġġis tal-arja, iżda wkoll minħabba t-tniġġis akustiku u l-esponiment għas-sustanzi kimiċi, li x’aktarx jiġi sottovalutat. It-tniġġis jagħmel ħsara b’mod simili lill-bijodiversità. Hemm differenzi sinifikanti bejn l-Istati Membri, b’livelli ta’ mwiet prematuri madwar 5-6% fit-Tramuntana u 12-14% fin-Nofsinhar u fil-Lvant tal-Ewropa.

Sa issa, il-Kummissjoni wettqet jew avvanzat fuq it-33 azzjoni kollha mħabbra fil-Pjan ta’ Azzjoni ta’ Tniġġis Żero tal-2021. Sabiex ikollhom impatt, ir-rapport tal-Kummissjoni jappella għal ftehim u adozzjoni rapidi tal-proposti leġiżlattivi, u l-implimentazzjoni mtejba ta’ dawk eżistenti fil-livell lokali, nazzjonali u transfruntier. B’mod partikolari, hija ssib li jekk l-UE timplimenta l-miżuri rilevanti kollha proposti mill-Kummissjoni, l-għadd ta’ mwiet prematuri minħabba t-tniġġis tal-arja jonqos sa 66% fl-2030 meta mqabbel mal-2005, bil-benefiċċji ta’ miżuri għal arja nadifa jisbqu l-kostijiet u jwasslu għal żidiet ġenerali fil-PDG. Ir-rapport jindika wkoll l-importanza tal-promozzjoni ta’ inizjattivi globali u l-appoġġ lill-pajjiżi terzi fl-isforzi tagħhom lejn it-tnaqqis tat-tniġġis.

Il-Viċi President Eżekuttiv għall-Patt Ekoloġiku Ewropew Frans Timmermans qal:

“Għal darb’ oħra l-evidenza ppreżentata llum turina li l-benefiċċji ta’ azzjoni għal arja, ilma u ħamrija nodfa huma ferm akbar mill-investiment. Dan huwa wkoll dak li jridu ċ-ċittadini, peress li aktar minn 80% huma mħassba dwar il-problemi tas-saħħa u ambjentali kkawżati mit-tniġġis”.

Il-Kummissarju għall-Ambjent, l-Oċeani u s-Sajd Virginijus Sinkevičius, sostna li:

“Illum qed nippreżentaw evidenza konvinċenti dwar ir-riżultati ta’ azzjoni ambizzjuża biex jitnaqqas it-tniġġis. Ir-rapporti juru li l-ambizzjoni tal-UE ta’ tniġġis żero hija realistika u possibbli, iżda biss jekk inħaffu l-adozzjoni ta’ proposti leġiżlattivi marbuta mat-tniġġis, u nżidu l-implimentazzjoni tal-liġijiet eżistenti tal-UE dwar it-tniġġis. Nittama wkoll li r-rapporti tal-lum jgħinu biex jikkonvinċu lis-sħab globali tagħna biex jaqblu dwar miri ugwalment ambizzjużi fil-kuntest tan-negozjati li ġejjin tal-COP15 dwar il-bijodiversità”.

Id-Direttur Eżekuttiv tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent Hans Bruyninckx żied jgħid li:

L-ewwel rapport ta’ monitoraġġ tal-EEA dwar it-tniġġis żero juri li l-Ewropa qed tagħmel progress fit-tnaqqis u l-prevenzjoni tat-tniġġis f’oqsma ewlenin, bħall-arja, l-ilma għall-għawm u l-ilma tax-xorb, u qed tuża pestiċidi inqas perikolużi. Iżda, biex inwettqu l-viżjoni tagħna tal-2050, neħtieġu progress fit-tnaqqis tan-nutrijenti żejda fl-ambjent u l-impatti tal-istorbju u tas-sustanzi kimiċi fuq is-saħħa, u fl-identifikazzjoni ta’ kwistjonijiet emerġenti aktar kmieni.

