Renowacje i zrównoważone materiały budowlane szansą na pobudzenie transformacji ekologicznej Europy

W sprawozdaniu pt. „Addressing the environmental and climate footprint of buildings (Możliwe rozwiązania problemu śladu środowiskowego i klimatycznego budynków)” EEA ocenia obecny stan zasobów budowlanych w Europie i rozważa, co można zrobić, aby europejskie budynki stały się bardziej zrównoważone. Kluczowe znaczenie ma renowacja istniejących budynków przy użyciu zrównoważonych materiałów, a jednocześnie poprawa odporności na zmianę klimatu i uwzględnienie uwarunkowań przyrodniczych. Sprawozdanie porusza także kwestię działań politycznych potrzebnych do osiągnięcia tych celów do 2050 r.

Ponad 30% śladu środowiskowego UE pochodzi z budynków, a zatem jest to sektor o największym wpływie na środowisko. Budownictwo pochłania około jednej trzeciej całkowitego zużycia materiałów na terytorium Unii. Eksploatacja budynków odpowiada za 42% całkowitego zużycia energii i 35% emisji gazów cieplarnianych. Likwidacja tych obiektów stanowi z kolei źródło największego pod względem masy strumienia odpadów w UE. Jak czytamy w sprawozdaniu EEA, chociaż wskaźniki recyklingu odpadów rozbiórkowych są wysokie, jest to głównie niskowartościowy downcykling.

Zdaniem autorów należy się spodziewać, że starzejące się, ale coraz zamożniejsze społeczeństwo i zmieniający się klimat będą kształtować w Europie zapotrzebowanie na konkretne rodzaje budownictwa. W miastach prawdopodobnie potrzebnych będzie więcej budynków, ale te muszą zawierać rozwiązania przyjazne dla środowiska i klimatu, sprzyjające oszczędzaniu i produkcji energii, ochronie przed zagrożeniami klimatycznymi oraz odradzaniu się przyrody.

Budynki odpowiadają za:

Renowacja istniejących budynków i stawianie na wyroby budowlane o niskim wpływie na środowisko przez cały cykl życia powinny być traktowane priorytetowo dla osiągnięcia zrównoważonego charakteru zasobów budowlanych w Europie. Obiekty budowlane muszą charakteryzować się niższym zużyciem energii, być odporne na zmianę klimatu i wspierać różnorodność biologiczną, na przykład dzięki uwzględnieniu terenów zielonych, zielonych dachów i roślinności na etapie projektowania. Zrównoważony system budowlany powinien stworzyć przystępne cenowo i dostępne dla wszystkich warunki mieszkaniowe. Do tego celu można dążyć przez partycypacyjne podejście do podejmowania decyzji, które buduje silne społeczności lokalne, a także przez dotacje na remonty i modernizację budynków w celu zwiększenia przystępności cenowej zrównoważonych obiektów mieszkalnych teraz i w przyszłości.

Polityka UE poruszająca problematykę budownictwa

Problematyka budownictwa jest poruszana w kilku kluczowych politykach UE, również tych dotyczących klimatu i energii, gospodarki o obiegu zamkniętym, transformacji cyfrowej, przyrody oraz sprawiedliwej transformacji, choć nie ma w tej dziedzinie jednej ogólnej strategii UE, która obejmowałaby je wszystkie.

W 2021 r. Komisja Europejska stworzyła nowy europejski Bauhaus oraz powiązaną z nim strategię finansowania, by promować zrównoważone rozwiązania kształtujące przyszłość naszej architektury i stylu życia.

Ponadto Komisja Europejska zamierza w coraz większym stopniu koncentrować się na polityce mieszkaniowej, czego wyrazem jest powołanie specjalnego komisarza ds. mieszkalnictwa, wdrażanie europejskiego planu na rzecz przystępnych cenowo mieszkań oraz europejskiej strategii budownictwa mieszkaniowego, której celem jest m.in. poprawa efektywności środowiskowej budownictwa.