Blootstelling van de bevolking aan veelgebruikt bisfenol A overschrijdt aanvaardbare veiligheidsniveaus voor de gezondheid

Uit de briefing van het EEA, die gebaseerd is op gegevens uit een studie over menselijke biomonitoring in de EU, blijkt dat tot 100 % van de deelnemende mensen uit 11 EU-landen waarschijnlijk was blootgesteld aan de chemische stof boven veilige gezondheidsdrempels. Dit geeft aanleiding tot aanzienlijke bezorgdheid over de gezondheid van de bredere EU-bevolking. Deze EEA-briefing geeft de meest recente informatie over de blootstelling van mensen aan bisfenol A, rekening houdend met het onlangs afgeronde, door de EU gefinancierde onderzoeksproject voor menselijke biomonitoring (HBM4EU). In de briefing wordt ook gewezen op de potentiële gezondheidsrisico’s van mensen die worden blootgesteld aan onveilige niveaus van BPA.

Impact van bisfenol A op onze gezondheid

De EU maakt zich steeds meer zorgen over de grote hoeveelheden bisfenol A die worden gebruikt in veel consumentenproducten en de impact daarvan op de menselijke gezondheid. Mensen worden voornamelijk via de voeding blootgesteld aan BPA doordat dit aanwezig is in een reeks kunststoffen die veelvuldig worden gebruikt in verpakkingen voor voedsel en dranken. In april heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) haar meest recente wetenschappelijke advies gepubliceerd waarin de risico’s voor de volksgezondheid als gevolg van blootstelling aan BPA opnieuw worden beoordeeld. Er werd ook geconcludeerd dat er een huidig gezondheidsrisico bestaat door blootstelling aan BPA via de voeding, vooral via ingeblikte voedingswaren, die de belangrijkste blootstellingsbron bleek te zijn voor alle leeftijdsgroepen.

EFSA concludeert dat BPA al in zeer lage doses schade kan toebrengen aan het menselijke immuunsysteem. Dit komt bovenop een aantal eerder ontdekte schadelijke effecten op de menselijke gezondheid, zoals hormoonontregeling, verminderde vruchtbaarheid en allergische huidreacties.

De meest recente menselijke biomonitoringgegevens uit het HBM4EU ondersteunen de conclusie van de EFSA dat er door blootstelling aan BPA een gezondheidsrisico bestaat voor Europeanen. Menselijke biomonitoring biedt metingen van de totale interne blootstelling die voortvloeit uit meerdere bronnen van blootstelling. Uit de biomonitoringgegevens over de concentratie van bisfenol A in de menselijke urine blijkt dat de blootstelling nog steeds te hoog is, ondanks de verschillende regelgevende maatregelen die sinds 2015 zijn ingevoerd.

Meer informatie over het onderzoek naar menselijke biomonitoring

Het Europese project voor menselijke biomonitoring, HBM4EU, werd uitgevoerd van januari 2017 tot en met juni 2022. Het genereerde over heel Europa geharmoniseerde menselijke biomonitoringgegevens over het voorkomen van chemische stoffen in de Europese bevolking en de bijbehorende effecten op de gezondheid.

Bisfenol A en twee andere bisfenolen die gebruikt worden als vervangers voor BPA (bisfenol S en bisfenol F) werden gemeten in de urine van 2 756 volwassenen uit 11 landen, namelijk Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, IJsland, Kroatië, Luxemburg, Polen, Portugal, Tsjechië en Zwitserland, die Noord-, Oost-, Zuid- en West-Europa vertegenwoordigen. In de landen die deelnamen aan de biomonitoring voor BPA varieerde het overschrijdingspercentage tussen 71 % en 100 %. De blootstelling van de bevolking aan BPA in Europa is daarom te groot en vormt een potentieel gevaar voor de gezondheid.

Er moet worden opgemerkt dat de kwantificatielimiet van de analytische methoden die worden gebruikt om BPA in menselijke urine te controleren, boven de richtwaarde voor menselijke biomonitoring (HBM-GV) ligt. Dit betekent dat de gerapporteerde overschrijdingen minimumaantallen zijn; de kans bestaat dat in werkelijkheid alle 11 landen overschrijdingspercentages hebben van 100 % blootstelling boven veilige niveaus.