Οι μεταφορές στην Ευρώπη «πρασινίζουν»; Εν μέρει μόνο

Δημοσιευόμενη στη δέκατη επέτειο λειτουργίας του Μηχανισμού υποβολής εκθέσεων για τις μεταφορές και το περιβάλλον (Transport and Environment Reporting Mechanism-TERM) του ΕΟΠ, η έκθεση παρουσιάζει μία επισκόπηση των επιπτώσεων των μεταφορών στο περιβάλλον, βασιζόμενη σε ανάλυση 40 δεικτών πολιτικής.Τα πορίσματα της έκθεσης για την περίοδο 1997-2007 δίνουν μία μεικτή εικόνα με κάπιοες βελτιώσεις στα επίπεδο αέριων ρύπων και σοβαρές ανησυχίες για τη συνεχόμενη αύξηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις μεταφορές.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Jacqueline McGlade, εκτελεστική διευθύντρια του ΕΟΠ, «την τελευταία δεκαετία επικεντρωθήκαμε στα μέτρα για τη βελτίωση της κινητικότητας, αποσυνδέοντας τις αέριες εκπομπές  των μεταφορών από την οικονομική ανάπτυξη. Σήμερα διαπιστώνουμε ότι οι εκτεταμένες επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών μας επιτρέπουν μεν να μετακινούμαστε περισσότερο για να καλύπτουμε τις καθημερινές μας ανάγκες, αλλά δεν έχουν συμβάλλει στη μείωση του χρόνου έκθεσής μας στην ηχορρύπανση, στα μποτιλιαρίσματα και στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Στο μέλλον, θα πρέπει να δώσουμε προσοχή όχι μόνο στους διάφορους τρόπους μεταφοράς αλλά και στους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι επιλέγουν να μετακινούνται  αφού, τελικά, η κινητικότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ποιότητα της ζωής μας.»

Οι μεταφορές, στις οποίες περιλαμβάνονται οι διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, ευθύνονται για το ένα τέταρτο περίπου των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ. Σε αντίθεση με άλλους τομείς, οι επιπτώσεις των μεταφορών στο περιβάλλον εξακολουθούν να συνδέεται στενά με την οικονομική ανάπτυξη.

Τάσεις και πορίσματα

• Ο ρυθμός αύξησης του τομέα των εμπορευματικών μεταφορών τείνει να είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, με τις οδικές και αεροπορικές εμπορευματικές μεταφορές να σημειώνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ (43% και 35%, αντίστοιχα, την περίοδο 1997-2007). Κατά την ίδια περίοδο μειώθηκε το ποσοστό των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και των εσωτερικών πλωτών μεταφορών επί του συνολικού όγκου των εμπορευματικών μεταφορών.
• Η τρέχουσα οικονομική επιβράδυνση συνέβαλε στη μείωση του όγκου των μεταφορών, οι οποίες όμως αναμένεται να ανακάμψουν αμέσως μόλις βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση.
• Οι μεταφορές επιβατών συνέχισαν να αυξάνονται, με χαμηλότερο όμως ρυθμό σε σχέση με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Την περίοδο 1997-2007, οι αερομεταφορές εντός της ΕΕ συνέχισαν να αποτελούν τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τομέα, με ποσοστό ανάπτυξης 48%. Οι μετακινήσεις με αυτοκίνητο συνέχισαν να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφοράς, αντιπροσωπεύοντας το 72% των χιλιομέτρων που διένυσαν οι πολίτες των 27 κρατών μελών της ΕΕ.
• Στις χώρες του ΕΟΠ, οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τις μεταφορές (με εξαίρεση τις διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές) αυξήθηκαν κατά 28% την περίοδο 1990-2007, αντιπροσωπεύοντας το 19% περίπου των συνολικών εκπομπών.
• Παρά τις πρόσφατες μειώσεις των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων, οι οδικές μεταφορές κατείχαν το 2007 την πρώτη θέση όσον αφορά τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου και τη δεύτερη θέση όσο αφορά τις εκπομπές σωματιδίων.
• Από τις 32 χώρες μέλη του ΕΟΠ, μόνο η Γερμανία και η Σουηδία βρίσκονται σε καλό δρόμο όσον αφορά την επίτευξη των ενδεικτικών στόχων που έχουν θέσει για το 2010 σχετικά με τη χρήση βιοκαυσίμων.
• Οι οδικές μεταφορές κατέχουν με μεγάλη διαφορά την πρώτη θέση όσον αφορά την έκθεση στην ηχορρύπανση. Ο αριθμός των ανθρώπων που εκτίθενται σε επιβλαβή επίπεδα ηχορρύπανσης, ιδίως τη νύχτα, αναμένεται να αυξηθεί εάν δεν αναπτυχθούν και δεν εφαρμοστούν με ολοκληρωμένο τρόπο αποτελεσματικές πολιτικές για τη μείωση της ηχορρύπανσης.

Σημειώσεις προς τον εκδότη

Το πλαίσιο της έκθεσης

Η έκθεση « Προς ένα σύστημα μεταφορών αποδοτικό ως προς τους πόρους » ("Towards a resource-efficient transport system" )  είναι η ετήσια δημοσίευση από τον Μηχανισμό υποβολής εκθέσεων για τις μεταφορές και το περιβάλλον (ΤΕRΜ) του ΕΟΠ, ο οποίος παρακολουθεί την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών για τον συνδυασμό των στρατηγικών για τις μεταφορές με τις αντίστοιχες για το περιβάλλον.

Οι εκθέσεις TERM δημοσιεύονται από το 2000 και παρέχουν σημαντικές πληροφορίες που μπορούν να συμβάλλουν στην κατάρτιση πολιτικών της ΕΕ. Η έκθεση αποσκοπεί στο να καλύψει όλες τις χώρες μέλη του ΕΟΠ.

Σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ)

Ο ΕΟΠ εδρεύει στην Κοπεγχάγη. Στόχος του οργανισμού είναι να συμβάλλει στη σημαντική και μετρήσιμη βελτίωση του περιβάλλοντος στην Ευρώπη παρέχοντας έγκαιρη, στοχευμένη, συναφή και αξιόπιστη ενημέρωση στους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής και στο κοινό.

Χώρες μέλη του ΕΟΠ: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Τουρκία, Τσεχική Δημοκρατία και Φινλανδία.

Πληροφορίες

Για ενημέρωση των μέσων ενημέρωσης επικοινωνήστε με τους:

Gülçin Karadeniz

Υπεύθυνη Γραφείου Τύπου

Τηλέφωνο: +45 3336 7172

Κινητό: +45 2368 3653 

gulcin.karadeniz@eea.europa.eu

Iben Stanhardt

Υπεύθυνη Γραφείου Τύπου

Τηλέφωνο: +45 3336 7168
Κινητό: +45 2336 1381

Iben.stanhardt@eea.europa.eu