Cele z Kioto w zasięgu UE

Raport „Greenhouse gas emission trends and projections in Europe 2007” (Tendencje i prognozy w zakresie emisji gazów cieplarnianych w Europie na 2007 r.) przedstawia ocenę danych za okres 1990–2005. Co więcej, dokument ten zawiera ocenę prognoz państw członkowskich dotyczących emisji w przyszłości i stanowi dobry wskaźnik postępu w kierunku osiągnięcia celów z Kioto. Raport ma szczególne znaczenie w obliczu szybko zbliżającego się „pierwszego okresu zobowiązań” wskazanego przez Protokół z Kioto, obejmującego lata 2008–2012 (¹). (Patrz: Uwagi)

Emisje w UE-15 według opublikowanych danych na rok 2005:

• między 2004 a 2005 r. emisja w UE-15 zmniejszyła się o 0,8 %
• emisja w UE-15 obniżyła się o 2 % w stosunku do poziomu z roku referencyjnego przyjętego w Kioto (²)

„Od poczatku roku 2008, na dobre rozpoczyna się realizacja poważnych zadań wyznaczonych przez Protokół z Kioto. Należy teraz wdrożyć wszystkie dostępne środki technicznie. Dzięki unijnemu systemowi handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych , emisje zostaną znacząco ograniczone (³). Wraz z rozwojem i rozszerzaniem się programu ugruntuje się jego pozycja jako strategii służącej globalnemu rynkowi emisii gazów cieplarnianych, istotnego elementu każdego porozumienia „post-Kioto”. — powiedziała prof. Jacqueline McGlade, dyrektor zarządzająca Europejskiej Agencji Środowiska.

W ramach wspólnego celu z Kioto każdy z krajów UE-15 ma wyznaczony inny cel związany z ograniczeniem emisji i może go osiągnąć wykorzystując różnorodne środki. Dziesięć nowych państw członkowskich UE nie jest objętych wspólnym Protokołem z Kioto, ale wszystkie, z wyjątkiem Cypru i Malty, mają zgodnie z Protokołem z Kioto cele indywidualne.

Patrząc w przyszłość — droga do Kioto: autorzy raportu, opierając się na prognozach państw członkowskich, stwierdzają, że obowiązująca polityka krajowa i stosowane środki (⁴) spowodują ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w UE-15 o 4,0% netto w stosunku do poziomu roku referencyjnego. Przy wprowadzeniu dodatkowych krajowych założeń politycznych i dalszych środków (tj. planowanych, ale dotychczas niewdrożonych) emisja w UE-15 może zostać zmniejszona o kolejne 3,9%.

Przewidywane wykorzystanie mechanizmów z Kioto (⁵⁾ przez dziesięć krajów z UE-15 spowoduje ograniczenie emisji o dalsze 2,5 %. Rządy tych krajów przeznaczyły na ten cel 2,9 mld EUR. Jednym z przykładów na naturalne zwiększenie pochłaniania CO₂, z atmosfery jest zalesianie, które może spowodować ograniczenie emisji o kolejne 0,9 %. W efekcie UE może nawet osiągnąć obniżkę emisji na poziomie 11,4 % — stwierdzają autorzy raportu. Wszystkie nowe państwa członkowskie posiadające cel indywidualny spodziewają się, że zostanie on osiągnięty.

Kluczowy instrument: według raportu unijny system handlu uprawnieniami do emisji w latach 2008–2012 przyniesie znaczące ograniczenie emisji. Oczekuje się, że spowoduje on zmniejszenie emisji o co najmniej 3,4 %; częściowo już w tej chwili odzwierciedlają to prognozy niektórych państw członkowskich. Stanowi to dalsze ograniczenie emisji o 1,3 % wobec całkowitej obniżki 11,4 % w stosunku do poziomu roku referencyjnego w krajach UE-15.

Informacje dla redaktora:

Podstawowe informacje o raporcie
Raport opracowany przez Europejską Agencję Środowiska i Europejskie Centrum Tematyczne ds. Powietrza i Zmiany Klimatu stanowi uzupełnienie rocznego raportu oceniającego Komisji Europejskiej składanego Radzie i Parlamentowi Europejskiemu. Więcej informacji znajduje się w witrynie internetowej Komisji.

Raport Europejskiej Agencji Środowiska obejmuje 33 kraje, w tym:

• 15 państw członkowskich UE: Austrię, Belgię, Danię, Finlandię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Szwecję, Wielką Brytanię, Włochy.
• Nowe państwa członkowskie: Bułgarię, Cypr, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Maltę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię, Węgry.
• Kraje przystępujące: Chorwację, Turcję.
• Pozostałe państwa członkowskie EEA: Islandię, Lichtenstein, Norwegię, Szwajcarię.

Dla każdego z krajów uwzględnionych w raporcie przygotowano osobny załącznik.

Źródło informacji: Raport zrealizowano w oparciu o dane i informacje przedłożone Komisji Europejskiej i Agencji przez poszczególne kraje do 1 czerwca 2007 r. Trendy w ubiegłych latach opisano na podstawie Raportu technicznego Europejskiej Agencji Środowiska nr 7/2007 — Coroczny wykaz emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie Europejskiej z lat 1990–2005 oraz sprawozdanie o wykazie. Patrz: komunikat prasowy (15 czerwca 2007 r.).