Il-valutazzjoni tal-monitoraġġ tal-EEA turi stampa mħallta

• Inkiseb progress tajjeb fit-tnaqqis tal-impatti tat-tniġġis tal-arja, bi tnaqqis ta’ 45% fl-imwiet prematuri mill-2005. Jekk din ix-xejra tal-passat tkompli, l-UE se tkun fit-triq it-tajba biex tilħaq il-mira ta’ tnaqqis ta’ 55%.
• Iż-żona tal-art affettwata b’mod negattiv mit-tniġġis tal-arja naqset bi 12% mill-2005. Jekk din ix-xejra tal-passat tkompli, l-UE ma tilħaqx il-mira ta’ tnaqqis ta’ 25%.
• Ftit li xejn sar progress fit-tnaqqis tat-telf tan-nutrijenti mil-linja bażi tal-2012–2015. Abbażi tal-progress limitat li sar s’issa, l-UE mhijiex fit-triq it-tajba biex tilħaq il-mira ta’ tnaqqis ta’ 50%.
• L-użu u r-riskju tal-pestiċidi naqsu b’14% mill-perjodu ta’ referenza 2015–2017, filwaqt li l-użu ta’ pestiċidi aktar perikolużi naqas b’26%. Abbażi ta’ din ix-xejra reċenti, l-UE tinsab fit-triq it-tajba biex tilħaq il-mira tagħha li tnaqqas l-użu u r-riskju tal-pestiċidi, u l-użu tal-pestiċidi l-aktar perikolużi, b’50 %.
• Il-bejgħ ta’ antimikrobiċi veterinarji naqas bi 18% mill-2018. Jekk din ix-xejra tal-passat tkompli, l-UE se tkun fit-triq it-tajba biex tilħaq il-mira ta’ tnaqqis ta’ 50%.
• Ma kien hemm l-ebda tnaqqis sinifikanti fis-sehem ta’ persuni milquta mill-istorbju tat-trasport bejn l-2012 u l-2017. Mingħajr indikazzjonijiet ta’ livelli ta’ storbju li naqsu b’mod sinifikanti minn dak iż-żmien ’l hawn, l-UE x’aktarx li ma tilħaqx il-mira li tnaqqas is-sehem ta’ persuni li huma kronikament disturbati mill-istorbju tat-trasport bi 30%.
• Analiżi proviżorja tissuġġerixxi li l-ammont ta’ skart tal-plastik fil-baħar naqas f’dawn l-aħħar snin. Filwaqt li dan huwa inkoraġġanti, hija meħtieġadata konsistenti u komprensiva fl-UE kollha biex jiġi vvalutat il-progress lejn il-miri tat-tnaqqis tal-iskart tal-plastik fil-baħar b’50% u t-tnaqqis tar-rilaxxi tal-mikroplastiċi fl-ambjent bi 30%.
• Il-ġenerazzjoni totali tal-iskart żdiedet bil-mod bejn l-2010 u l-2018, bi tnaqqis qawwi fl-2020 relatat mal-pandemija. Il-ġenerazzjoni tal-iskart muniċipali residwu (skart li ma jiġix riċiklat jew użat mill-ġdid) ilha stabbli mill-2016. Jekk dawn il-flussi tal-iskart ma jonqsux b’mod sinifikanti fis-snin li ġejjin, l-UE mhux se tilħaq il-miri li tnaqqas b’mod sinifikanti l-ġenerazzjoni totali tal-iskart u li tnaqqas l-iskart muniċipali residwu b’50%.

Sfond

Ir-rapport tal-lum mill-Kummissjoni Ewropea huwa appoġġat minn analiżi fil-fond mill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent għall-parti ta’ monitoraġġ, u jinkludi kontribut miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka għall-parti ta’ prospettiva. Il-valutazzjoni bbażata fuq il-web ta’ monitoraġġ ta’ tniġġis żero, mħejjija mill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, tipprovdi valutazzjoni trasversali dwar it-tniġġis iffukata fuq it-temi tal-produzzjoni u l-konsum, is-saħħa u l-ekosistemi.

It-tniġġis huwa l-akbar kawża ambjentali ta’ diversi mard mentali u fiżiku, u ta’ mwiet prematuri, speċjalment fost it-tfal, persuni b’ċerti kundizzjonijiet mediċi u l-anzjani. It-tniġġis huwa wkoll wieħed mill-ħames theddidiet ewlenin għall-bijodiversità.

Skont il-Pjan ta’ Azzjoni ta’ Tniġġis Żero, il-Kummissjoni nediet disa’ inizjattivi ewlenin u 33 azzjoni ddedikata għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tat-tniġġis, l-aktar reċenti, il-pakkett ta’ tniġġis żero għal arja u ilma aktar nodfa.

Ir-rapporti kollha se jiġu diskussi fil-Konferenza tal-Partijiet Interessati li jmiss dwar it-Tniġġis Żero fl-14 ta’ Diċembru 2022.

l-valutazzjoni tal-monitoraġġ u tal-prospettiva sservi bħala linja bażi għal rieżamijiet futuri tal-progress li l-EEA se twettaq, u dik li jmiss se tkun skedata għall-2024, biex tappoġġa lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri fl-ilħuq tal-miri. Se tinforma wkoll il-politiki futuri mfassla biex jappoġġaw l-ambizzjoni ta’ tniġġis żero — biex jitnaqqas it-tniġġis sal-punt li ma jibqax jippreżenta riskju għas-saħħa tal-bniedem u għall-ambjent sal-2050. 

For information

• The European Commission's Zero Pollution Monitoring and Outlook Report
• Third Clean Air Outlook Report and underpinning study
• EEA Zero pollution monitoring assessment
• JRC Zero pollution outlook 2022 and news
• RTD report ‘Horizon projects supporting the zero pollution action plan'.
• Zero Pollution Action Plan website
• Zero Pollution package of 26 October 2022 (IP 22 6278)
• Zero Pollution Stakeholder Conference including registration
• Eurobarometer: “Attitudes of Europeans towards Air Quality”