Succes schuilt in de verankering van milieu, klimaat en duurzaamheid in de strategische prioriteiten van de EU

Als dat niet gebeurt, komt de strategische agenda van de EU in het gedrang, wordt de tenuitvoerlegging van cruciale doelstellingen op het gebied van klimaat, milieu en duurzaamheid belemmerd en zal Europa minder goed in staat zijn om de aanhoudende meervoudige schokken en crises het hoofd te bieden.

In het verslag “Europe’s Sustainability Transitions Outlook” (vooruitzichten voor de duurzaamheidstransities in Europa) wordt erop gewezen dat prioriteiten zoals veiligheid, concurrentievermogen of billijkheid vanuit een breder oogpunt moeten worden benaderd. Het EEA erkent dat de Europese sociaaleconomische systemen en het welzijn van de Unieburgers fundamenteel afhankelijk zijn van een gezonde en veerkrachtige natuurlijke omgeving, een stabiel klimaat en een duurzaam gebruik van hulpbronnen op de lange termijn.

Het roept op tot een doeltreffendere afstemming van publieke en private financiering en vraagt dat de duurzaamheidsdoelstellingen voor de lange termijn in alle EU-beleidsmaatregelen worden opgenomen.

Juist in het licht van de vele crises waarmee we ons geconfronteerd zien, moeten we nu meer dan ooit vasthouden aan onze duurzaamheidsdoelstellingen en beleidsdoelen voor de lange termijn en ervoor zorgen dat de milieu- en welzijnsambities hun plaats krijgen in nieuwe prioriteitsgebieden zoals veiligheid en concurrentievermogen. Milieubescherming en -herstel moeten hand in hand gaan met rechtvaardigheid en billijkheid. Zonder steun van de burger kan deze overgang naar duurzaamheid niet slagen.

Leena Ylä-Mononen
Uitvoerend directeur EEA

In het prognoseverslag worden verschillende ideeën geopperd om duurzaamheidsdoelstellingen zodanig in het EU-beleid te “verankeren” dat we op de goede weg blijven naar de langetermijnvisie “goed leven, binnen de grenzen van onze planeet”. Het EEA stelt bijvoorbeeld voor om tactieken voor duurzaam welzijn te stimuleren die verder gaan dan louter op groei gerichte economische modellen.

Een andere suggestie is om de concepten van veiligheid en veerkracht te verruimen, zodat daar niet alleen militaire dimensies en defensieaspecten onder vallen, maar ook bredere maatschappelijke aandachtspunten, zoals ecologische en maatschappelijke veerkracht. Veiligheid en veerkracht zijn nauw met elkaar verweven, met name als het gaat om door het klimaat veroorzaakte risico’s. Daarom is een alomvattende benadering onontbeerlijk. Door veiligheidsprioriteiten te koppelen aan duurzaamheid, wordt er meer kans van slagen gecreëerd en kunnen klimaatgerelateerde migratie en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen mogelijk worden teruggedrongen.

Wat rechtvaardigheid en billijkheid betreft, wordt in het verslag aangespoord tot een grotere verbondenheid tussen rechtvaardigheidsaspecten en milieudoelstellingen. Billijkheid heeft bijvoorbeeld ook raakvlakken met door milieugevaren verergerde ongelijkheid op gezondheidsgebied, wat duidelijk laat zien dat rechtvaardigheid deel moet uitmaken van onze inspanningen om veerkracht op te bouwen tegen klimaatverandering.