Atık ve maddi kaynaklar hakkında

Javascript kapatıldığında bu web sitesinin işlevselliği sınırlanmaktadır. Javascript'in tarayıcınızda etkin olduğundan emin olun.

Sayfa Son değiştirilme 03.06.2016

Topics: Kaynak verimliliği ve atıklar

Avrupa ekonomisi yüksek düzeyde kaynak tüketimine dayanmaktadır. Buna (metaller, inşaat mineralleri veya ahşap gibi) ham maddeler, enerji ve arazi dahildir. Avrupa'nın kaynak tüketimini belirleyen başlıca güçler ekonomik büyüme, teknolojik gelişmeler ve değişen tüketim ve üretim alışkanlıklarıdır. Kullanılan kaynakların yaklaşık üçte biri atığa ve emisyona dönüşmektedir. Her yıl AÇA'ya üye ülkelerde kişi başına dört ton civarında atık üretilmektedir. Her Avrupa yurttaşı yılda ortalama 520 kg evsel atık üretmekte olup, bu rakamın artması beklenmektedir.

Kaynak verimliliği ve atıklar

Menu

AB-15 ülkelerinde, malzeme kullanımı son yirmi yılda çok az değişmiş olup, yılda kişi başına yaklaşık 15-16 tonda seyretmektedir. Ancak bu rakam ülkeden ülkeye oldukça değişmekte olup, İtalya'da kişi başına 12 ton, Finlandiya'da ise kişi başına 38 tondur. Bunda en büyük pay sahibi inşaat malzemeleri olup, bunu fosil yakıtlar ve biyokütle izlemektedir. Kaynak kullanımı AB-15 ülkelerinde yeni AB Üye Devletleri veya Güney doğu Avrupa ülkelerinde olduğundan birkaç kat daha verimlidir. 2020'ye yönelik tahminler AB'de kaynak kullanımının artmaya devam edeceğini göstermektedir.

Kaynak kullanımı dünyanın diğer bölgelerinde de artmaya devam etmektedir. Bu durum kısmen Avrupa'da, genellikle bu öbür bölgelerden çıkarılan kaynaklara bağlı olarak, ürün ve hizmet tüketiminin artmasından kaynaklanmaktadır.

AB'nin hedefi 'yenilenebilir olmayan doğal kaynakların genel kullanımının ve ham madde kullanımının buna bağlı çevresel etkilerinin azaltılmasına yönelik olarak kaynak verimliliğinin artırılması ve dolayısıyla yenilenebilir doğal kaynakların yeniden oluşma kapasitelerini geçmeyecek bir hızda kullanılmasıdır' (Yenilenen AB Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi, 2006).

Avrupa'nın yüksek kaynak tüketimi hem Avrupa dahilinde hem de dünyanın diğer bölgelerinde çevre üzerinde baskı oluşturmaktadır. Bu baskılar arasında yenilenebilir olmayan kaynakların tükenmesi, yenilenebilir kaynakların yoğun kullanımı, ulaşım, madencilik faaliyetlerine bağlı olarak su, hava ve toprağa yüksek emisyon yayılmasının yanı sıra üretim, tüketim ve atık üretimi bulunmaktadır. Kaynak kullanımının sürekli büyümesinin bir takım fiziksel sınırları olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Barınma, gıda ve hareketlilik kaynak kullanımı ve çevresel baskılardan en büyük payı almaktadır.

Atık bertarafının sağlık ve çevre üzerinde bazı etkilere yol açma potansiyeli bulunmakta olup, bunlara, nasıl yönetildiğine bağlı olarak, hava, yerüstü ve yeraltı sularına yapılan emisyonlar da dahildir. Atık ayrıca (metaller veya içerdiği diğer geri dönüştürülebilir maddeler ya da bunun enerji kaynağı olarak potansiyeli gibi) bir doğal kaynak kaybını da ifade etmektedir. Dolayısıyla, doğru atık yönetimi halk sağılığını ve çevrenin kalitesini korurken doğal kaynakların korunmasını da destekleyebilir.

Avrupa'daki en büyük atık akışları imalat faaliyetlerinin yanı sıra inşaat ve yıkım işlerinden kaynaklanmaktadır. AB'de kentsel atığın çoğu hala düzenli depolama arazilerine gönderilmektedir (% 45). Ancak giderek daha fazla kentsel atık geri dönüştürülmekte ya da kompost yapılmakta (% 37), veya enerji kazanımıyla yakılmaktadır (% 18).