1. Cele UE wyznaczone przez Protokół z Kioto: cel z Kioto dla UE-15 przewiduje zmniejszenie do 2012 r. emisji gazów cieplarnianych o 8% w stosunku do poziomu z roku referencyjnego (patrz niżej). W ramach ogólnego celu każde z 15 państw członkowskich UE ma wyznaczony odmienny cel związany z ograniczeniem emisji. Niektóre kraje powinny zredukować emisje, zaś inne mogą pozwolić sobie na niewielki wzrost. Nowe państwa członkowskie, z wyjątkiem Cypru i Malty, mają wyznaczone cele indywidualne. Cele te mogą osiągać stosując różne środki.
2. Poziom emisji w roku referencyjnym: zgodnie z Protokołem z Kioto poziom emisji gazów cieplarnianych w „roku referencyjnym” stanowi punkt odniesienia do śledzenia postępów w ograniczaniu emisji krajowych w UE-15 oraz we wszystkich państwach członkowskich z wyznaczonym celem indywidualnym. Nie wyznaczono wspólnego celu z Kioto dla UE-27, zatem w opracowaniach dotyczących postępów w osiąganiu celów z Kioto nie wykorzystuje się zagregowanych danych z roku referencyjnego dla całej tej grupy. Rok referencyjny nie oznacza „roku” w dosłownym znaczeniu, ale poziom, od którego rozpoczęto ograniczanie emisji. W przypadku dwutlenku węgla, metanu i podtlenku azotu we wszystkim 15 państwach członkowskich za rok referencyjny przyjmuje się 1990 r. Natomiast w stosunku do gazów fluorowanych kraje UE-15 mogą uznać jako referencyjny poziom emisji z 1995 r. Dwanaście spośród tych krajów przyjęło 1995 r. za rok referencyjny. W praktyce za poziom referencyjny emisji w UE-15 przyjmuje się poziom zbliżony do 1990 r.
3. Unijny system handlu uprawnieniami do emisji: unijny system handlu uprawnieniami do emisji to narzędzie polityki dotyczącej zmian klimatycznych, wspomagające przedsiębiorstwa przemysłowe w ograniczaniu emisji CO₂ w opłacalny sposób. Wymaga on wprowadzenia limitów emisji gazów cieplarnianych przeliczonych na CO₂ ze wszystkich dużych źródeł. Szacuje się, że w UE-15 system doprowadzi do zmniejszenia emisji o 3,4% w stosunku do roku referencyjnego.
4. Polityka i środki krajowe: polityka i środki krajowe obejmują swoim zasięgiem terytorium państwa i dotyczą: wspierania produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, poprawy efektywności energetycznej, wspierania zastosowań biopaliw w transporcie, ograniczenia emisji dwutlenku węgla przez pojazdy, odzyskiwania gazów z wysypisk i zmniejszenia emisji gazów fluorowanych.
5. Mechanizmy z Kioto: mechanizmy z Kioto wspomagają kraje rozwinięte w osiąganiu celów z Kioto poprzez uzyskiwanie kredytów emisyjnych w wyniku ograniczania emisji dwutlenku węgla w innych krajach. Ponadto ułatwiają one transfer technologii niskowęglowych do innych państw. Przewidywane wykorzystanie mechanizmów z Kioto przez dziesięć spośród krajów UE-15 spowoduje ograniczenie emisji o 2,5 % do 2010 r. w stosunku do poziomu z roku referencyjnego. Do krajów tych należą Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia i Włochy. Więcej informacji dotyczących mechanizmów z Kioto zawiera witryna internetowa UNFCCC (Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu).
   

Przegląd postępów państw członkowskich UE i pozostałych państw członkowskich EEA

Uwagi:

W raporcie uwzględniono krajowe prognozy dostarczone do dnia 1 czerwca 2007 r.

1. Prognozowany poziom netto pochłaniania dwutlenku węgla przez biotopy (zmiana sposobu wykorzystania gruntu i zalesianie).
2. Dania przewiduje osiągnięcie celu poprzez uruchomienie nowych krajowych inicjatyw klimatycznych, które nie zostały jednak sprecyzowane.
3. W lipcu 2007 r. Hiszpania przyjęła plan pilnego wdrożenia środków przeciwdziałających zmianom klimatu. Kraj ten przewiduje, że wspomniane środki pozwolą mu na spełnienie zobowiązań nałożonych przez Protokół z Kioto.

Prognozy dotyczące emisji gazów cieplarnianych w Europie w 2010 r.

O Europejskiej Agencji Środowiska (EEA):

Europejska Agencja Środowiska ma siedzibę w Kopenhadze. Celem Agencji jest wspieranie osiągania znaczącej i widocznej poprawy stanu środowiska naturalnego w Europie poprzez regularne dostarczanie tematycznych, rzeczowych i wiarygodnych informacji organom decyzyjnym i społeczeństwu.

Osoby do kontaktów:

Rzecznik prasowy

Tel.: +45 33 36 72 69
Tel. kom.: +45 23 68 36 71
brendan.killeen@eea.europa.eu

Marion Hannerup
Dyrektor Departamentu Komunikacji i Spraw Wewnętrznych

Tel.: +45 33 36 71 60
Tel. kom.: +45 51 33 22 43
marion.hannerup@eea.europa.eu