Pozaprzemysłowe emisje kluczem do osiągnięcia celów z Kioto

Podczas gdy Protokół wymaga, by kraje UE-15 ograniczyły średnie emisje w latach 2008–2012 o 8 % poniżej poziomów z 1990 r., najnowsze prognozy wskazują, że kraje te przekroczą tę wartość, osiągając łączny spadek o ponad 13 % poniżej roku bazowego.

Komentując wyniki, prof. Jacqueline McGlade, dyrektor zarządzająca Europejskiej Agencji Środowiska, powiedziała:

 "To obiecujące, że europejskie emisje wpływające na klimat mają nadal się zmniejszać, dzięki czemu cele wyznaczone w Protokole z Kioto zostaną przekroczone. Taki pomyślny przebieg zdarzeń powinien zachęcić wszystkie kraje do zawarcia układu w sprawie większych redukcji globalnych emisji i podpisania globalnego porozumienia w Kopenhadze w grudniu tego roku. Zobowiązania do znacznych redukcji emisji są pilnie potrzebne, by zachować szanse na utrzymanie wzrostu temperatury na Ziemi poniżej 2ºC".

Raport Europejskiej Agencji Środowiska pokazuje, że redukcje w latach 2008–2012 zostaną osiągnięte poprzez połączenie istniejącej i dodatkowej polityki, nabycie przez rządy jednostek emisji dwutlenku węgla z projektów redukcji emisji poza UE, sprzedaż uprawnień przez uczestników europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji oraz działanie lasów, które pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery. System handlu obejmuje przede wszystkim dużych producentów przemysłowych emitujących dwutlenek węgla, którzy są odpowiedzialni za około 40 % emisji gazów cieplarnianych UE.

Patrząc dalej w przyszłość, prawie trzy czwarte jednostronnego celu UE, jakim jest redukcja emisji o 20 % poniżej poziomów z 1990 r., mogłoby do 2020 r. zostać osiągnięte wewnętrznie (tj. bez nabywania jednostek emisji dwutlenku węgla poza UE).

Raport podkreśla znaczenie systemu handlu uprawnieniami do emisji UE we wspieraniu państw członkowskich w osiąganiu ich celów. Zaznacza również jednak, że rządy muszą skoncentrować się na redukcji emisji w sektorach nieobjętych tym systemem, takich jak transport, rolnictwo i gospodarstwa domowe.

W jaki sposób UE mogłaby osiągnąć planowane redukcje?

Raport przewiduje szereg czynników przyczyniających się do ogólnej redukcji o ponad 13 % w krajach UE-15.

• Istniejąca polityka i środki w odniesieniu do lat 2008–2012 mogłyby odpowiadać 6,9 % ogólnej redukcji.
• Jeśli państwa członkowskie wdrożą zgodnie z planem dodatkowe środki, ogólna redukcja mogłaby osiągnąć 8,5 %, choć będzie to w dużym stopniu zależało od wspólnych starań czterech głównych krajów emitujących gazy cieplarniane (Francji, Niemiec, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii).
• Wykorzystanie elastycznych mechanizmów z Kioto przez rządy mogłoby przyczynić się dodatkowej redukcji o 2,2 punkty procentowe.
• Pochłanianie dwutlenku węgla przez biotopy o zwiększonej zdolności wiązania węgla (ang. enhanced carbon sinks) (np. lepsze zarządzanie lasami) przyczyni się do dodatkowej redukcji o 1 punkt procentowy.
  
• Oczekuje się, że nabywanie uprawnień do emisji i jednostek emisji dwutlenku przez podmioty systemu handlu uprawnieniami do emisji zapewni dalszą redukcję o 1,4 punktu procentowego.

Redukcje emisji mogą wzrosnąć z powodu recesji ekonomicznej

Pięć państw członkowskich spośród krajów UE-15 (Francja, Niemcy, Grecja, Szwecja i Wielka Brytania) już obniżyło krajowe emisje do poziomu poniżej swoich celów. Wydaje się, że tylko Austria nie wywiąże się w obecnych warunkach ze swoich zobowiązań i będzie musiała zwiększyć działania w kierunku redukcji emisji w sektorach nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji.

Wszystkie pozostałe państwa członkowskie i państwa należące do EOG z celami emisji określonymi w Protokole z Kioto przewidują, że wywiążą się ze swoich zobowiązań.

W prognozach państw członkowskich zaczęto uwzględniać obecny zastój gospodarczy, jednak raport stwierdza, że emisje gazów cieplarnianych mogą być nadal zbyt wysoko oszacowane w krótkim okresie. W związku z tym recesja mogłaby doprowadzić do dalszych obniżek emisji.

