Editoryal - Avrupa’yı değişen iklime hazırlamak

Bu yaz, dünya çapında kaydedilen en sıcak ve Avrupa için beşinci en sıcak yaz mevsimiydi. AB’deki orman yangınları bu yıl şimdiye kadar 468.000 hektarın üzerinde alanı yaktı ve bunların çoğu güneydeki turizm merkezlerini etkileyerek yerel ekonomiye darbe vurdu. Uzun süre devam eden yoğun sıcaklık ve kuraklığın ardından Rodos ve Korfu’da birkaç saat içinde tüm topluluklar ve geçim kaynakları ağır darbe aldı.

Doğa da bu durumdan etkilenmişti. Bu yıl yanan alanların %40’ından fazlası, bu ekosistemlere bağlı habitatları ve türleri etkileyen Natura 2000 alanlarından oluşuyordu. Bulgaristan, Yunanistan, Slovenya ve Türkiye’de sıcak hava dalgaları, sağanak yağışlar ve ani sel ile aynı anda gerçekleşti ve bu durum yaşam kaybına ve önemli ekonomik kayıplara neden oldu. Son 42 yılda ekstrem hava ve iklim koşullarının neden olduğu ekonomik kayıp ve zararlar toplamda en az 560 milyar Avro'ya ulaşmış olup, 2021 ve 2022 yıllarında yıllık kayıp 50 milyar Avro’nun üzerindeydi. Benzer kayıp tahminlerini 2023 yılında da bekleyebiliriz.

Yıllar geçtikçe, bu olayların şiddetinin artmasına şaşırıyoruz ve sebep oldukları kayıpların boyutuna üzülüyoruz. Ancak bu ekstrem hava olayları artık bizi şaşırtmamalı. Ne yazık ki, bilim insanlarının onlarca yıldır bizi uyardığı bir iklim senaryosunu yaşıyoruz.

Yeni bir gerçeklik: Daha sıcak, daha kuru, daha ıslak...

Yazın başında, Avrupa nüfusunu, ekonomisini ve doğasını giderek daha fazla etkileyen temel yaz hava koşullarındaki ekstrem durumları derinlemesine inceleyen web ürünümüz “Değişen iklimde ekstrem yaz havası: Avrupa hazırlıklı mı?” ürününü yayınladık. Kullanıcılar sıcak hava dalgaları, seller, kuraklıklar ve orman yangınları ve dang humması gibi iklime duyarlı hastalıkların artışı hakkında interaktif haritalar ve grafik bilgilerini keşfedebilirler. Ürün, geçmiş olayların etkilerini değerlendirmenin yanı sıra, en son bilimsel bilgilere dayanarak geleceğe yönelik bir bakış açısı sağlamaktadır.

Mesaj açık: Yazların daha fazla, daha güçlü ve daha uzun sıcak hava dalgaları, daha sık ve aşırı sellerin yanı sıra daha şiddetli kuraklıklar ve orman yangınları ve iklime duyarlı hastalıklarda artış getirmesi bekleniyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in bu hafta Avrupa Yeşil Mutabakatı hakkında yaptığı AB’nin Durumu konuşmasında şunu söyledi, “Bu, kaynayan bir gezegenin gerçeğidir”.

Avrupa halihazırda iklim değişikliğine uyum sağlamak için önlemler almaktadır, ancak analizimiz acil ve ek eylem alanlarını vurgulamaktadır. İklim değişikliğinin toplumumuz ve ekonomimiz üzerindeki etkilerini en aza indirmemiz gerekiyor ve ele almamız gereken birçok zorluk var. Yaşlılar gibi en savunmasız olanları, şiddetli sıcak hava dalgalarından nasıl daha iyi koruyabiliriz? Şehirlerimizi sel, sıcak hava dalgaları veya kuraklığa karşı nasıl hazırlayabiliriz?

Biliyoruz ki tarımın da bu koşullara uyum sağlaması gerekecek. Çiftçilik mesleğinin çiftçilere gıda ve istikrarlı gelir sağlamaya devam etmesini ve aynı zamanda Avrupa’nın sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunmasını nasıl sağlayabiliriz? Toplum bu yeni gerçekliğe nasıl hazırlanabilir?

Toplumsal hazır bulunuşluk

İklim değişikliğinin etkileri ve toplumsal hazırbulunuşluk düzeyleri Avrupa genelinde önemli farklılıklar göstermektedir. Toplulukların alması gereken önlemler, karşılaştıkları yerel zorlukları ve sahip oldukları kaynakları hesaba katmalıdır. Bilgi, Avrupa’nın hazırlanmasına yardımcı olmada çok önemli bir rol oynayacaktır. Avrupa iklim değişikliği adaptasyonu platformu Climate-ADAPT, 100’den fazla vaka çalışması ve örnek potansiyel adaptasyon seçeneklerinin yanı sıra adaptasyon planlamasını destekleyen araçlar sunmaktadır.

AÇA, önümüzdeki yılın başlarında yayınlayacağımız Avrupa İklim Riski Değerlendirmesi dahil olmak üzere bir dizi gösterge ve değerlendirme aracılığıyla Avrupa’daki adaptasyon politikalarını ve bunların uygulanmasını desteklemektedir. Mevcut ve gelecekteki iklim değişikliği etkilerini ve Avrupa’daki çevre, ekonomi ve daha geniş toplumla ilgili riskleri değerlendirecektir.

Adaptasyon önlemlerinin, sera gazı emisyonlarını ciddi ve hızlı bir şekilde azaltma ihtiyacıyla aynı doğrultuda gitmesi gerekiyor. Bu çabaların kirlilik, biyolojik çeşitlilik kaybı ve sürdürülemez kaynak kullanımı ile mücadele için aynı derecede iddialı tedbirlerle tamamlanması gerekmektedir. Ve bu tedbirlerin, toplumumuzdaki en dezavantajlı kesimlerin geride bırakılmamasını sağlayacak şekilde, adil ve hakkaniyetli bir şekilde uygulamaya konulması gerekmektedir.

Avrupa Yeşil Mutabakatı, tüm bu cephelerde eyleme geçmek için kapsamlı ve tutarlı bir politika çerçevesi sunmaktadır. Yeşil Mutabakatın uygulanması, Avrupa’nın genel toplumsal direncini güçlendirmek için kritik öneme sahiptir. AÇA olarak, ağımız Eionet ile birlikte, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın uygulanmasını desteklemek için gereken veri ve bilgiyi sağlamaya tamamen kararlıyız.