Zapobieganie skutkom zmian klimatu

W celu uniknięcia najpoważniejszych skutków zmiany klimatu, kraje, które podpisały Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC) zobowiązały się do ograniczenia średniego wzrostu temperatury na powierzchni ziemi do poziomu poniżej 2°C w porównaniu z okresem sprzed rewolucji przemysłowej. Aby osiągnąć ten cel, globalne emisje gazów cieplarnianych powinny  wkrótce osiągnąć swój szczytowy poziom, a następnie maleć w szybkim tempie. Do 2050 r. należy zmniejszyć globalny poziom emisji o 50% w porównaniu z poziomem z 1990 r. Kolejnym krokiem będzie osiągnięcie przed końcem stulecia neutralności emisyjnej. UE popiera cel UNFCCC i do 2050 r. zamierza obniżyć emisje gazów cieplarnianych o 80-95% w porównaniu z poziomem z 1990 r.  Przyjmując ten ambitny cel, uwzględniono niższe wymagania w tym obszarze w stosunku do krajów rozwijających się.

Wprowadzenie

Źródłem gazów cieplarnianych są zarówno procesy naturalne, jak i działalność człowieka. Najważniejszym naturalnym gazem cieplarnianym w atmosferze jest para wodna. Działalność człowieka jest źródłem dużej ilości innych gazów cieplarnianych i przyczynia się do wzrostu ich stężenia w atmosferze, co z kolei intensyfikuje efekt cieplarniany i powoduje ocieplenie klimatu. Do głównych źródeł gazów cieplarnianych związanych z działalnością człowieka należą:

• spalanie paliw kopalnych (węgiel, ropa i gaz) na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej, transportu, przemysłu i gospodarstw domowych (CO₂);
• rolnictwo (CH₄) oraz zmiany użytkowania gruntów, np. wylesianie (CO₂);
• składowiska odpadów (CH₄);
• fluorowane gazy cieplarniane w przemyśle.

Strategie polityczne UE

UE realizuje kilka inicjatyw mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Osiągnąwszy cele przyjęte w ramach Protokołu z Kioto na okres 2008-2012, UE dąży obecnie (w okresie do 2020 r.) do redukcji emisji gazów cieplarnianych do poziomu o 20% niższego niż poziom z 1990 r.  Aby osiągnąć cel, który jest jednym z głównych celów strategii Europa 2020, ustalono górny limit emisji dostępnych w systemie handlu emisjami (Emissions Trading System, ETS) w UE; każde państwo członkowskie wyznaczyło także własne cele w zakresie emisji w sektorach nieobjętych ETS na mocy decyzji w sprawie wspólnych starań o ograniczenie emisji.  Jednocześnie Unia Europejska przyjęła przepisy dotyczące większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, takich jak wiatr, energia słoneczna, wodna i biomasa, a także poprawy efektywności energetycznej wielu rodzajów urządzeń i sprzętu gospodarstwa domowego. UE zamierza wspierać rozwój technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla emitowanego przez elektrownie i inne instalacje energetyczne.

W ramach polityki dotyczącej klimatu i energii, Unia Europejska zobowiązała się do redukcji emisji na swoim terytorium do 2030 r. o co najmniej 40% w porównaniu z poziomem z 1990 r.  Ten sam cel realizuje Europejska unia energetyczna, mająca zapewnić Europie bezpieczną, niedrogą i przyjazną dla klimatu energię.

Działalność Europejskiej Agencji Środowiska

Dostarczając informacji na temat zmiany klimatu w Europie, EEA wspiera wdrażanie przepisów dotyczących łagodzenia ich skutków w Europie, oceny polityk unijnych oraz opracowywanie długoterminowych strategii łagodzenia zmian klimatu. Informacje przekazywane przez EEA, tj. dane, wskaźniki, oceny i prognozy dotyczą przede wszystkim tendencji w zakresie emisji gazów cieplarnianych, prognoz oraz polityk i działań realizowanych w Europie.

EEA blisko współpracuje z Komisją Europejską (DG ds. Działań w dziedzinie Klimatu, DG Wspólne Centrum Badawcze, Eurostat), a także z ekspertami z Europejskiego Centrum Tematycznego ds. Powietrza i Zmiany Klimatu (ETC/ACM) i z jego siecią krajową (Eionet).

Do najważniejszych działań należy opracowywanie i publikacja rocznego wykazu emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej oraz roczna ocena postępów UE i krajów europejskich w realizacji celów przyjętych w obszarze energii i klimatu.

EEA jest europejskim ośrodkiem danych na temat emisji gazów cieplarnianych. Prowadzi również bazę danych dotyczących strategii i działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu.

Powiązane linki

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu

Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Działań w dziedzinie Klimatu

Europejskie centrum tematyczne ds. zanieczyszczenia powietrza i łagodzenia zmian klimatu (ETC/ACM)