Útsetning almennings fyrir mikið notuðu bisfenóli A fer yfir viðunandi heilsuöryggismörk

Í samantekt Umhverfisstofnunar Evrópu, sem byggir á gögnum sem safnað var úr rannsókn ESB á sviði lífvöktunar á mönnum, kom í ljós að allt að 100 % þátttakenda frá 11 ESB-ríkjum voru líklega útsettir fyrir efninu yfir öruggum heilsufarsmörkum. Þetta vekur verulegar heilsufarsáhyggjur fyrir almenning í Evrópusambandinu. EEA samantektin kynnir  nýjustu upplýsingarnar um váhrif manna fyrir bisfenól A, að teknu tilliti til nýafstaðins rannsóknarverkefnis um lífvöktun á mönnum (HBM4EU) sem nýlega hefur verið styrkt af ESB. Í samantektinni er einnig lögð áhersla á hugsanlega heilsufarsáhættu sem stafar af útsetningu fólks fyrir ótryggu magni bisfenóls A.

Áhrif bisfenóls A á heilsu okkar

ESB hefur vaxandi áhyggjur af miklu magni af bisfenóli A í mörgum neytendavörum og áhrifum þess á heilsu manna. Fólk er útsett fyrir BPA aðallega í gegnum mataræði vegna þess að BPA er til staðar í ýmsum plastefnum sem almennt er notað í umbúðir fyrir mat og drykk. Í apríl birti Matvælaöryggisstofnun Evrópu (EFSA) nýjasta vísindalega álit sitt um endurmat á áhættu fyrir lýðheilsu vegna váhrifa af völdum bisfenóls A. Hún komst einnig að þeirri niðurstöðu að núverandi heilsufarsáhætta sé vegna fæðutengdra váhrifa af bisfenóli A, einkum frá niðursoðnum matvælum í dósum, sem reyndist vera helsta váhrifauppsprettan fyrir alla aldurshópa.

Matvælaöryggisstofnunin komst að þeirri niðurstöðu að bisfenól A geti skaðað ónæmiskerfið í mjög litlum skömmtum. Þetta kemur til viðbótar við fjölda áður uppgötvaðra skaðlegra áhrifa á heilsu manna eins og truflun á innkirtlum, skertri frjósemi og ofnæmisviðbrögðum í húð.

Nýjustu HBM4EU lífvöktunargögnin fyrir menn styðja þá niðurstöðu EFSA að það séu heilsufarsáhyggjur fyrir Evrópubúa vegna útsetningar fyrir bisfenóls A. Lífvöktun manna veitir raunverulegar mælingar á heildar innri váhrifum sem stafar af mörgum váhrifum. Lífvöktunargögnin um bisfenól A gildi í þvagi úr mönnum sýna að útsetning er enn of mikil, þrátt fyrir mismunandi reglur sem hafa verið kynntar síðan 2015.

Nánari upplýsingar um lífvöktunarrannsóknir á mönnum

Evrópska lífvöktunarverkefnið HBM4EU var framkvæmt frá janúar 2017 til júní 2022. Það leiddi til samræmdra lífvöktunargagna úr mönnum um tilvist íðefna í Evrópubúum og tengd heilsufarsáhrif.

Bisfenól A og tvö önnur bisfenól sem notuð voru sem staðgönguefni fyrir BPA (bisfenól S og bisfenól F) voru mæld í þvagi frá 2.756 fullorðnum frá yfir 11 löndum, þ.e. Króatíu, Tékklandi, Danmörku, Frakklandi, Finnlandi, Þýskalandi, Íslandi, Lúxemborg, Póllandi, Portúgal og Sviss, sem tákna norður, austur, suður og vestur Evrópu.  Í löndunum sem tóku þátt í lífvöktun fyrir BPA var umframmagn á bilinu 71% til 100%. Útsetning íbúa fyrir BPA í Evrópu er því of mikil og er hugsanlegt heilsufarslegt áhyggjuefni.

Það skal tekið fram að mörk magngreiningar á greiningaraðferðum sem notaðar eru til að fylgjast með BPA í þvagi úr mönnum eru yfir leiðbeiningargildi fyrir lífvöktun manna (HBM-GV). Þetta þýðir að tilkynntar umframfarir eru lágmarkstölur; líkurnar eru á því að í raun og veru séu öll 11 löndin með 100% útsetningar yfir öruggum mörkum.