Σχετικά με τη χρήση των γαιών

Οι δραστηριότητες όπως η γεωργία, η δασοκομία, οι μεταφορές και η στέγαση χρησιμοποιούν τη γη και μεταβάλλουν τη φυσική της κατάσταση και τις φυσικές της λειτουργίες. Πολλά από τα περιβαλλοντικά προβλήματα έχουν τις ρίζες τους στη χρήση των γαιών που προκαλεί αλλαγή του κλίματος, απώλεια βιοποικιλότητας και μόλυνση των υδάτων, του εδάφους και της ατμόσφαιρας. Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι άμεσες, π.χ. η καταστροφή των φυσικών οικοτόπων και του τοπίου ή έμμεσες, π.χ. η στεγανοποίηση του εδάφους και η αποψίλωση των δασών που εντείνουν τον κίνδυνο πλημμυρών. Η αλλαγή του κλίματος οδηγεί στην ερημοποίηση, στις αλλαγές της κάλυψης του εδάφους και σε στιγμιαίες πλημμύρες, μεταξύ άλλων.

Με το 75 % του πληθυσμού της Ευρώπης να κατοικεί στις πόλεις, τα ζητήματα της χρήσης των αστικών γαιών είναι σήμερα καθοριστικής σημασίας. Εντούτοις, η διαχείριση των γεωργικών γαιών και των πολλαπλών τους λειτουργιών — παραγωγή τροφίμων, προστασία της φύσης, ψυχαγωγία και στέγαση — είναι εξίσου σημαντική. Η αυξανόμενη κατάληψη εδαφών για σκοπούς αστικοποίησης συμβαίνει βασικά σε βάρος των γεωργικών γαιών. Κατά τη δεκαετία 1990–2000, από το σύνολο των γαιών που πέρασαν σε τεχνητή χρήση, το 48 % ήταν αρόσιμες εκτάσεις ή μόνιμες φυτείες και το 36 % ήταν βοσκότοποι ή μικτές γεωργικές εκτάσεις. Η ανάπτυξη στον τομέα των μεταφορών έδωσε ώθηση στην κατάληψη εδαφών από τις υποδομές των μεταφορών.

Τα βουνά και οι ορεινές περιοχές, δεξαμενές υδάτων της Ευρώπης, εγκαταλείπονται από τους παραδοσιακούς τους χρήστες, όπως οι βοσκοί, που αντικαθίστανται από τους σκιέρ. Η διαχείριση των δασών αναγκάστηκε να προσαρμοστεί στην παγκόσμια οικονομική ζήτηση για παραγωγή ξυλείας.

Οι ακτές μετατρέπονται με όλο και ταχύτερους ρυθμούς σε τεχνητές επιφάνειες, κατασκευασμένες από τον άνθρωπο. Τα πληθυσμιακά μεγέθη κατά μήκος των ακτών της Ευρώπης αυξάνονται συνεχώς, και ενίοτε ταχύτερα απ' ό,τι στις περιοχές του εσωτερικού. Ο τουρισμός φαίνεται να είναι η σημαντικότερη θαλάσσια δραστηριότητα, ιδίως στις νοτιότερες χώρες, καθώς και στη Βαλτική Θάλασσα, στην Πολωνία και τη Φινλανδία. Η εν λόγω δραστηριότητα έχει πολύ έντονο χωροταξικό και εποχικό αντίκτυπο. Οι ροές του τουρισμού επηρεάζουν το σύνολο της Ευρώπης.

Οι ακτές αστικοποιούνται με επιταχυνόμενους ρυθμούς. Η πυκνότητα του πληθυσμού στις παράκτιες περιφέρειες είναι κατά μέσο όρο 10 % υψηλότερη σε σχέση με το ισοδύναμό τους στο εσωτερικό. Η μετατροπή φυσικών παράκτιων περιοχών σε τεχνητές επιφάνειες αυξάνεται με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς απ' ό,τι η πυκνότητα του πληθυσμού. Κύριες αιτίες είναι η στέγαση (σε πολλές περιοχές για δεύτερη κατοικία) και οι υποδομές για τις υπηρεσίες, τη ψυχαγωγία και τις μεταφορές.

Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τις τάσεις της χρήσης γαιών στην Ευρώπη.