Doe iets voor onze planeet, print deze pagina alleen als dat nodig is. Zelfs een kleine actie kan een enorm verschil maken als miljoenen mensen dat doen!
Zonder gezond land en een gezonde bodem kunnen we niet leven. Het grootste deel van ons voedsel wordt op land verbouwd en we bouwen er onze huizen op. Land is van levensbelang voor alle soorten dieren en planten – of ze nu op het land of in het water leven. De bodem, een van de essentiële onderdelen van land, is een zeer complex en vaak ondergewaardeerd element, dat bruist van het leven. Helaas is ons land- en bodemgebruik in Europa en de rest van de wereld op dit moment niet duurzaam. En dat heeft een grote impact op het leven op het land.
Het Europese landschap is aan het veranderen. Steden en de bijbehorende infrastructuur breiden zich uit naar productieve landbouwgrond en versnipperen het landschap tot kleinere oppervlakken, met nadelige gevolgen voor ecosystemen. Naast versnippering zijn er nog andere factoren die bodem en land bedreigen: verontreiniging, erosie, verdichting, afdekking, aantasting en zelfs leegloop. Zou het niet beter zijn als we land dat al door steden en stedelijke infrastructuur is ingenomen, opnieuw kunnen gebruiken, in plaats van landbouwgrond op te slokken?
Klimaatverandering heeft een enorme impact op de bodem en veranderingen in landgebruik en bodem kunnen de klimaatverandering versnellen of juist vertragen. Als we niet zorgen voor gezondere bodems en een duurzaam beheer van land en bodem, dan kunnen we onmogelijk de klimaatcrisis aanpakken, voldoende voedsel produceren en ons aanpassen aan een veranderend klimaat. De oplossing zou kunnen liggen in het behoud en herstel van belangrijke ecosystemen en het door de natuur laten vastleggen van koolstof uit de atmosfeer.
De bodem is veel meer dan een laag levenloos zand en slib. De bodem zit vol leven, van microscopisch kleine organismen tot grotere zoogdieren, die allemaal onderling verbonden leven in een al even rijke verscheidenheid aan micromilieus. Die onderlinge interactie levert ons voedsel en vezels, schoon water, schone lucht en industriële processen zonder synthetische chemische stoffen op, en kan zelfs een remedie bieden voor een groot aantal ziekten. We spraken met dr. David Russell van Natuurhistorisch museum Senckenberg in Duitsland over bodembiodiversiteit en de betekenis daarvan voor onze planeet.
Copernicus, het aardobservatieprogramma van de EU, wordt ook wel Europa's ogen in de ruimte genoemd. Het heeft een revolutie op gang gebracht in de manier waarop we denken over en plannen maken voor een duurzamer gebruik van de waardevolle hulpbronnen land en bodem. Copernicus levert gedetailleerde en tijdige landmonitoringinformatie die kan worden gebruikt voor besluitvorming in verschillende domeinen – van stedenbouwkundige planning, vervoersroutes en groene ruimte, tot precisielandbouw en bosbeheer.
Het grootste deel van ons voedsel wordt geproduceerd op land en in de bodem. Wat we eten en hoe we het produceren, zijn in de afgelopen eeuw ingrijpend veranderd, net als het Europese landschap en de samenleving. Door intensivering van de landbouw kan Europa meer voedsel produceren tegen lagere prijzen, maar wel ten koste van het milieu en de traditionele landbouw. Het is hoog tijd dat we anders gaan kijken naar onze relatie met het voedsel op ons bord en met het land, en met de gemeenschappen die het produceren.
Bodemverontreiniging is een probleem dat nauw verbonden is met onze gezamenlijke geschiedenis, en vormt een deel van het verhaal over de ontwikkeling van Europa tot koploper in de wereld, eerst op industrieel gebied, later op milieugebied. We spraken met Mark Kibblewhite, emeritus hoogleraar aan de Cranfield University in het Verenigd Koninkrijk, en een van Europa's toonaangevende bodemdeskundigen, om meer inzicht te krijgen in het probleem bodemverontreiniging.
Van wie zijn het land en de bijbehorende rijkdommen? Wie mag bepalen hoe ze worden benut? Land is soms privébezit, dat kan worden gekocht en verkocht en alleen mag worden gebruikt door de eigenaar. Vaak is grondgebruik onderworpen aan landelijke of plaatselijke regelgeving, bijvoorbeeld als het gaat om de instandhouding van bosgebieden. Er zijn ook gebieden die uitsluitend bestemd zijn voor openbaar gebruik. Maar land is meer dan alleen ruimte of grondgebied. Als we land en de bijbehorende bodemrijkdommen met ons allen duurzaam willen gebruiken, moeten eigenaren, regelgevers en gebruikers, van lokaal tot mondiaal niveau, met elkaar samenwerken.
For references, please go to https://eea.europa.eu./nl/ema-signalen/signalen-2019/artikelen or scan the QR code.
PDF generated on 23-12-2024 06:38
Engineered by: EEA-webteam
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Documentacties
Delen met anderen