Basın açıklaması

Portoroz, Slovenya, 8 Kasım

Akdeniz bölgesinin korunması için çevre yasaları yürürlüğe konmalı

Hazırlanan rapor, kirlenme etkisi ile deniz kaynaklarının yanlış kullanılmasına yeni çevresel tehditlerin eklendiğini gösteriyor.

Bugün yayınlanan yeni bir rapor, bugünkü ve gelecekteki çevre mevzuatını uygulayacak siyasal irade olmadığı sürece Akdeniz bölgesinin çevresel durumunda bir iyileşme olmayacağını ortaya koyuyor.

Slovenya'nın Portoroz kentinde düzenlenen ve Barselona Sözleşmesi'ni imzalayan tarafların bir araya geldiği bir toplantıda Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) ile UNEP Akdeniz Eylem Planı (AEP) tarafından ortaklaşa hazırlanan 'Akdeniz Bölgesinde Öncelikli Sorunlar' adlı bir rapor sunuldu. Mevcut ve yeni ortaya çıkan çevre sorunlarını inceleyen rapor, bölgesel düzeyde değerlendirmeler yaparken her bir Akdeniz ülkesi için de bir profil sunmakta.

Rapor, karasal kaynaklı etkinliklerin ve sevkıyatın neden olduğu kirliliğin yanında, bölgenin ekosistemine karşı yeni ortaya çıkan tehditleri de kapsıyor. Raporda konu edilen yeni tehditler arasında balık ve su kabukluları yetiştiriciliğini içine alan akuakültür, yeni türlerin girişi ve zararlı deniz yosunlarının süregelen biyolojik istilaları gibi konular yer alıyor.

"Akdeniz bölgesinin karşı karşıya olduğu bu çevresel tehditlerle mücadele edebilmek için daha kararlı yasal mevzuat gerekmekte. Ancak, rapora göre, ilgili ülkelerin siyasal iradesi olmaksızın gerek mevcut yasalar, gerekse gelecekte hazırlanacak olanlar etkisiz kalacak.

Konu hakkında açıklama yapan AÇA İcra Kurulu üyesi Prof. Jacqueline McGlade "Dünyadaki en çok turist çeken bölge olan Akdeniz, bir tür habitat tahribatı ve fiziksel tahrifat sürecindedir ve yaptığımız gözlemler söz konusu tahribat ile tahrifatın daha da ileriye gidebileceğini ortaya koymaktadır. Deniz kaynaklarından yararlanma oranının istikrara kavuşmuş görünmesine karşın, ortaya çıkan hasarın boyutu alarm verici niteliktedir" dedi. Prof. McGlade, ayrıca, "Akdeniz bölgesinde çevre yönetimi konusundaki bir numaralı öncelik, mevcut çevre mevzuatının işletilmesidir." diye ekledi.

Doğu ve Güney Akdeniz ülkelerindeki temel sorun kentsel atıkların işlenmesindeki yetersizliktir ve bu sorun turizmde yaşanan büyüme ile daha da artmıştır. Bu noktada çevre sorunlarıyla baş edecek ekonomik koşullar ile teknoloji eksikliği söz konusudur. Rapor ayrıca, Kuzey ülkelerindeki en büyük sorunun kimyasallardan kaynaklanan kirlenme olduğunu da ileri sürmektedir.

UNEP/AEP Koordinatörü Paul Mifsud'a göre "Rapor, bölgesel ve ulusal düzeyde politika belirleyicilerin Akdeniz bölgesinde deniz çevresi üzerinde olumlu etkiler yaratacak öncelikli politikalar geliştirmelerine yardımcı olmak amacıyla alternatif politika seçeneklerine odaklanmak yönünde kullanılabilir.

Mifsud, karasal kökenli kirlenme kaynaklarını hedef alan en önemli yasal düzenleme olan LBS Protokolünün deniz çevresini etkileyen yeni tehditlerin ortaya çıktığı bir zamanda yürürlüğe girmesini büyük bir umutla beklediğini ifade etti. Mifsud ayrıca katılan tüm ülkelerin kendi Ulusal Eylem Planlarını hazırlamış olduklarını ve söz konusu planların, karasal kökenli kirliliğin kademeli olarak azaltılarak sonuçta tümüyle bertaraf edilmesini hedef aldığını söyledi. Söz konusu planların Portoroz'a katılan taraflarca resmileştirilmesi bekleniyor.

Editöre Notlar:

Akdeniz Çevresindeki Öncelikli Konular" adlý rapora, internet ortamýnda http://reports.eea.europa.eu/mediterranean2005 adresinden ulaþýlabilir.

Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) hakkında: AÇA, Kopenhag'da yerleşiktir. Ajans'ın amacı kamuoyuna ve politikacılara zamanında, amaca uygun, ilgili ve güvenilir bilgi sağlamak suretiyle Avrupa'nın çevre koşullarında önemli ve ölçülebilir iyileşme sağlanmasına yardımcı olmaktır.

Akdeniz Eylem Planı (AEP) hakkında: AEP, bölgesel bir ortak girişimdir ve Akdeniz ile Avrupa Birliği'ne sınırı bulunan 21 ülkeyi içine alır. AEP ile, Barselona Sözleşmesi'ne ve Ek Protokollerine imza koyan taraflar, deniz ve kıyı çevresinin korunması karşısındaki tehditleri karşılamaya ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaya yönelik bölgesel ve ulusal planları desteklemeye karar vermişlerdir.

Barselona Sözleşmesi hakkında: 1976 yılında kabul edilen "Akdeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barselona Sözleşmesi) 1978'de yürürlüğe girmiştir. Sözleşme Katılımcı Taraflarca 1995 yılında tadil edilerek "Akdeniz Deniz Çevresinin ve Kıyı Bölgesinin Korunması Sözleşmesi" adını almıştır. Bu değişiklik 9 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşme ve 6 Ek Protokol AEP'nin Yasal Çerçevesini, yani Barselona Sistemi olarak bilinen sistemi teşkil etmektedir. Portoroz toplantısı Barselona Sözleşmesi'nin 30 yılına işaret etmektedir.

Barselona Sözleşmesi'ni imzalayan 22 ülke şöyledir: Arnavutluk, Cezayir, Bosna Hersek, Hırvatistan, Kıbrıs, Mısır, Avrupa Topluluğu, Fransa, Yunanistan, İsrail, İtalya, Lübnan, Libya, Malta, Monako, Fas, Sırbistan Karadağ, Slovenya, İspanya, Suriye, Tunus, Türkiye.

AÇA Hakkında

Avrupa Çevre Ajansı, görevi politika belirleyicilere ve halka çevreyle ilgili sağlıklı, bağımsız bilgi sunmak olan Avrupa'nın önde gelen kamu kuruluşudur. Faaliyetlerini 1994 yılından beridir Kopenhag'da sürdürmekte olan AÇA, Avrupa çapında yaklaşık 300 kurumdan oluşan bir ağ yoluyla çevreyle ilgili veri ve bilgileri toplayan ve yayan Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağının (Eionet) merkezidir. Bir AB kurumu olan Ajans, hedeflerini paylaşan tüm uluslara açıktır. Ajansın halen 31 üyesi vardır: Bunlardan 25'i AB Üyesi, üçü AB aday ülkesi - Bulgaristan, Romanya ve Türkiye - ve diğer üçü de İzlanda, Liechtenstein ve Norveç'tir. İsviçre'yle bir üyelik anlaşması paraf edilmiştir. Batı Balkan ülkeleri de - Arnavutluk, Bosna Hersek, Makedonya Eski Yugoslav Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan Karadağ - da üyelik için başvuruda bulunmuştur.