Strateġija EEA-EIONET 2021 – 2030: It-twassil ta’ data u għarfien biex jintlaħqu l-ambizzjonijiet klimatiċi u ambjentali tal-Ewropa

L-2020 se tkun sena li lkoll se nibqgħu niftakru. Id-dinja kollha ntlaqtet mill-COVID-19. Fi ftit xhur, il-pandemija ġegħlitna nibdlu l-mod kif ngħixu, nitgħallmu, naħdmu, nivvjaġġaw, u saħansitra nissoċjalizzaw. Xi wħud tilfu l-maħbubin tagħhom; oħrajn mardu. Xi wħud minna kienu qegħdin jaħdmu minn uffiċċji improvizzati minn djarhom, oħrajn kienu fuq quddiem nett biex jgħinu lil dawk l-aktar vulnerabbli. Hekk kif se tintemm is-sena, il-biċċa l-kbira tal-pajjiżi fl-Ewropa għaddejjin mit-tieni mewġa tal-COVID-19 u l-impatti — fuq is-saħħa pubblika, l-ekonomija u l-ambjent — qed isiru aktar ċari.

L-iskala u l-ħeffa ta’ din il-pandemija kixfu kemm aħna vulnerabbli, u kemm nistgħu nkunu wkoll reżiljenti u aġili. Iffaċċjati b’ħafna nuqqas ta’ għarfien u inċertezzi, l-awtoritajiet pubbliċi kellhom jieħdu u jimplimentaw miżuri drastiċi biex irażżnu l-pandemija u jimminimizzaw l-impatti tagħha. Minn jum għal ieħor, ħafna minna kellna nsiru profiċjenti f’għodod online ġodda għax-xogħol u għall-iskola. Din urietna li nistgħu nieħdu deċiżjonijiet iebsa u li nistgħu nadottaw teknoloġiji u stili ta’ ħajja ġodda.

L-impenn tal-Ewropa għall-ambjent u l-klima kkonfermat mill-ġdid

Kien madwar sena ilu li l-Kummissjoni von der Leyen, li kienet għadha kif inħatret, ħabbret il-Patt Ekoloġiku Ewropew — sett ambizzjuż ta’ prijoritajiet politiċi biex jinkisbu n-newtralità klimatika, is-sostenibbiltà ekonomika u tranżizzjoni ġusta. Sena wara, u minkejja x-xokk u l-impatti soċjoekonomiċi tal-COVID-19, huwa impressjonanti li l-ambizzjonijiet fit-tul tal-Unjoni Ewropea dwar l-ambjent u l-klima baqgħu l-istess. Għall-kuntrarju, għadd dejjem jikber ta’ inizjattivi ta’ politika għadhom qegħdin jiġu ppreżentati, inklużi l-Istrateġija għall-Bijodiversità, l-Istrateġija mill-Għalqa sal-Platt, l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi u l-Patt Klimatiku Ewropew. Kemm il-Parlament Ewropew kif ukoll il-Kunsill Ewropew riċentement approvaw il-mira aktar ambizzjuża li jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gassijiet serra b’mill-anqas 55 % sal-2030.

Ix-xjenza ilha għal għexieren ta’ snin twissi dwar it-tibdil fil-klima, id-degradazzjoni ambjentali u l-impatti potenzjali tagħhom fuq il-benesseri tagħna. Iżda issa ninsabu f’mument ta’ bidla deċiżiva u d-deċennju li jmiss joffri opportunità unika li qatt ma kellna qabel. Għall-ewwel darba, l-għarfien u l-politika huma allinjati biex tinkiseb is-sostenibbiltà madwar il-kontinent. L-impenn tal-Ewropa baqa’ l-istess anke meta l-impatti ekonomiċi tal-pandemija kienu jeħtieġu miżuri ta’ rkupru urġenti. Il-pakketti issa huma allinjati bis-sħiħ mal-objettivi ta’ rkupru ekoloġiku u diġitali.

Dan l-impenn qawwi u l-ambizzjoni politika huma essenzjali iżda mhux biżżejjed. Jeħtieġ li dawn jiġu tradotti f’politiki u miżuri konkreti meħudin f’kull pass tal-mixja, li mbagħad jeħtieġ li jiġu ggwidati u appoġġati minn għarfien affidabbli u azzjonabbli biex jiġi żgurat li l-Ewropa tibqa’ fit-triq it-tajba u tikseb l-ambizzjonijiet ambjentali u klimatiċi fit-tul tagħha. U dan huwa eżattament dak li se nwettqu aħna bħala l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent u n-Network Ewropew ta’ Informazzjoni u Osservazzjoni tal-Ambjent (Eionet).