Linki (tylko w języku angielskim):

• Raport dotyczący trendów i prognoz
• Baza danych dotyczących polityki i środków
  
• Profile krajów emitujących gazy cieplarniane
  
• Przeglądarka danych o gazach cieplarnianych
• Przeglądarka danych systemu handlu uprawnieniami do emisji Unii Europejskiej
• Raport Komisji Europejskiej dotyczący trendów i prognoz

W przypadku pytań ze strony mediów prosimy o kontakt z:
Òscar Romero Sanchez
Rzecznik prasowy
Tel. stacjonarny: +45 3336 7207
Tel. kom.: +45 2368 3671

Gülçin Karadeniz
Rzecznik prasowy
Tel. stacjonarny: +45 3336 7172
Tel. kom.: +45 2368 3653

Informacja dla redaktora

1. Cele UE wyznaczone przez Protokół z Kioto: cel z Kioto dla UE-15 przewiduje zmniejszenie do 2012 r. emisji gazów cieplarnianych o 8% w stosunku do poziomu z roku referencyjnego (patrz niżej). W ramach ogólnego celu każde z 15 państw członkowskich UE ma wyznaczony odmienny cel związany z ograniczeniem emisji. Niektóre kraje powinny zredukować emisje, zaś inne mogą pozwolić sobie na niewielki wzrost. Nowe państwa członkowskie, z wyjątkiem Cypru i Malty, mają wyznaczone cele indywidualne. Cele te mogą osiągać stosując różne środki.
2. Poziom emisji w roku referencyjnym: zgodnie z Protokołem z Kioto poziom emisji gazów cieplarnianych w "roku referencyjnym" stanowi punkt odniesienia do śledzenia postępów w ograniczaniu emisji krajowych w UE-15 oraz we wszystkich państwach członkowskich z wyznaczonym celem indywidualnym. Nie wyznaczono wspólnego celu z Kioto dla UE-27, zatem w opracowaniach dotyczących postępów w osiąganiu celów z Kioto nie wykorzystuje się zagregowanych danych z roku referencyjnego dla całej tej grupy. Istotne jest w tym miejscu wyjaśnienie, że rok referencyjny nie oznacza "roku" w dosłownym znaczeniu, ale poziom, od którego rozpoczęto ograniczanie emisji. W przypadku dwutlenku węgla, metanu i podtlenku azotu we wszystkich 15 państwach członkowskich za rok referencyjny przyjmuje się 1990 r. Natomiast w stosunku do gazów fluorowanych kraje UE-15 mogą uznać jako referencyjny poziom emisji z 1995 r. Dwanaście spośród tych krajów przyjęło 1995 r. za rok referencyjny.
3. Unijny system handlu uprawnieniami do emisji: unijny system handlu uprawnieniami do emisji to narzędzie polityki dotyczącej zmian klimatycznych, wspomagające przedsiębiorstwa przemysłowe w ograniczaniu emisji CO₂ w opłacalny sposób. Wymaga on wprowadzenia limitów emisji gazów cieplarnianych przeliczonych na CO₂ ze wszystkich dużych źródeł. Szacuje się, że w UE-15 system doprowadzi do zmniejszenia emisji o 3,4 % w stosunku do roku referencyjnego.
4. Polityka i środki krajowe: polityka i środki krajowe obejmują swoim zasięgiem terytorium państwa i dotyczą: wspierania produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, poprawy efektywności energetycznej, wspierania zastosowań biopaliw w transporcie, ograniczenia emisji dwutlenku węgla przez pojazdy, odzyskiwania gazów z wysypisk i zmniejszenia emisji gazów fluorowanych.
5. Mechanizmy z Kioto: Protokół z Kioto przewiduje mechanizmy oparte na rynku, które umożliwiają krajom rozwiniętym osiąganie celów z Kioto poprzez korzystanie z ograniczania emisji w innych krajach. W ramach tych mechanizmów państwa członkowskie mogą handlować między sobą uprawnieniami do emisji lub uzyskiwać kredyty emisji w wyniku finansowania projektów ograniczających emisje za granicą. Ponadto mechanizmy te ułatwiają transfer technologii niskowęglowych do innych państw oraz promują zrównoważony rozwój. Emisje gazów cieplarnianych to problem globalny, a obniżenia w tym zakresie można dokonać tam, gdzie koszty są najniższe – przynajmniej we wstępnej fazie walki ze zmianą klimatu. Przewidywane wykorzystanie mechanizmów z Kioto przez dziesięć spośród krajów UE-15 spowoduje ograniczenie emisji o 3,0 % do 2010 r. w stosunku do poziomu z roku referencyjnego. Do krajów tych należą Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia i Włochy. Więcej informacji dotyczących mechanizmów z Kioto zawiera witryna internetowa UNFCCC.