Transport

Transport zużywa jedną trzecią całej energii końcowej w UE. Znaczna część tej energii pochodzi z ropy naftowej. Oznacza to, że transport jest odpowiedzialny za znaczną część emisji gazów cieplarnianych w UE i w znaczącym stopniu przyczynia się do zmian klimatu. Podczas gdy większość pozostałych sektorów gospodarki, takich jak energetyka i przemysł, zmniejszyła swoje emisje od 1990 r., emisje z transportu wzrosły. Obecnie odpowiadają one za ponad jedną czwartą całkowitych emisji gazów cieplarnianych w UE. Odwrócenie tej tendencji jest obecnie poza naszym zasięgiem. To sprawia, że sektor transportu jest główną przeszkodą w realizacji celów UE w zakresie ochrony klimatu. Samochody osobowe, dostawcze, ciężarówki i autobusy wytwarzają ponad 70% całkowitej emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu. Pozostała część pochodzi głównie z transportu morskiego i lotniczego.

Transport pozostaje również istotnym źródłem zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza w miastach. Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pył zawieszony (PM) i dwutlenek azotu (NO₂), szkodzą zdrowiu ludzi i środowisku. Chociaż zanieczyszczenie powietrza pochodzące z transportu zmniejszyło się w ostatniej dekadzie w wyniku wprowadzenia norm jakości paliwa, norm emisji spalin dla pojazdów Euro oraz stosowania czystszych technologii, stężenie zanieczyszczeń powietrza jest nadal zbyt wysokie.

Kolejnym poważnym problemem środowiskowym i zdrowotnym, związanym z transportem jest zanieczyszczenie hałasem. Ruch drogowy jest najbardziej rozpowszechnionym źródłem hałasu – ponad 100 milionów ludzi w krajach członkowskich EEA odczuwa skutki szkodliwych poziomów hałasu. Ruch lotniczy i kolejowy są również znaczącymi źródłami hałasu.

Ponadto infrastruktura transportowa ma poważny wpływ na krajobraz, ponieważ dzieli naturalne obszary na małe działki, co ma poważne konsekwencje dla zwierząt i roślin.

Polityka UE

Ograniczenie negatywnych skutków transportu jest ważnym celem polityki UE. Głównymi aspektami działalności jest przeniesienie transportu na najmniej zanieczyszczające i najbardziej wydajne środki transportu, wykorzystanie bardziej zrównoważonych technologii transportowych, paliw i infrastruktury oraz zapewnienie, że ceny transportu w pełni odzwierciedlają niekorzystny wpływ na środowisko i zdrowie.

Dokumenty strategiczne UE koncentrują się na obniżeniu emisyjności transportu. Strategia Komisji Europejskiej „Czysta planeta dla wszystkich: Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki” ma na celu wytyczenie kierunku przejścia do neutralności emisyjnej gazów cieplarnianych w UE do 2050 r. W odniesieniu do transportu podkreśla się tam potrzebę podejścia systemowego, znaczenie przejścia na niskoemisyjne środki transportu i pojazdy bezemisyjne, centralną rolę elektryfikacji i odnawialnych źródeł energii oraz wzywa się do poprawy efektywności operacyjnej. Wzywa się również do lepszego planowania przestrzeni miejskiej i pełnego wykorzystania korzyści płynących z transportu publicznego. Podobnie, począwszy od 2016 r. w „Europejskiej strategii na rzecz mobilności niskoemisyjnej” jako priorytetowe obszary działania wyznaczono bardziej wydajny system transportu, szybkie wprowadzenie paliw niskoemisyjnych oraz przejście na pojazdy o niskiej lub zerowej emisji.

Ponadto prawodawstwo UE bezpośrednio odnosi się do wpływu transportu na środowisko i zdrowie poprzez ustanowienie wiążących zasad. Obejmują one limity emisji dla samochodów osobowych, samochodów dostawczych, ciężarówek i autobusów, szczegółowe wymogi dotyczące paliw transportowych oraz mapy hałasu i plany działania w zakresie zarządzania hałasem dla głównej infrastruktury transportowej, takiej jak lotniska.

Działalność Europejskiej Agencji Środowiska

EEA gromadzi i publikuje dane dotyczące wszystkich nowych samochodów osobowych i dostawczych zarejestrowanych w Europie, zgodnie z rozporządzeniami UE (WE) nr 443/2009 i (UE) nr 510/2011. Dane te są niezbędne do oceny efektywności nowej floty pojazdów i zawierają informacje na temat emisji CO₂ i masy pojazdu. W przyszłości gromadzone będą dane również na temat samochodów ciężarowych i autobusów. EEA gromadzi również krajowe dane inwentaryzacyjne dotyczące gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza w swoich państwach członkowskich, które zapewniają ważny wgląd we wkład transportu w zmiany klimatu i zanieczyszczenie powietrza w Europie. Ponadto EEA zarządza procesem sprawozdawczości na mocy dyrektywy w sprawie jakości paliw 98/70/WE, która nakłada na dostawców paliw wymóg ograniczenia intensywności emisji gazów cieplarnianych w przypadku paliw dostarczanych dla transportu drogowego.

Innym ważnym działaniem EEA jest mechanizm sprawozdawczości w zakresie transportu i środowiska (TERM). Dzięki temu mechanizmowi EEA śledzi efekty działalności środowiskowej transportu w Europie. TERM opiera się na zestawie wskaźników wykorzystywanych do pomiaru postępów w osiąganiu celów  związanych z transportem. EEA publikuje również roczne sprawozdanie na temat aktualnej sytuacji w dziedzinie transportu, które co roku obejmuje inny temat. Do zadań EEA należy również badanie wpływu transportu na zanieczyszczenie hałasem.