EEA u Eionet: viżjoni komuni u strateġija konġunta għall-2021 – 2030

Matul id-deċennju li ġej, l-isfidi ambjentali u klimatiċi li l-Ewropa se tiffaċċja se jkunu jeħtieġu rispons sistemiku kif ukoll implimentazzjoni sħiħa tal-politiki u integrazzjoni sħiħa tal-objettivi tas-sostenibbiltà fil-politiki soċjoekonomiċi. L-għarfien pubbliku li jwassal għal għażliet aktar sostenibbli u koordinazzjoni globali se jkun essenzjali wkoll.

L-Istrateġija EEA-EIONET 2021 – 2030 għandha l-għan li tipprovdi d-data u l-għarfien meħtieġa biex jiġu indirizzati dawn l-isfidi. Il-viżjoni tagħna hija li nippermettu Ewropa sostenibbli permezz ta’ għarfien affidabbli u azzjonabbli għat-teħid ta’ deċiżjonijiet infurmati dwar il-prijoritajiet u s-soluzzjonijiet ambjentali u klimatiċi, f’konformità mal-ambizzjonijiet tal-politika tal-Ewropa. U flimkien, l-EEA u l-Eionet se jikkostitwixxu n-network ewlieni għall-għarfien dwar l-ambjent u l-klima rilevanti għall-politika fil-livelli tal-Unjoni Ewropea u tal-pajjiżi.  

Illum in-network estensiv tagħna jgħaqqad mijiet ta’ istituzzjonijiet minn 38 pajjiż membru u dawk li jikkooperaw magħna. L-Eionet jinkludi wkoll iċ-Ċentri Tematiċi Ewropej — konsorzji ta’ organizzazzjonijiet Ewropej b’għarfien espert f’oqsma ambjentali speċifiċi. Huwa network uniku li għandu l-għan li jappoġġa l-politika billi jġib għarfien espert ibbażat fuqdata ta’ kwalità assigurata, bini ta’ kapaċità u infrastruttura tad-data ta’ rappurtar elettroniku innovattiva.

Aħna identifikajna l-objettivi strateġiċi tagħna għad-deċennju li ġej. Se nkomplu nappoġġaw l-implimentazzjoni tal-politika u t-tranżizzjonijiet tas-sostenibbiltà u se nipprovdu kontribut f’waqtu għal soluzzjonijiet għall-isfidi tas-sostenibbiltà. Biex nipprovdu l-għarfien meħtieġ, se nibnu networks u sħubijiet aktar b’saħħithom u nagħmlu użu sħiħ mill-potenzjal tad-data, it-teknoloġija u d-diġitalizzazzjoni, filwaqt li niżguraw li nkomplu niżviluppaw l-għarfien espert u l-kapaċità tagħna fin-network kollu.

Aħna se nwasslu għarfien azzjonabbli f’ħames oqsma ta’ ħidma, jiġifieri l-bijodiversità u l-ekosistemi; il-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima; is-saħħa tal-bniedem u l-ambjent; l-ekonomija ċirkolari u l-użu tar-riżorsi; u x-xejriet tas-sostenibbiltà, il-prospetti u r-rispons. Is-setturi tal-produzzjoni tal-Ewropa kif ukoll is-sistemi ta’ konsum u produzzjoni se jiġu indirizzati permezz ta’ dawn il-ħames oqsma ta’ ħidma interkonnessi.

L-Istrateġija konġunta tagħna tindika d-direzzjoni tal-pjan tagħna. Din tintroduċi mod ġdid ta’ kif naħdmu flimkien u noħolqu l-għarfien — aktar aġli, aktar reattiv, aktar proattiv, aktar azzjonabbli — li jixraq għall-isfidi li se niffaċċjaw u l-għarfien li se jkollna bżonn fid-deċennju li ġej.

Moħħkom hemm u ejjew niftakru l-2021 bħala pass importanti fil-mixja tagħna lejn Ewropa ekoloġika u diġitali.