Beleidsmaatregelen biodiversiteit

EU-beleid

In haar strategie voor duurzame ontwikkeling van 2001 heeft de EU zichzelf voor 2010 ten doel gesteld het biodiversiteitsverlies tot staan te brengen De Mededeling inzake biodiversiteit uit 2006 van de Europese Commissie voorziet daarvoor in het centrale beleidskader. Het geeft de 2010-doelstelling de zo dringend nodige impuls, verwoordt de verantwoordelijkheden van EU-instellingen en lidstaten en zet een ambitieus beleidspad en actieplan uit door met voorstellen te komen voor concrete maatregelen.

Hoewel klimaatverandering veel aandacht krijgt in de media, is biodiversiteitsverlies op fundamenteel niveau een grotere dreiging. Dit komt doordat de degradatie van ecosystemen vaak een punt bereikt waarop terugkeer niet meer mogelijk is, en omdat uitsterven voor altijd is.

Stavros Dimas, EU-Commissaris voor milieu, Green Week 2006

Het EU-beleid voor natuurbehoud is gebaseerd op twee belangrijke wetgevingen:

• de Vogelrichtlijn en
• de Habitatrichlijn

Beide richtlijnen vormen de basis voor het Natura 2000-netwerk, een netwerk van natuurreservaten dat zich uitstrekt over geheel de Unie, ter bescherming van voor Europa belangrijke soorten en habitats. Het EU-beleid voor natuurbehoud wordt ondersteund door een specifiek financieel instrument, het LIFE-Nature-fonds.

Biodiversiteitsverlies wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door sectorale activiteiten. De strategie van de Europese Gemeenschap inzake biodiversiteit van 1998 is specifiek gericht op de integratie van biodiversiteitsmaatregelen in sectoraal beleid, waaronder instandhouding van natuurlijke hulpbronnen, landbouw, visserij, regionaal beleid en ruimtelijke ordening, bossen, energie en vervoer, toerisme, ontwikkeling en economische samenwerking.

Andere beleidsmaatregelen op Europees niveau die relevant zijn voor biodiversiteit zijn onder meer:

• Het in 2002 aangenomen zesde EU-milieuactieprogramma 'Onze toekomst, onze keuze, waarin behoud van biodiversiteit een van de vier belangrijkste op te lossen kwesties is.
• De 'Boodschap van Malahide' uit 2004, waarin 18 prioriteitsdoelstellingen worden gepresenteerd voor het tot staan brengen van biodiversiteitsverlies en waarvan er veel betrekking hebben op sectorale integratie van biodiversiteitsproblemen.

Pan-Europese en mondiale beleidsmaatregelen inzake biodiversiteit

Het VN- verdrag inzake biologische diversiteit (VBD) markeerde in 1992 de vastbeslotenheid van de internationale gemeenschap om biodiversiteitsverlies aan te pakken. In antwoord daarop werd de Pan-Europese strategie voor biologische en landschapsdiversiteit bekrachtigd door de landen waarop de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties betrekking had. Deze strategie is ingebed in het ministeriële 'Milieu voor Europa'-proces en voorziet in het enige platform voor pan-Europese samenwerking bij het oplossen van het biodiversiteitsprobleem.

In 2002 bekrachtigden het VBD en de wereldtop over duurzame energie in Johannesburg een mondiale doelstelling voor 2010 om het huidige tempo van biodiversiteitsverlies aanzienlijk in te perken. In 2003 kwamen pan-Europese‑milieuministers in de Kiev Biodiversiteit Resolutie overeen dat het biodiversiteitsverlies in 2010 tot staan moet zijn gebracht.

Het VBD verplicht op nationaal niveau tot biodiversiteitsplanning. Landen moeten nationale strategieën ontwikkelen die weergeven hoe de doelstellingen van het Verdrag moeten worden behaald; gerelateerde actieplannen moeten aangeven welke stappen nodig zijn in de richting van deze doelstellingen. Een overzicht van deze nationale biodiversiteitsstrategieën en -actieplannen is is beschikbaar op de CBD-website.